HAYAT ‘BES’Lİ OLANA GÜZEL

Devlet katkısının yüzde 30’a yükseltildiği ve kısmi çekiş hakkının getirildiği Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), katılımcılar için daha cazip hale geldi. Sektör temsilcileri, yeni dönemde gönüllü BES’te ilk hedefin 8 milyon katılımcı olduğunu vurguluyor.

ALP SÜER

Yeni yılla ilgili olarak geçen yılın sonunda fikirlerini aldığımız sigortacıların çoğunluğu sektörde reel bir büyüme beklemekle birlikte; 2022’nin zor bir yıl olacağı görüşünde birleşiyor. Kurdaki hızlı yükselişin hasar maliyetlerini artırması yanında, yüksek enflasyon nedeniyle satın alma güçleri azalan bireylerin sigorta ürünlerine yönelik talebinin azalacağı kaygısı ve çetin pazar koşullarını dikkate aldığımızda sigortacılara hak vermemek elde değil. Ancak, bir grup var ki, onlar 2022 yılına kaygılarla değil, büyük ümitlerle başladı. Sözünü ettiğimiz grup da hayat/emeklilik şirketlerinin yönetici ve çalışanları. Gerçekten de geçen yılın 2’nci yarından bu yana gönüllü BES tarafındaki hızlı büyüme devam ediyor. Ayrıca, bireysel emeklilik sektöründe rüyalar da gerçek oldu. Uzun süredir beklenen reformlar bir bir gerçekleşti. Geçen yıl, 18 yaş altı kesimin BES’e dahil edilmesi, BEFAS, bütünleşik BES gibi sektörü büyütecek olumlu düzenlemelerin ardından, geçen günlerde de Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişikliklerin Meclis’te kabul edilmesiyle birlikte devlet katkısının yüzde 30’a yükseltilmesi, kısmi çekiş hakkı getirilmesi vb. gibi düzenlemeler, sektörde de moralleri iyice yükseltti. Son düzenlemelerle, gönüllü BES’te katılımcı sayının her yıl 1 milyonun üzerinde artabileceğini belirten sektör temsilcileri, yeni dönemde ilk hedefin 8 milyon katılımcı olduğunu vurguluyor.

Yüzde 30 devlet katkısı büyük sürpriz oldu

BES’teki yeni reformların önemli bir bölümü, sektörde de uzun süredir konuşulan ve emeklilik şirketlerinin beklediği reformlar. Ancak, devlet katkısının yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltilmesi, devlet katkısının aynı seviyede kalmasını bekleyen sektörde sürpriz yarattı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın aralık ayında açıkladığı ekonomik önlemler paketi kapsamında, müjdesini verdiği yüzde 30’luk devlet katkısı, BES’te katılımcı sayısını artıcı bir faktör olacak. Devlet katkısı dışında, sektörde uzun süredir beklenen düzenleme ise ‘kısmi çekiş hakkı’nın gelmesi. Bugüne kadar, sistemde çeşitli sebeplerle ‘nakit’ ihtiyacı içindeki katılımcılar, tüm birikimlerini çekerek, sistemden erken ayrılmak durumunda kalıyordu. Yeni dönemde katılımcılar konut alımı, evlilik ve eğitim vb. durumlarda oluşacak ihtiyaçlarını karşılamak için BES’teki tüm birikimlerini almak yerine ‘kısmi çekiş hakkı’nı kullanarak, bir hak kaybına uğramadan sistemde tasarruf etmeye devam edecek.

OKS’ye 45 yaş üstü de dahil olacak

BES’teki yeni düzenlemeler sadece gönüllü BES değil, Otomatik Katılım Sistemi’ni de (OKS) kapsıyor. Buna göre, 45 yaş üstü katılımcılar da talep etmeleri halinde OKS’ye dahil edilebilecek. 45 yaş üstünde çalışanlardan OKS’ye girebilme yönünde taleplerin olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, söz konusu düzenlemeyi de sistemi büyütmek adına çok olumlu karşılıyor. BES’teki yeni düzenlemeler arasında, en önemlilerinden bir tanesi de ‘BES birikimlerinin temlik edilebilmesi.’ BES katılımcıları söz konusu düzenleme ile BES’teki birikimlerini temlik ederek bankalardan uygun koşullarda kredi kullanabilecek.

Gönüllü BES’te katılımcı sayısı artıyor

Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM), 30 Ocak 2022 tarihli verilerine göre, gönüllü BES’te katılımcı sayısı 7 milyon 135 bin 109 kişiye ulaşırken, devlet katkısı dahil toplam fon büyüklüğü ise 232,6 milyar TL’ye yükseldi. 2020 yılı sonunda 6 milyon 900 bin 579 katılımcıya sahip gönüllü BES’te katılımcı sayısının 13 aylık sürede 200 bin’in üzerindeki artışında 18 yaş altı ile ilgili düzenlemenin ardından, geçen yılın 2’inci yarısında 18 yaş altı BES ürünlerine ebeveynlerin gösterdiği ilginin ve çocuklarını BES’e dahil etmesinin çok büyük etkisi oldu.

Devlet katkısından 36 bin TL’ye kadar yararlanma imkânı var

BES’te verilen yüzde 30 devlet katkısı sınırsız değil; bir üst limiti var. Bu üst limit de bir takvim yılı içinde yıllık toplam brüt asgari ücret tutarının yüzde 30’unu geçemiyor. 2022 yılında brüt asgari ücretin 5 bin 4 TL’ye yükselmesi ve devlet katkısının da yüzde 30’a çıkarılmasıyla devlet katkısı üst limiti 18 bin 14 TL’ye ulaştı. Otomatik Katılım Sistemi’nde de sözleşmesi olan katılımcılar, toplamda 36 bin TL devlet katkısından faydalanabilecek. Ayrıca, yeni düzenlemelere göre yıllık devlet katkı payı limitini aşan katkı payları için izleyen yıllarda da devlet katkısı alınabilecek.

Reformlar BES’te katılımcıların devamlılığını sağlayacak

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yapılan açıklamada, tamamlanan yasama çalışmaları neticesinde, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun revize edilerek hem katılımcıların sistemde devamlılığının sağlanacağı, hem de sisteme yeni girişleri teşvik edecek önemli yenilikler getirildiğine vurgu yapıldı. Açıklamada, vatandaşların ilk günden beri büyük ilgi gösterdiği BES’in, 19’uncu yılına yepyeni uygulamalarla girdiği; sistemin geliştirilmesi ve daha geniş katılımcı kitlelerine ulaşabilmesi için SEDDK tarafından diğer paydaşlarla birlikte reform niteliğinde yeni projelerin hayata geçirildiği bildirildi.  

AgeSA Hayat ve Emeklilik Genel Müdürü Fırat Kuruca: Yeni nesiller BES’le daha fazla tasarruf yapacak

Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) penetrasyonunu artırmak amacıyla sistemi daha cazip hale getirecek aksiyonlar alındığını belirten AgeSA Genel Müdürü Fırat Kuruca, şunları söyledi: “Henüz tasarrufları yeterli seviyede olmayan bir ülke olduğumuz için bu alanda yapılan teşvikler umut verici. BES devlet katkısı oranının yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldığı paylaşıldı. Bu 5 puanlık artış, sistem için önemli bir gelişme. Hem müşteri sayımızı hem fon büyüklüğümüzü artıracağını düşündüğümüz bu hamle aynı zamanda kârlılıkları da artıracak. Öte yandan BES bilincini tabana yaymaya destek veren 18 yaş altı düzenlemesi her geçen gün daha fazla kişinin ilgisini çekiyor. Bu düzenleme, birikimin ve tasarrufun önemini hatırlatırken, BES’in de büyümesiyle aynı zamanda sistemin getirisini artırıyor. Sistemin faydasını gören yeni nesil daha fazla tasarruf yapmaya başlayacak, bu da uzun vadede etkili sonuçlarla karşılaşmamızı sağlayacak.”  

Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Yılmaz Ertürk: Düzenlemeler tasarrufların artmasında rol oynayacak

Yeni düzenlemelerin Bireysel Emeklilik Sistemi’nin yoluna daha sağlam adımlarla devam etmesine katkı sağlayacağını belirten Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Yılmaz Ertürk, şu değerlendirmelerde bulundu: “Kanun değişikliğinin hayata geçirilmesi sonrasında, bu teşviklerin bireysel emeklilik sektörünün gelişimini olumlu yönde etkileyerek mevcut büyüme momentumunu hızlandıracağını ve kapsayıcılığını genişleteceğini düşünüyoruz. Uzun vadeli tasarruf bilincinin artmasına katkı sağlayacak düzenlemeler, sistemin katılımcı tabanının, fon büyüklüğünün ve dolayısıyla ülkemiz tasarruflarının artırılması bakımından önemli rol oynayacak.” 2021 yılsonu itibarıyla gönüllü BES ve otomatik katılım toplamındaki katılımcı sayısının 14,5 milyonu aştığını ve önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında büyüdüğünü ifade eden Ertürk, “Yeni düzenleme, sisteme her yaştan girişlerin ivmesini artıracak. 2022 yılsonunda katılımcı sayısındaki büyümenin 2021 yılındaki artışın fevkinde gerçekleşmesini bekliyoruz. Fon getirileri, devlet katkısının yüzde 30’a yükseltilmesi ve yıllara yayılan devlet katkısı gibi diğer mevzuat düzenlemeleri doğrultusunda 2022 yılsonunda fon büyüklüğünde en az yüzde 50 oranında bir büyüme oranına ulaşılmasını bekliyoruz.”  

Türkiye Sigorta ve Türkiye Hayat ve Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Remzi Duman: Devlet katkısı BES’i büyütecek itici güç olacak

BES’teki yeni düzenleme ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Türkiye Sigorta ve Türkiye Hayat ve Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Remzi Duman, şunları söyledi: “Sistemin önümüzdeki dönemde yakalayacağı büyüme ivmesindeki en önemli itici güçlerden biri hiç kuşkusuz ki, yüzde 30’a çıkarılan devlet katkısı olacak. Cumhurbaşkanımızın 2021 Aralık ayında açıkladığı ekonomik önlemler paketi kapsamında, 2013 yılından bu yana başarıyla uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) dünyanın hiçbir yerinde olmayan ‘doğrudan devlet desteğinin’ yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldığı duyuruldu. Hiçbir finansal enstrümanın yıllık yüzde 30 sabit getiri sağlayacağının garantisi yokken; yeni düzenleme sayesinde BES birikimleri bu güvenceye kavuşmuş oldu.” BES’teki yeni düzenlemelerle birlikte özellikle devlet katkısına getirilen iyileştirmelerin sektörde bu yönde talepleri olan vatandaşları rahatlatarak, sistemden ayrılmaların önüne geçeceğini düşündüklerini söyleyen Duman, devlet katkısının artmış olmasıyla BES’ten ayrılıp farklı yatırım enstrümanlarına geçmek isteyen katılımcıların bu kararlarından vazgeçerek sistemde daha uzun süre kalacaklarına inandıklarını belirtti.

BNP Paribas Cardif Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Sertsöz: BES’te büyüme hızlanacak

18 yaş altı kesimin Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) dahil edilmesinin ardından, BES’te devlet katkısı oranının yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltilmesi, BES’te belirli bir süre yer alan katılımcılara ‘kısmi çekiş’ hakkı getirilmesi, 45 yaş üstü katılımcıların da talep etmeleri halinde Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) dahil edilebilmesine imkân tanıyan düzenlemelerin çok olumlu olduğunu belirten BNP Paribas Cardif Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Sertsöz, “Yeni düzenlemelerle sistemde büyüme hızlanacak. 2022 sonunda gönüllü BES tarafında katılımcı sayısı 8 milyonu bulabilir. Sistem, devlet katkısının başladığı 2013 yılı sonrasında olduğu gibi hızlı bir büyüme ivmesi yakalayabilir. Sistemin son yıllarda toplumda bilinirliği de arttı. Son düzenlemelerle birlikte, emeklilik fonlarının yüksek getirisi de dikkate alındığında BES, bireyler açısından çok cazip hale geldi” diyor.  

TÜSAF Başkanı Murat Büyükçelebi: Acentelerin BES satmaları İçin desteklenmesi şart

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES), 18 yaş altı kesim ile ilgili düzenlemenin ardından, devlet katkısı oranının yüzde 30’a yükseltilmesinin, olumlu olduğunu belirten Türkiye Sigorta Acenteleri Federasyonu (TÜSAF) Başkanı Murat Büyükçelebi, “Yeni düzenlemeler, mevcut BES satışı yapan acentelerin cirosunu da olumlu yönde etkileyecek. Ancak, unutulmamalı ki; BES halen ağırlıklı olarak bankalardan satışı yapılan bir ürün. Yeni dönemde acentelerin de daha fazla BES satmaları için desteklenmesi şart. Acentelerin BES satışlarında komisyon oranları artmalı. Emeklilik şirketleri acentelere BES ile ilgili daha fazla eğitim vermeli” diyor.

BES’TE YENİ DÖNEMDE 5 ÖNEMLİ YENİLİK NE?

• BES’e yatırılan katkı payına verilen devlet katkısı oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi.
• Yıllık devlet katkı payı limitini aşan katkı payları için izleyen yıllarda da devlet katkısı alınabilecek.
• Katılımcılar nakit ihtiyacını karşılamak üzere sistemden çıkmak zorunda kalmadan birikiminin belli bir kısmına kadar olan tutarı çekebilme imkânına sahip olacak.
• BES sözleşmelerinden kaynaklı alacak, temlik edilmesi suretiyle bankalara teminat olarak gösterilebilecek.
• 45 yaş üstü katılımcılar da talep etmeleri halinde Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) dahil edilebilecek.  

GÖNÜLLÜ BES’TE FON BÜYÜKLÜĞÜ 250 MİLYAR TL’YE YAKLAŞTI

Kaynak: EGM.