Otomatik Katılım Sistemi, Emeklilik Gözetim Merkezi’nin ‘Emekliliğiniz için buluşuyoruz, Türkiye BES’leniyor’ projesi kapsamında düzenlediği panelde masaya yatırıldı.
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), “Emekliliğiniz İçin Buluşuyoruz, Türkiye BES’leniyor” projesi kapsamında İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası’nda (İYMMO) bir panel düzenledi. Bireysel emeklilik ile ilgili son verilerin paylaşıldığı toplantıda, Türkiye’deki Otomatik Katılım Sistemi (OKS) sayesinde 5 milyon çalışanın tasarrufa yönlendirildiğine dikkat çekildi.
Gazeteci Noyan Doğan’ın moderatörlüğünü yaptığı panele, EGM Genel Müdürü Mustafa Akmaz ile iYMMO Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Karabıyık katıldı.
Türkiye’deki Otomatik Katılım Sistemi’nin (OKS) yüzde 25’lik devlet teşviği ile dünyada benzersiz olduğunun da vurgulandığı panelde konuşan , BES ile ilgili güncel rakamları da paylaştı. Akmaz, gönüllü bireysel emeklilik ve Otomatik Katılım fonlarında var olan toplam birikimin 100 milyar TL seviyesine ulaştığını belirterek, “Bu tutarın yaklaşık 5 milyar TL’si OKS fonlarına ait. OKS ile birlikte 18.2 milyon çalışanı sisteme dahil ettiğimizi, bu çalışanların yüzde 70’inin sistemden ayrıldığını görüyoruz. Sistemde kalmaya devam eden çalışan sayısı 5 milyon civarında” dedi.
Sisteme en son çalışan sayısı 5-9 arasında olan işletmelerin dahil olduğunu da kaydeden Akmaz, “İşletmeler çalışanlarını sisteme dahil etmekle yükümlü ancak baktığımızda bu kapsamdaki şirketlerin sadece yüzde 20’sinin bu yükümlülüğü yerine getirebildiğini görüyoruz” diye konuştu.
Tasarruf için olağanüstü teşvik
Türkiye’nin makro ekonomik tablosuna bakıldığında tasarruf sorunu olduğunun görüldüğünü kaydeden Akmaz, OKS’nin bu açıdan önemli bir fırsat sunduğunu belirterek şunları söyledi: “Sistemde dünyanın hiçbir yerinde olmayan yüzde 25’lik bir devlet teşviği var. Bu olağanüstü ve çok cömert bir teşvik. İlk zorunlu katılım aşamasında bunu iyi anlatamadık, sistemden yüzde 70 oranında çıkış oldu. Ama çıkanların fırsatı kaçırdıklarını düşünmemeleri gerekiyor. Belli bir bekleme süresinden sonra katılımcıların tekrar sisteme alınması söz konusu. O zaman, sistemin sunduğu avantajları iyi anlatırsak vatandaşlarımız kalmayı tercih edeceklerdir.”
Panelde konuşan İYMMO Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Karabıyık da, bireysel emeklilik ve otomatik katılımın gündeme geldiği günden beri merceklerinde olduğunu ifade ederek, “Bireysel emeklilik toplumu ilgilendiren bir konu. Biz de kendi platformumuzda konuyu enine boyuna tartışarak, doğruyu bulmaya ve bu doğrultuda vergi mükelleflerini, işletmecileri doğru yönlendirmeye çalıştık. Otomatik katılıma geçiş sistemini bütün mükelleflerimize anlattık ve uygulamaya katılmaları yönünde görüş verdik” dedi.
Çıkış süreci uzatılabilir
Sistemden çıkış nedenleri hakkında işletmelerden aldıkları geri bildirimleri de paylaşan Karabıyık, “Cayma süresinin iki ay olarak belirlenmesi çalışanlarda ‘iki ay sonra çıkmazsam bir daha çıkamam’ gibi bir algı yaratıyor. Bu süre uzatılabilir. Bir de ‘asgari ücretli çalışanlardan alınmasa daha iyi’ yorumunu sık sık alıyoruz” dedi.
Kalış oranlarının artırılması için bazı adımlar atılması gerektiğini belirten Karabıyık, şunları kaydetti: “Sorun, Türkiye’de tasarruf kültürünün çok zayıf olması. Dünya ortalamasının yarısı kadar neredeyse… Peki başka ne yapılabilir? Ya bir yaptırım uygulayacaksınız ya da teşvik vereceksiniz. Benim kişisel görüşüm, yaptırımlardan istenilen sonucun alınmadığı, teşviğin daha iyi olacağı yönünde. İşveren katkısı önemli. Bunun için de vergiden düşmek gibi uygulamalarla işletmeler özendirilebilir.”
