Yangınlar, depremler, enerji sektörü, uçak kazası, tren kazası hasar incelemeleri, risk analizi, kök sebep analizi vs. derken yurt içinde ve dışında görev alan eksperler kendi sınavlarını yapamıyorlar.
Yapanlar nasıl yapmış bir bakalım?
Eksperler Derneği’nin yaptığı geçmiş yıl sınav soruları…
30.06.1983 tarihinde yapılan sigorta eksperleri sınav sorularından örnekler;
SORU: Yangın sigortaları genel şartlarına göre, aksine sözleşme yoksa teminat dışında kalan hallerden 5 tanesini yazınız?
28.06.1984 tarihinde yapılan sigorta eksperleri sınav sorularından örnekler;
SORU: Sigorta Eksperinin görevleri nelerdir? Eksperin düzenleyeceği ekspertiz raporu hangi hususları ihtiva eder?
30.06.1986 tarihinde yapılan eksperlik sınav sorularından örnekler;
SORU: Dahili su ve seylap sigortaları yapılmış olsa dahi teminata girmeyen su hasarları hangi olaylardan doğanlardır?
30.06.1988 tarihli eksperlik sınav sorularından örnekler;
SORU: Bilançoyu tarif ediniz ve ihtiyatlar, birikmiş amortisman, mal mevcudu, kâr, borç senetleri bilançoda nerede yer alır?
30.06.1989 tarihinde yapılan sigorta eksperliği sınav sorularından örnekler;
SORU: Yangın sigortalı genel şartlarına göre sigorta ettirenin beyan yükümlülüğünü anlatınız?
31.01.1991 tarihinde yapılan eksperlik sınavı sorularından örnekler;
SORU: Aşağıdaki hesapları bilançoya yerleştiriniz ve kar / zararı bulunuz.
KASA: 70.000 / Birikmiş Amortismanlar: 34.000 / Alacak senetleri: 130.000 / Banka: 290.000 / Sermaye: 400.000 / Mal Stok: 150.000 / Binalar: 250.000 / Borç Senetleri: 350.000 / Yedek Akçeler: 56.000
SORU: Binalarda yangın sigortası tazmin kıymeti, poliçe genel şartlarına göre hangi esaslar dahilinde hesap edilir?
Bir de eksper olmayanların yaptığı sınav sorularına bir bakalım:
2010 YILINDA YAPILAN SİGORTA EKSPERLİĞİ 2. ÖN ALIM ÖN ELEME SINAVINDAN ÖRNEKLER;
Aşağıdaki devlet ve beyliklerden hangisi Anadolu’da kurulmamıştır?
a) Gazneliler
b) Danişmentliler
c) Karamanoğulları
d) Germiyanoğulları
Aşağıdaki geçitlerden hangisi Akdeniz Bölgesi’ni Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne bağlar?
a) Belen
b) Gülek
c) Sertavul
d) Çubuk
“Zaytung Haberi Değildir…”
1983 yılları ile 1991 yılları arasında yapılan Sigorta Eksperliği sınavları incelendiğinde sınav içeriğinin tamamen sektör uygulamalarına yönelik ve bilgi odaklı sorular olduğu görülür. Ancak, 2010 yılında yapılan son sınav sorularına bakıldığında eksperlik mesleği ile hiç ilgisi olmayan bir çok sorunun yer aldığına tanık olduk.
2010 yılında yapılan son sınav içeriği ile geçmiş yıllarda yapılan sınav içerikleri kıyas bile edilemez durumda. Üniversite mezunu olan ve tamamen bir mesleğe yönelik yapılan sınavda Germiyanoğlulları soruldu. Tarihte yerini alacaktır.
Diğer bir husus ise; SEGEM tarafından eksperlere eğitimler de düzenlenmektedir.
Elektronik cihaz eğitiminin 9. Bölümündeki “Aksine sözleşme yoksa teminat dışında kalan haller” bölümünde g)- maddesinde görsel olarak verilen valf ve tüpler, açıkçası aksine sözleşme olsa bile teminata girmeyen valf ve tüplerdir. Google’da elektronik valf ve tüp yazılsa idi gerekli görseller elde edilirdi.
Yangın Sigortaları ile ilgili eğitimin bir bölümünde ise de; yangın sigortası genel şartları teminat dışında kalan haller “kapalı kapların alçak basınç nedeni ile içeri doğru çökmesi, yırtılması, deformasyona uğraması” konusu işlenirken bir ofisin KAPALI KAPILARININ GÖRSELİ İLE konu anlatılmıştır. ( görseli aşağıdadır )
Son eksperlik sınavı üzerinden geçen 12-13 yılın ardından bu hafta arası 24 Haziran 2023 tarihinde yeni bir eksperlik sınavının yapılacağı açıklandı ve heyecanla yayınlanan başvuru ve uygulama kılavuzunu ayrıntılı inceledim. Kontenjan sayısı, sınav içeriği, konular vb. görünce artık şaşırmıyoruz.
Tüm dünya kendi içinden meslektaşlarını seçerken bu uygulamayı yıllardır sürdüren sigorta eksperleri son 20 yıldır olabildiği evrensel tüm uygulamalarından koparıldı.
Gelinen son noktada bu sınavında son sınav ile aynı içerikte olduğu ve eksper adaylarının Türkçe, Matematik, Tarih, Coğrafya konularındaki başarılarına göre değerlendirileceği ve yeni eksperlerin bu şekilde sektöre kazandırılacağı hedeflenmiş.
Bu şekilde sektöre kazandırılan eksperlerin durumlarını ve sektöre kazandırdıklarını daha iyi anlayabilmek adına 2010 yılından sonraki sektör yapısını incelemek yeter. Son sınavda kazananların çoğunun levhaya kayıt yaptırmadığı ve dolayısı ile aktif olarak mesleğe başlamadıkları ve/veya mesleğe devam edemedikleri, belgelerini eczacılar gibi kiraya verdikleri, halen bu yasa dışı uygulamaların devam ettiğine tanığız.
Oysa ki geçmiş yıllardaki sınav soruları son derece bilgi içeren ve sadece sektörel uygulamalara yönelik olması nedeni ile mesleğin/ sektörün içerisinden yetişenlere yönelik bir modeldi. Doğruydu da. Bu model yanlış mı? geçmişe göre tabi ki çok ta yanlış. Kimin eksper olacağını eksperden daha iyi bilen olmaz. Biz hariç dünya böyle..
Sonuç itibari ile; meslek sınavı mesleki konularla yapılır. Üniversite mezunu olup yıllarca aldıkları coğrafya, tarih vs. eğitiminin eksperlik mesleğiyle hiç bir alakası yoktur. Dünyada yapılan eksperlik sınavları ile de benzerliği bulunmamaktadır. Tıp doktoruna bitki sorulmaz. Avukatlık, muhasebecilik ve benzer meslek sınavlarında böyle ilginç zaytung konularına rastlanmaz.
Eksper ve ekspertiz şirketlerinde çalışanların yıllardır yaptıkları ve sahip oldukları bilgi birikimi ve varlıkları yok sayılmış. Sigorta eksperleri uçak kazasını, yangınları, tren kazasını incelesin sınavını kendi hazırlayamasın. Eksperler yurt dışında ve yurt içinde inşaat, montaj, mühendislik hasarları baksın sonra piknik tüpü eğitimi alsın. Gazneliler ve Çubuk’u bilsin CMI wording bilmesin. Tabi ki eleştireceğiz. Sümer ata sözüdür; “Madem bilmiyorsun, neden öğrenmiyorsun”…Yazık değil mi bize, yazık değil mi mesleğe.
Depremde çok çeşitli zorluklar yaşadık. Halen yaşıyoruz. Henüz enkaz kalkmayan ve çadır gitmeyen yere eksper gitmişti. Sadece sigortalı olduğu için bağımsız ve tarafsız bir eksper görevlendirildiği sigortalısını arıyordu. Tazminat ödemedi, ama sigortalının elinden tuttu, yol gösterdi, moral verdi ve her şey olması gerektiği gibi yaşandı. Bunu beraber yaptığımız, gece gündüz beraber çalıştığımız iş arkadaşlarımız şimdi sınava girecek. Diğer rakipleriyle mesleki olmayan konularda yarışarak eksper olmaya çalışacaklar.
Yeni bir yanlışı daha engelleyemeden biz yaptık oldu yöntemiyle geleceğe hazırlanıyoruz. Geleceğe not düşütüm. Uğraştık olmadı bu gün böyle oldu…Bilin.
merhaba. Mevcut 5684 kanunu ve eksperlik yönetmeliği buna imkan veriyor ama neden bu sınava dışarıdan kişilerin girmesini ve meslekle alakası olmayan kişilerin alınmasını anlam veremiyorum. Kanun ve yönetmelikler gereği sınavların mesleki sorularından çıkması pek tabi imkanı dahilinde gözüküyor. ins birdahaki sınav bu kadar gecikmez ve sadece mesleki çalışma deneyimi olan kişilerden alın yapılır. Bu şekilde yetersiz kalmaz. Sağlıcakla
Çok güzel bir tespit. Şartları olmalı sırf milletten para almak için yapılan şeyler. 10 senelik sigortacılık mesleği tecrübesi şartı olmalıydı, düşünsenize kaç bin kişi girdi yazık değil mi insanlara. Anlayacağınız ülkedeki hemen hemen her şey bozuldu.
Mustafa Bey, genel olarak yazdıklarınıza katılmamak mümkün değil ama bildiğim kadarıyla bu sınav bir ön eleme sınavı. Asıl sınav, bu sınavı kazananların katıldığı kursu müteakip yapılacak olan sınavdır. Bu yüzden, sigortalı ile hasar sonrası sıcak temas sağlayan ve yalnız ilgili sigorta şirketini değil bir anlamda tüm sektörü temsil eden eksperlerin genel kültür, analitik yaklaşım vb niteliklere de sahip olması gerektiğinden yola çıkılarak hazırlanmış bir eleme sınavında bu tür soruların az da olsa bulunması bana yerinde bir yaklaşım gibi geldi. Örneğin, bir sorunun cevap şıklarında geçen kurum ve kurul kelimelerini eş anlamlı sanarak itiraz eden kişiler olduğunu duymak, hem üzücü hem de düşündürücü.
Bankacılık ve Sigortacılık bölüm mezunuyum, bölüm diplomamın olması haricinde mesleki bir ek faydasını görmedim. Madem her meslek veya uzmanlık alanından insanlar aynı şartlarda sınav oluyor, o zaman neden ben Bankacılık ve Sigortacılık okudum? Açık öğretim bölümlerinden en kolay mezun olunabilecek herhangi birinden diploma alır yoluma devam ederdim. Bölüm mezunlarına muafiyet uygulanması gerekiyor bence.
2023 ön alım soruları içerisinde yer alan 15-20 soru nun nasıl hazırlandığı muamma 5 i iptal edildi zaten. Bu işin uzmanı 15 kişi toplansa bu sorularda fikir birliğine varamadığı gibi sorularda ne sorulduğunu anlayamaz bile. Sınav öncesi verilen konulara uyulmadığıda bu vesile ile anlaşılmıştır. Hangi kaynaklardan bu sorular hazırlandı. 14 yıl aradan sonra 300 kişinin seçilmesi için başvuran farklı sektör elemanı veya yeni mezun zaten bu sınavda bir başarı elde edemez. 1-2 kişi başarsa da eğitimde başarı sağlayamaz. Ayrıca sınav sonuçları açısından bir şeffaflık yok hangi bölgede hangi branşta tavan ve taban puanlar belli değil sonuca itiraz ediyorsun cevap kağıdının örneğini gönderemiyorlar. Bu kurum modern imkanlarla eğitim veriyor diyorlar. İnşallah siyasete bulaşmazlar ve liyakatlı insanların elinde ilerler. Bu sınav sonuçlandığında adaylar ösym gibi tercihte bulunmalı kişi sonucuna göre bölgesinde branşları seçmeli şimdi motorlu taşıtlarda 5. yedek olan biri yangında asil olabilir. Bence Eksper komitesi dışa dönük olmalı ve adayları belirlerken onlardan da fikir almalı, nasıl ki kanun çıkarılırken tüm kurum ve kuruluşların görüşleri soruluyorsa eksper adayların da sorulmalı. Kurumu denetleyecek işten anlayan birileri olmalı ve yönetmelik buna açık olmalı. Sınav soruları hazırlanırken bile cep telefonları toplanmalı.