FATİH KAHYA
Çanakkale’de il merkezi Fevzipaşa Mahallesi, Nedime Hanım Sokağı’nda günümüzde Bilim ve Sanat Eğitim Merkezi (BİLSEM) olarak kullanılan tarihi binanın yapılışının sigorta sektörü ile ilgili enteresan bir hikâyesi vardır.
İnşaatı 1905 yılında tamamlanan yapı, ilk olarak ‘Mekteb-i Cemaat-i İslamiye’ adıyla iptidai ve rüştiye sınıflarını içeren Kız Mektebi olarak açılmıştır. Birinci Dünya Savaşı’nda amele taburları tarafından kullanılan binaya mütarekede de altı dershaneli Muhtelit Mevki-i Müstahkem Numune Mektebi nakledilmiştir.
1922-1927 arasında Nedime Hanım Kız Mektebi, 1949 yılında Çanakkale Maarif Vekaletinin kararıyla Nedime Hanım Akşam Kız Sanat Okulu olmuştur.
1950-1951 öğretim yılında Nedime Hanım Kız Sanat Okulu olarak, 1952-1953 öğretim yılında beş yıllık Nedime Hanım Kız Enstitüsü olarak kullanılmıştır. Sonraki yıllarda da değişik isim ve görevlerle bina eğitim amaçlı kullanılmıştır.
1974-1978 arasında İmam Hatip Lisesi eğitimi verilen bina, 1999’da Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’ne devredilmiş ve Gelibolu Dostluk Evi olarak restore edilmiştir.
2004-2005 yılında Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil, Sinema, Televizyon, Sahne Sanatları bölümlerinin hizmetine verilmiştir. 2012 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çarşı Poliklinikleri olarak hizmet vermiştir.
2015 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi bir protokol ile özel yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü Çanakkale Bilim ve Sanat Merkezi’nin kullanımına sunulmuştur.
Nedime Hanım’ın hayat hikâyesi
Uzun yıllar eğitime hizmet eden binanın yapılış serüvenine gelelim: Osmanlı Döneminde Çanakkale Valiliği yapan Hıfzı Tevfik Paşa’nın Nesime, Nüset, Nedime ve Cevdet isimlerinde dört çocuğu varmış. Nedime Hanım evlenme çağına gelince Hıfzı Tevfik Paşa kızını, İstanbul’da Kazasker oğlu Celal Bey ile evlendirmiş. Celal Bey iyi eğitim almış biri olmasına rağmen Nedime Hanım bir türlü Celal Bey’i sevememiş ve hastalanmış. Aile hekimi Pataraki Efendi ve diğer doktorlar Nedime Hanım’ın oksijeni bol ve havadar bir yere götürülmesini tavsiye etmişler.
Bunun üzerine Çanakkale’nin Kepez ilçesinin üst bölgesinde (günümüzde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu Kampüsü’nün olduğu mevkide) çam ormanlarının yoğun olduğu bölgede bir müddet kalmış. Çanakkale’de biraz iyileştikten sonra İstanbul Kadıköy’e oradan da Rodos’a gitmiş ve iyileşmiş.
Tam iyileşti diye düşünülürken, İstanbul’a dönüşünde yine rahatsızlanmış. Bunun üzerine Nedime Hanım tekrar Çanakkale’ ye gönderilmiş ve Tatarlar Tekkesi Şeyhi Ömer Efendi’ye götürülmüş. Nedime Hanım, Şeyh’in telkinleri ve Çanakkale havasının etkisiyle biraz toparlamış ama bu hastalıktan tamamen kurtulamamış. 1904 yılında henüz 23 yaşında olan Nedime Hanım vefat etmiş. Vasiyeti üzerine de Çanakkale-Sarıçay üzerindeki tahta köprünün karşısına (Tatarlar Camii olarak da bilinen Kayserili Ahmet Paşa Camii haziresine) defnedilmiş.
Hıfzı Tevfik Paşa’nın, Sakız Adası’ndan tanıştığı Şeyh Ömer Efendi ile yolu Çanakkale’de bir kez daha kesişmiş. Aydın bir din adamı olan Ömer Efendi, Hıfzı Tevfik Paşa’ya kızı adına bir okul yaptırmasını telkin etmiş. Hıfzı Paşa, genç yaştaki kızı Nedime Hanım için hayat sigortası yaptırmış. Kızının vefatından sonra sigorta şirketinden aldığı tazminat ile günümüzde hâlâ bir eğitim yuvası olan ve yazımızda serüvenin anlatmaya çalıştığımız Nedime Hanım Mektebini yaptırmış.
o sigorta tazminatı ile okulun arsasının bile alınacağını tahmin etmiyorum, sigortacılar biraz abartmış.