İkinci Dünya Savaşı’nın, savaşan ülkelerin reasürans pazarına etkileri üzerinde duran Hayatımız Sigortalı Dergisi Yazarı Fatih Kahya, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın ardından savaşın İtalya reasürans pazarına etkilerini anlattı.
Son yazılarımızda İkinci Dünya Savaşı’nın, savaşan ülkelerin reasürans pazarına etkileri üzerinde durmaya çalıştık. Müttefik Devletlerden İngiltere, Fransa; Mihver Devletlerden de Almanya’dan sonra bu yazımızda da İkinci Dünya Savaşı’nın İtalya reasürans pazarına etkileri üzerinde duracağız. Malum olduğu üzere İkinci Dünya Savaşı’nda İtalya, Almanya ve Japonya ile Mihver Devletlerini oluşturuyordu.
Birinci Dünya Savaşı’nda önce İttifak Devletleri safında savaşa başlayan İtalya, savaş sırasında saf değiştirmiş ve İtilaf Devletleri tarafına geçmişti. Ancak savaş sırasında yapılan gizli antlaşmalar doğrultusundaki paylaşım planları savaş sonunda değişmişti. Savaş sonunda mağlup devletler ile imzalanacak barış antlaşmalarının taslaklarını belirlemek için toplanan Paris Barış Konferansı’nda İtalya Akdeniz’de güçlü bir İtalya’nın varlığından rahatsız olmuş ve Anadolu’yu paylaşım/işgal planlarında değişiklik yapılmasını talep etmişti. Bu talebe göre İtalya’ya vaat edilen İzmir ve çevresi Yunanistan’a bırakılacaktı. İngiltere’nin bu talebi İtilaf Devletleri arasında bir görüş ayrılığı ve kırılmayı kaçınılmaz kıldı. İtalya savaş sonrasında İzmir ve çevresini Yunanistan’ın işgal etmesinden duyduğu rahatsızlık ile Kurtuluş Savaşı’nda bize fazla zorluk çıkarmadı. Türk düzenli ordusunun Yunan birlikleri karşısında gösterdiği başarılar sonrasında Anadolu topraklarını terk etti.
Birinci Dünya Savaşı’nda daha büyük menfaat elde edeceğini düşünerek saf değiştiren İtalya savaşta galip gelen grup tarafında olsa da hedeflediklerini elde edemedi. Aslında savaşın galip görünen mağlup devleti gibiydi.
Birinci Dünya Savaşı’nda istediğini elde etmek bir yana Versay gibi çok ağır şartlar içeren bir antlaşmaya imza atan Almanya ile yakınlaşan İtalya Berlin-Roma Mihveri ile Mihver Devletlerinin temelini attı. Her iki devlet de ilk Dünya Savaşı’ndan istediğini elde edememişti. Ayrıca Almanya’daki Nazi Hükümeti ve İtalya’daki Faşist Hükümetin yayılma politikaları yeni bir savaşı kaçınılmaz hale getirdi.
Savaş ve İtalyan reasürans pazarı
Savaş başladığında Müttefik Devletler safında yer alan İngiltere ve Fransa ile İtalya’nın reasürans münasebetleri zorlaştı. Hal böyle olunca; İtalya reasürans piyasası hayli sıkıntı çekti. Özellikle büyük nakliye rizikoları ile dolu rizikolarının İtalyan müesseselerinin kudreti üstünde kalan kısımlarının plasmanı zorlaşmıştı.
İtalyan sigorta ve reasürans şirketleri,(Assicurazioni Generali ile Reunnione Adriatica gibi güçlü ve asırlık büyük sigorta şirketlerinin yeryüzünün her tarafında bulunan sigorta bağlarına dayanarak) İtalyan rizikolarını içeride ve dışarıda ölçülü ve dengeli bir şekilde dağıtma konusunda çaba sarf ediyorlardı. Ancak buna zor güç yettiriyorlardı.
İtalya savaşa girince ilişkiler bir kat daha bozuldu ve bu zaman İtalya artık Alman sistemini sadece takip ve Almanya’yı taklit etti ve ona katıldı.
1940 senesinin sonlarında Assicurazioni Generali şirketinin başı çekmesi ve Milli sigorta devlet müessesesinin desteklemesi üzerine İtalya’da 200 milyon Liret sermayeli Roma şirketi adını taşıyan bir reasürans şirketi kuruldu ve İtalya’da reasürans pazarı ihtiyaçlarının tatmininde düzenleyicilik rolünü üstlenmek görevi bu şirkete verildi.
Bir zamanlar İngiltere ve Fransa’ya ve biraz da Kuzey ve Güney Amerika’ya devredilen ve savaşın sonlarına doğru serbest kalan rizikolar, bu şirketin düzenleyiciliği ile memleket içi şirketlerine ve fazlaları Almanya’ya verilmeye başlandı. Alman şirketleriyle karşılıklı anlaşmalar yapılarak onlara verilecek rizikolar karşılığında gerek asıl Almanya’dan ve gerek Almanya’ya katılan memleketlerden arda kalan rizikoların İtalya’da plase edilmesi imkanı doğdu. Bu şekilde Avrupa reasürans ihtiyaçlarının dağıtılarak, parçalanarak, yüzlerce müessese arasında paylaşılması suretiyle yeni bir yükleri bölme ölçüsü Avrupa’da vücuda getirilmiş oldu.
Kurulan bu sistem ilk beş yıllık faaliyetleri ile hayli sağlam olduğunu ortaya koydu. Sistemin çatlakları henüz ortaya çıkmadı (1944 yılında). Cedant’lerine karşı reasürans müesseseleri tarafından vazifelerinin şu veya bu zorlayıcı sebepler dolayısıyla yerine getirilmemiş olduğu duyulmamış olmasına bakılır ise; kurulan bu sistemin işlemekte ve kendisinden beklenilen hizmetleri görmekte olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.
1944 yılında yayınlanan İktisadi Yürüyüş Dergisi Sigortacılık Özel Sayısı’ndan derlediğimiz bu yazı dizisini bir sonraki yazımızla, İkinci Dünya Savaşı’nın Japonya ve savaşta tarafsız kalan ülkeler üzerindeki etkileri ile sonlandıracağız.
