‘Sigorta sektörünün tüm paydaşları birleşmeli’ mottosuyla sektörün paydaşları arasındaki iletişimin önemine dikkat çeken Aktüerler Derneği Başkanı Taylan Matkap, “1 günlük çalıştaylardan çok, sektörün tüm paydaşları 3-4 gün kampa girmeli” diyor.
HAYATIMIZ SİGORTALI / ALP SÜER
Kuşaktan kuşağa aktarılan çok güzel bir atasözü var: “Tatlı dil, yılanı bile deliğinden çıkarır.” Bu atasözü her aklıma geldiğinde, samimiyet, içtenlik ve iletişimin ne kadar önemli olduğunu düşünürüm. Türk sigorta sektöründe iletişim yönü en güçlü kişiler konusunda bir anket yapsak, ilk sıralarda Aktüerler Derneği Başkanı ve Anadolu Sigorta Aktüerya Müdürü Taylan Matkap’ın yer alacağına adım gibi eminim.
Aktüerler Derneği, geçen ay Ankara’da Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) işbirliğiyle “4’üncü Sigortacılık ve Aktüerya Kongresi‘ne imza attı. Biz de büyük ilgi gören Kongre’nin ardından sıcağı sıcağına Taylan Matkap’ı bu ayki Hayatımız Sigortalı’nın kapağına konuk ettik. Matkap’la gerçekleştirdiğimiz röportajda ODTÜ’deki Kongre yanında, sigorta sektörünü ve hazırlıkları süren Uluslararası Finansal Raporlama Standartları 17’yi (UFRS 17) konuştuk. Röportajda, ‘Sigorta sektörünün tüm paydaşları birleşmeli’ mottosuyla sektörün paydaşları arasındaki iletişimin önemine dikkat çeken Matkap, “Faydalı da olsa 1 günlük çalıştaylardan çok, sektörün tüm paydaşları 3-4 gün kampa girmeli” diyor.
Teori ile pratiği birleştirdik
Matkap’la, röportajda haziran sonunda Ankara’da gerçekleşen “4’üncü Sigorta ve Aktüerya Kongresi”ni de detaylı olarak konuştuk. Matkap, öncelikle Kongre’ye gösterilen ilgiden çok memnun. Kongre’ye 850 kişilik bir katılımın olduğunu vurgulayan Matkap, Kongre’de sektör profesyonelleri, bilim insanları ve kamuyu bir araya getirdiklerini söylüyor. Kongre’den önce Aktüerler Derneği olarak yoğun bir hazırlık yapıldığını, Danışma Kurulu ve Bilim Kurulu’nun Kongre’nin temalarını belirlediğini belirten Matkap, “Ülkemizde, ‘teori ile pratik ayrıdır’ şeklinde yaygın bir görüş var. Biz, teori ile pratiği birleştirmek istedik. Kongre, sektörün gelişimi açısından da çok yararlı oldu” diyor.
Aktüerler Derneği olarak, Kongre sonrası katılımcılara anket (5 soruluk) gönderdiklerini belirten Matkap, anket sonuçlarına göre; davetli konuşmacılar, paneller ve bildiri sunumlarının ilgiyi artıran başlıca faktörler olduğunu söylüyor. Kongre’de en büyük katılımın CEO panelleri olduğunu vurgulayan Matkap, CEO panellerini konuların güncelliği nedeniyle ‘UFRS 17’ ve ‘dijital dönüşüm’ün ele alındığı oturumların izlediğini söylüyor. Kongreyi Aktüerler Derneği’nin uluslararası faaliyetleri ile zenginleştirmek istediklerini belirten Matkap, Kongre’ye Uluslararası Aktüerler Birliği (IAA) Başkanı Gábor Hanák’ın da geldiğini söylüyor.
Geleceğin ilk 10 mesleğinden aktüerlik nedir?
Taylan Matkap, sosyal medya hesaplarını da aktif olarak kullanarak, mesajlarını sık sık takipçileriyle paylaşıyor. Takipçilerden, geleceğin ilk 10 mesleği arasında gösterilen aktüerliğin ne olduğu sorusuyla çok karşılaştığını belirten Matkap, geçen günlerde twitter hesabından şu bilgileri paylaştı: “Geçmiş deneyimlerden elde edilen verilere dayanarak risklerin sigorta primlerini hesaplayan kimseye aktüer denebilir. #Risk varsa, #aktüer vardır.”
Aktüerler ne kadar güçlüyse sektör de o kadar güçlüdür
Aktüerler Derneği Başkanı Taylan Matkap, aktüerlerin sektördeki rolü ile ilgili ilginç düşüncelere sahip. Türk sigorta sektörünü bir takım, aktüerlerin de bu takımın aynı yöne bakan bir parçası olarak gören Taylan Matkap, “Hepimiz aynı yöne bakıyoruz. Bir takım, takımın her üyesi kadar güçlüdür. Diğer bir deyişle, aktüerler ne kadar güçlüyse sektör de o kadar güçlüdür ya da acenteleri, eksperleri ne kadar güçlüyse, sektör de o kadar güçlüdür” diyor.
2021’deki Kongre’de kadın CEO katılımı olmalı
İki yıl sonraki 5’inci Sigorta ve Aktüerya Kongresi’ni yine üniversitelerin organize etmesinin doğru olacağını belirten Matkap,”Bu konuda üniversitelerin yarışmasının gerektiğini düşünüyorum. Üniversitelerin şimdiden 2021 de düzenlenecek bu kongre için aday olmaları gerekli. Türkiye Sigorta Birliği, dernekler ve sivil toplum kuruluşları 2021’deki kongreye de destek olmalı” diyor. Matkap, Aktüerler Derneği olarak yaptıkları ankette katılımcılara “5’inci Kongrede görmek istediğiniz konu başlıkları nedir?” sorusunun da yanıtında ‘Yapay Zeka’, ‘Veri Analitiği’, ‘Dijital Dönüşüm’ konularının öne çıktığını kaydediyor. Türkiye’deki aktüerlerin yüzde 52’sini kadınların oluşturduğunu dile getiren Matkap’ın 2021’deki Kongre ile ilgili bir de dileği var: CEO panelinde kadın katılımının olması, yani kadın CEO sayısının artması.
Uluslararası Kongre 2030’da Türkiye’de düzenlenmeli
Matkap, röportajımız sırasında Aktüerler Derneği’nin önümüzdeki dönemdeki hedeflerini de paylaştı. Avrupa Aktüerler Birliği ve Uluslararası Aktüerler Birliği’nin tam üyesi olduklarını hatırlatan Matkap, Aktüerler Derneği’ni tüm paydaşlar için uluslararası referans kaynağı haline getirmek istediklerini söylüyor. Yeni bir iletişim stratejisi belirlediklerini, ODTÜ’de düzenlenen Kongre’nin de bunun bir parçası olduğunu belirten Matkap, en büyük hedeflerinin 4 yılda bir düzenlenen Uluslararası Aktüerler Kongresi’nin, 2030 yılında Türkiye’de gerçekleşmesini sağlamak olduğunu söylüyor.
Matkap’ın önem verdiği bir başka proje de kurumsal risk aktüerlik sertifikası ‘CERA’ya (Chartered Enterprise Risk Actuary) Türkiye’deki Dernek üyelerinin de sahip olması. CERA sertifikasının, dünyada risk yönetimi alanında uzmanlaşmış olan aktüerlerin, bu uzmanlıklarını aynı zamanda resmi olarak belgelendirme yöntemleri olduğunu vurgulayan Matkap, “Aktüerler Derneği olarak CERA organizasyonuna üyelik sürecine ilişkin görüşmelerimize 2018 yılının ikinci yarısında başladık. Üyelik sürecine yönelik başvuru işlemlerini yürütüyoruz” diyor. Matkap, aktüerlerin belli aşamalardan geçtikten sonra söz konusu sertifikayı alabildiklerini kaydediyor.
UFRS 17 için geçiş danışma grubu şart
2021’de başlayacak ve sigorta sektöründeki şirketlerin finansal tablolarında köklü değişiklikler getirecek Uluslararası Finansal Raporlama Standartları 17 (UFRS 17) için hazırlıklar sürüyor. Konuyla ilgili olarak da düşüncelerini aldığımız Matkap, sigorta şirketlerinin bu konuda bir yol haritası çizdiklerini söylüyor. Uluslararası şirketlerin bu konuda bir adım önde gittiklerini belirten Matkap, “Test finansal tablo çıkaranlar var. Bazı şirketler etki analizlerini bitirmek; bazıları da implementasyonu tamamlamak üzere” diyor. Buna karşın prensip bazlı sistemlerde farklı anlayışların olabileceğine dikkat çeken Matkap, “Daha etkin bir iletişim ortamının gerçekleşebilmesi için karşılıklı bir diyalog ortamının da oluşması gerekir. Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde mutlaka UFRS 17 ile ilgili bir geçiş danışma grubu oluşturulmalı” diyor.
Hiçbir aktüer işsiz kalmaz, yeter ki iyi İngilizce bilsin
Taylan Matkap’la söyleşimizde gençlerin aktüerya mesleğine ilgisini de konuştuk. Son yıllarda gençlerin aktüerliğe büyük bir ilgi gösterdiğini vurgulayan Matkap, bunun en büyük kanıtı olarak da 4’üncü Sigorta ve Aktüerya Kongresi’ne katılan 850 kişinin yüzde 47’sinin, yani yaklaşık yarısının üniversite gençliğinden oluşması olarak gösteriyor. Kongre’ye sadece Ankara’dan değil farklı şehirlerdeki değişik üniversitelerden sigorta, istatistik, matematik, aktüerya bölümlerinde okuyan üniversite öğrencilerinin katıldığını vurgulayan Matkap, ‘aktüerlik’ mesleğinin gençler için gelecekteki iş imkânları açısından da taşıdığı önemi vurguluyor. Hatta, Matkap’ın önemli bir iddiası da var: “Hiç bir aktüerin işsiz kalma gibi bir riski olmaz; Yeter ki İngilizce barajını geçsinler.”
Tecrübeli aktüer sayısı az
Matkap, “UFRS 17 sigorta sektöründe aktüer ihtiyacını artıracak” görüşüne katılıyor. Ancak, Matkap’a göre asıl sorun, sektörde aktüer sayısından çok, tecrübeli aktüer sayısının azlığı. Türkiye’de şu anda 350 aktüerin görev yaptığını belirten Matkap, “Bunun yaklaşık 150 tanesi tecrübeli aktüer. Bu sayının zaman içinde artması gerekli” diyor.
UFRS’ye yönelik dernek üyesi aktüerlerin eğitimine de büyük önem vereceklerini belirten Matkap, bu konuda Türkiye Sigorta Enstitüsü Vakfı (TSEV) ile ortak bir proje hayata geçireceklerini söylüyor. Matkap, TSEV ile gerçekleştirilecek eğitimlerde uluslararası eğitimcilerin de yer alacağını sözlerine ekliyor.
Felsefeye meraklı Matkap’ın başucu kitabı ‘Devlet’
Röportajda sıra geldi, kapak konuğumuzun hobileri kısmına. Kendisinden öğrendiğimize göre, Taylan Bey, felsefeye meraklı. Felsefeye ilgi duymasıyla birlikte kendisini de merak etmeye başladığını belirten Matkap, “Beni benden uzaklaştıran ne varsa, onlardan uzaklaşmaya çalışıyorum” diyor. Bugüne kadar çok sayıda felsefe kitabı okuyan Matkap’ın başucu kitabı ise Platon’un ‘Devlet’ adlı eseri.
Aklın karamsarlığı, iradenin iyimserliği
Yaklaşık 16 yıldır Türk sigorta sektöründe görev yapan Matkap’la biraz da sektörü masaya yatırdık; kendisinden “Sektörün gelişimi nasıl?”; “Sektördeki potansiyel hakkında ne düşünüyor?” sorularına yanıt vermesini istedik. Sorulara yanıt verirken, felsefeyle ilgisinden dolayı filozoflara atıf yapan Matkap, sektörle ilgili soruları da Gramsci’nin ün kazandırdığı “Aklın karamsarlığı, iradenin iyimserliği” sloganı ile yanıtlandırıyor. Öncelikle sektörün potansiyelini iyi tanımlamanın gerekli olduğunu belirten Matkap, “Sözgelimi, kaç kişi BES almaya aday? Bu, harcanabilir gelir düzeyi ile ilişkili. Türkiye ekonomisinin sürükleyici gücü, hane halkı harcamaları. Yıllık gayrisafi milli hasılanın (GSYH) yüzde 60-65’i hane halkı harcamalarından geliyor. Türkiye bir tüketim ekonomisi ve sektörün büyümesi için bizim bu olgu üzerinde yoğunlaşmamız ve hane halkının harcama alışkanlıklarını merkeze alarak sektörün büyümesi için girişimlerde bulunmamız gerekiyor” diyor.
Perakende sektöründe ‘bundle’ diye ifade edilen bütünleşik sigorta ürünlerini satmanın önemine dikkat çeken Matkap, “Nitekim, kimi firmalar buna başladı. Bu bir yöntem ve üzerinde düşünerek bu yöntemler çoğaltılabilir. Tüketicinin harcama kararı aldığı anlarda ona ihtiyacı anlatarak, sigorta ürünlerine yöneltme üzerine düşünmek ve çalışma grupları oluşturmak gerekli. Doğru yöntemlerle yürütülen etkin bir iletişim stratejisi ile ülkemizde sigortalılık oranı artacak” diye konuşuyor.
Felsefeye ilgi duyan Matkap neler söyledi?
- Zorluklar her zaman var; ancak yaklaşımımızı değiştirmeliyiz.
- Basketbol potası bazısına iğne deliği gibi küçük bazısına kazan kadar büyük gelir. Aktüerler olarak umutluyuz.
- Umut, ancak nedenlerini bildiğimiz şeyin sonucunu beklemektir. Tohumu saksıya eker; güneşe koyup sular, ardından da çiçek açmasını umut edersiniz; ama asfalta atılan tohumların kendiliğinden gül olacağını beklerseniz bu umut etmek değil, temenni etmektir.
- Çok iyi, çok farklı ürün fikirlerini en iyi berberde duyabilirsiniz. Gerçi, ben artık nadir gidiyorum saç durumundan dolayı.
Biraz yalnız, ama oldukça özgür
En büyük tutkularından birisinin de motosiklet sürmek olduğunu öğrendiğimiz Matkap, Ernesto ‘Che’ Guevara de la Serna’nın ‘Motosiklet Günlükleri’ kitabında geçen “…biraz yalnız, ama oldukça özgür…” ifadesinin kendisinin de motosiklet tutkusunu özetlediğini kaydediyor. Matkap, son olarak arkadaş grubu ile birlikte motosikletiyle Yedi Göller’e gittiğini söylüyor. Resim sanatına da ilgi duyan Matkap, müzeleri gezmeyi de sevdiğini söylüyor. Kitap okumak ve müzik dinlemekten de keyif aldığını ifade eden Matkap, geçmişte klasik gitar da çaldığını kaydediyor.
Profesyonel yaşamına Ankara Emeklilik’te başladı
1978, Antakya doğumlu olan Taylan Matkap, Ankara Üniversitesi İstatistik Bölümü’nden mezun olduktan sonra Boston Üniversitesi Aktüerya Bilimleri ve Finans Bölümü’nde lisansüstü eğitim programını tamamladı. Profesyonel yaşamına 2003 yılında Ankara Emeklilik’te uzman olarak başlayan Matkap, 2005-2007 yılları arasında Yapı Kredi Sigorta’da aktüer olarak görev aldı.
2007 – 2008 yılları arasında HDI Sigorta’da Aktüerya Müdürü olarak çalışan Matkap, 2008 yılından bu yana Anadolu Sigorta’da da Aktüerya Müdürlüğü görevini yürütüyor. Matkap, aynı zamanda Aktüerler Derneği’nin de Başkanı.
