Takvimler 6 Şubat 1971’i gösteriyordu. Alan Shepard az sonra yapacağı deneyin dünya tarihine geçeceğinden çok emin ve bir o kadar da heyecanlıydı. Bu deneme ona Ay’da yürüyen beşinci insan olmak kadar önemli başka bir unvan daha getirecekti: “Uzayda golf oynayan ilk insan.”
Astronot Shepard, NASA’dan gizli olarak uzay mekiğindeki kaya toplama aracının içine bir golf sopası saklamıştı. Kimse fark etmesin diye üzerine bir de çorap geçirdiği sopayla ayda gerçekleşecek ilk golf atışına hazırlanıyordu.
Shepard, diğer astronotlar Stuart A. Roosa ve Edgar D. Mitchell ile birlikte, Ay’ın tepelerine ilk inişin gerçekleştiği Apollo 14 uçuşunun komutanıydı. Ellerindeki kalın eldivenlere ve yoğun heyecanına rağmen iki atışını gerçekleştirdi. Alan Shepard’ın oynadığı golf topları daha sonra bulunamamıştır. Muhtemelen bu golf topları hala Ay yüzeyinde duruyor.
Cesaret ve tutku
Astronot Shepard’ı bu izinsiz deneyi yapmaya yönlendiren duygu ve istek neydi? Sanırım merak ve bir konuda ilk olma beklentisi diyebiliriz.
Merak duygusu hem insanlarda hem hayvanlarda bulunur. En basitinden bir kedinin davranışlarını gözlemlerseniz bunu görebilirsiniz. İnsanlar için meraklı olmak, bebeklik döneminden başlayıp ölene kadar devam eden bir duygu halidir. Merakı yaratan şey, beynimizdeki bilgileri birleştirme güdüsüdür. Merak, bir şeyi anlamak veya öğrenmek için duyulan istektir. Beynimizde başka bir şeyle ilişkilendirilemeyen veya sınıflandırılmayan bir bilgi, nesne ya da durumu bir şeylerle ilişkilendirmek veya sınıflandırmak için düşünür, araştırırız.
İnsan beyni sorulara cevap bulmak ister. Yeni sorular sorarak yanıtlarını araştırır. Sürekli olarak eksik parçaları tamamlamaya çalışır. Bir konu yarım ya da sonuçsuz kalmışsa beynimizi meşgul eder. Bu çoğu zaman bilinç dışı bir aktivitedir. Bilinç dışının bu özelliğini bilen uzman iletişimciler, sorular sorarak kişilerin kendi kendilerine cevap bulmalarını ve ikna olmalarını sağlamaya çalışırlar. Bilinç dışı aynı zamanda problemle ilgilenmeyi de sever. Bir kişinin herhangi bir konuyla ilgilenmesini istiyorsanız o konuyu bir problem haline dönüştürün; bütün gücüyle onu çözmeye çalışacağına şahit olabilirsiniz.
Bir konuda ilk olma beklentisi ise liderlik ve cesaret kavramlarıyla açıklanabilir. Ay’a giden ilk insanlardan olmak başlı başına önemli bir durumdur. Buna ek olarak birçok riski göz önüne alıp yapılmayanı yapmak, denenmeyeni denemek ise tutku ve cesaretle ilgilidir.
Hayatta pek çok şeyi cesur olamadığımız için denemek bile istemeyiz. Karşılaştığımız problemli durumlarda ve risk içeren olaylarda temkinli olmayı ve emin olduğumuz şekilde hareket etmeyi arzularız. Ancak lider ruhlu kişiler hesaplı risk alabilirler ve tercihlerinin sonuçlarına katlanırlar.
İlerlemek için ihtiyacımız olan…
Mesleğim gereği genç insanlarla çok sık karşılaşır ve sohbet ederim. Pek çoğunda risk alabilme düşüncesi bir yana denemeye ilişkin şevk bile göremiyorum. Shepard, 18 Kasım 1923’te doğmuştu. Yani Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanından yaklaşık bir ay sonra dünyaya geldi. Apollo 14 ile Ay’a gittiğinde ise 48 yaşındaydı. Birkaç yüz gram ağırlığın bile dikkate alındığı çok ciddi bir uzay yolculuğuna golf sopasını dahil etmeyi düşündü. Risk aldı ve ilginç bir deneye imza atarak tarihe geçti. Cumhuriyet’in 100. yılı yaklaşırken toplum olarak yeni deneyimlere açık olmak ve cesaretle bilinmeyeni kucaklamak zorundayız. Sanırım ilerlemek için ihtiyacımız olan biraz da bu.
HAYATIMIZ SİGORTALI (ARALIK 2016)
