Ziraat Emeklilik’in, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) kısa sürede gösterdiği performanstan çok memnun olduğunu belirten Ziraat Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Şeref Aksaç, sektörde fon büyüklüğü bakımından bu yıl 7. sıraya yükselmeyi, 2015’te ise ilk 5’e girmeyi hedeflediklerini söylüyor.Türkiye’de geçen yıl başında başlayan devlet katkılı yeni Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), bir yılını doldurdu. Bir yıllık sürede, yüzde 25 oranındaki devlet katkısının da etkisiyle sistemde net katılımcı sayısı yaklaşık 900 bin kişi arttı. Sistemde faaliyet gösteren emeklilik şirketleri arasında katılımcı sayısını artırmak için kıyasıya rekabet devam ederken, sisteme son yıllarda katılan şirketlerin de pazar paylarını yavaş yavaş artırdıkları gözleniyor. Söz konusu şirketler arasında en hızlı büyüyen şirketlerin başında da Ziraat Hayat ve Emeklilik geliyor. 1 Ocak 2010’dan itibaren faaliyet göstermeye başlayan şirket, Temmuz 2011’den beri de bireysel emeklilik ürünlerinin satışını gerçekleştiriyor. Türkiye’nin en büyük bankalarından Ziraat Bankası gibi çok güçlü bir dağıtım kanalına sahip şirket, bankanın da desteğiyle katılımcı sayısını 31 Aralık 2012-29 Kasım 2013 arasını kapsayan 11 aylık dönemde 65 bin 875 kişi artırdı. Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) verilerine göre, şirket, 2012 yılı sonunda katılımcı sayısı itibariyle yüzde 1,27 olan pazar payını da 2013 Kasım sonu itibariyle ikiye katlayarak yüzde 2,63’e yükseltti.
SİGORTALI Dergisi’nin yılbaşı kapak konuğu da Ziraat Emeklilik Genel Müdürü Şeref Aksaç. Meslek hayatına banka müfettişi olarak Ziraat Bankası’nda başlayan Aksaç, Mart 2013’ten beri Ziraat Emeklilik’in Genel Müdürü. Ziraat Emeklilik, BES’teki güncel gelişmeler, hayat sigortaları ve 2014 yılı beklentileri hakkında sorularımızı yanıtlayan Aksaç, öncelikle Ziraat Emeklilik’in BES’te kısa sürede gösterdiği performans konusunda oldukça memnun. Fon büyüklüğü bakımından sektörde 10. Sırada yer aldıklarını belirten Aksaç, bu yıl 7. sıraya yükselmeyi, 2015’te ise ilk 5’e girmeyi hedeflediklerini söylüyor.
Lisanslı satış elemanı artacak
Aksaç’ın verdiği bilgilere göre, Ziraat Emeklilik’in 2014 ve 2015 hedeflerine yönelik olarak yeni bir strateji hayata geçirilmiş. Söz konusu stratejiye göre, Ziraat Bankası’nın, bin 600’ü aşkın şubesinin her birinde bir ya da iki bireysel emeklilik satış yetkisine sahip personel görev yapacak. 2013 sonunda 2 bin 200’e ulaşan bireysel emeklilik satışı konusunda uzman lisanslı satış elemanı sayısının 2014 sonu yaklaşık 5 bin’e ulaşması planlanıyor. Ziraat Emeklilik’in en büyük dağıtım kanalı da Ziraat Bankası. Ziraat Emeklilik’in hayat ve emeklilik ürünlerinin satışının yüzde 99’u Ziraat Bankası kanalıyla gerçekleşiyor. Geri kalan yüzde 1’lik kısım da merkez teşkilatın satışından kaynaklanıyor.
Portföy yönetim şirketlerini artık iyi seçmek gerekiyor
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili olarak, emeklilik yatırım fonlarının, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından daha yakın izlenecek olması ve yıllık getirisi, ait olduğu fon grubunun getirisinin altında kalan fonların başka portföy yönetim şirketlerine devredilecek olması son günlerde en çok tartışılan konu. Bununla ilgili olarak SPK’nın yayımlayacağı tebliğ, sektörde de merakla bekleniyor. Aksaç, “Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Emeklilik fonlarının devri, emeklilik şirketlerini de olumsuz etkiler mi?” sorularımıza şu yanıtı veriyor: “Sermaye Piyasası Kurulu, emeklilik şirketleri ve portföy yönetim şirketleri bir araya gelip bu konuyu tartışacak. Portföy yönetimine çeki düzen verilmeli. Portföy yönetim şirketlerinin yanlış yönetimi aynı zamanda emeklilik şirketlerinin itibarına da zarar veriyor. Katılımcı emeklilik şirketini değiştirebiliyor. Bu nedenle, emeklilik şirketlerinin portföy yönetim şirketlerini iyi seçmeleri ya da portföy yönetim şirketleri üzerindeki baskıyı artırması gerekiyor ki katılımcılar nezdinde itibar riski oluşmasın.”
Çiftçilere yönelik proje var
Ziraat Emeklilik, sektörde 2014 ve 2015 hedeflerine ulaşmak için katılımcı sayısını artırmak ve küçük birikimlerin sisteme kazandırılması amacıyla ‘çiftçi’lere yönelik önemli bir projeyi de hayata geçirmeye hazırlanıyor. Söz konusu proje, çiftçilere her yıl belli dönemlerde devlet tarafından yapılan ‘doğrudan gelir desteği’ ödemelerinin bir bölümünün BES’e aktarılması için yapılan çalışmaları kapsıyor. Aksaç, çiftçilere yönelik projeleri konusunda şu bilgileri veriyor: “Çiftçiler yılda bir kez doğrudan gelir desteği alıyor. Destek ödemelerinin yapıldığı dönemlerde şubelerde özellikle çiftçilerimize yönelik giriş aidatı olmayan, kesintileri düşük, asgari katkı payı çiftçilerimizin ödeme gücüne göre belirlenmiş emeklilik planlarını sunuyoruz. Çiftçilerimize ürününü satıp, gelir elde ettiği dönemlerde ödemelerini yapacak şekilde altı aylık ya da yıllık vadede ödeme seçenekleri de tanıyoruz. Çiftçilerimize özellikle 2013’te uygulamaya başlanan yüzde 25’lik devlet katkısı avantajını anlatarak; küçük tutarlarda ve uzun vadede yapacakları tasarrufların emeklilik döneminde kendilerine bir gelir sağlayacağını vurgulamaya çalışıyoruz.” Aksaç, çiftçiler yanında çeşitli ilçelerdeki işçi, memur gibi farklı kesimlerin küçük birikimlerle sisteme katılması için de çalışmalar yaptıklarını ifade ediyor.
Bu yıl katılımcı sayısı artışı 1 milyonu geçer
BES hakkında da sorularımızı yanıtlayan Aksaç, devlet katkısı uygulamasının başladığı 2013 yılı başından, kasım sonuna kadar BES’te 900 bin’e yakın net katılımcı sayısındaki artışın, sektör tahminleri doğrultusunda olduğunu söylüyor. Sektörün geçen yılki büyümesinde devlet katkısının önemine dikkat çeken Aksaç, BES’in 2014’te de aynı hızla büyümeye devam edeceğini ve bu yıl sistemde net katılımcı sayısındaki artışın 1 milyonun üzerinde olacağını tahmin ettiğini söylüyor. Sistemin büyümesi açısından devlet katkısının önümüzdeki yıllarda da sürmesi gerektiğini vurgulayan Aksaç, yüzde 25’lik oranın da yeterli olduğu düşüncesinde.
BES’in, Türkiye ekonomisinin tasarruf açığı sorununa çare olabileceği fikrini, sektördeki diğer emeklilik şirketleri yöneticileri gibi Aksaç da destekliyor. “Tasarruf oranı Türkiye’de yüzde 12,6 iken, gelişmekte olan ülkelerin ortalaması ise yüzde 33. Keza, Çin’de tasarruf oranı yüzde 50. Türkiye’de tasarruf oranının artması ve cari açığın kapatılması için BES’in gelişmesi gerekiyor. İsraf ekonomisi yerine, verim ekonomisine geçilmesi şart” diyor Aksaç.
Aksaç’tan BES katılımcısına yatırım taktikleri
– Bireysel Emeklilik Sistemi’nin kısa vadeli değil, uzun vadeli olduğunu unutmayın.
– Emeklilik planı ve emeklilik yatırım fonlarını seçerken riski dağıtın, yumurtaları aynı sepete koymayın.
– Emeklilik yatırım fonlarının performansını sıkı takip edin.
– Fonlarınızın getirisinden memnun değilseniz fonlarınızı değiştirin, gerekirse de şirket değiştirin.
– Fon değişimlerinde daha sağlıklı karar verebilmek için finansal okur-yazarlığınızı artırın.
Kredili hayat sigortasında 4 yılda 1 milyar 260 milyon TL hasar ödendi
Ziraat Emeklilik ve Hayat, hayat sigortalarında da sektörde lider durumda. Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) verilerine göre, 2013’ün 10 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,7’lik artışla 700 milyon TL prim üreten şirket, müşterilerine kredili (bireysel ve tarımsal kredilerle ilgili) hayat sigortaları ve bireylerin hayat standartlarını korumaya yönelik ürünler sunuyor. Ziraat Emeklilik ve Hayat, sektörde özellikle kredili hayat sigortalarında oldukça etkin. Söz konusu sigortalarda 2013 yılında 321 milyon TL hasar ödediklerini belirten Aksaç, şunları söylüyor: “Sigorta Denetleme Kurulu Raporu’na gore, Ziraat Emeklilik, sektörde 2012 yılında ödenen toplam 656,1 milyon TL’lik vefat tazminatının, 401,9 milyon TL’sini yani toplam vefat tazminatlarının yüzde 61’ini; dosya adedi olarak da yüzde 48’ini ödeyerek, üzerine düşen görevi hakkıyla yerine getirdi. Bununla birlikte, 160 bin kişiye, 4 yıl içinde ödediğimiz hasar ise 1 milyar 260 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçmişte hasar/prim oranımız yüksekti. Ancak, aldığımız bazı önlemlerle şimdi bu oran yüzde 65’lere kadar düştü. Sektörde toplam primin yüzde 24’ünü üretiyoruz, buna karşın hasarın yüzde 48’sini karşılıyoruz.”
Kredili hayat sosyal yarayı iyileştiriyor
Hayat sigortalarıyla ilgili olarak da görüşlerini aldığımız Aksaç’a göre, hayat sigortalarının Türkiye’de yeterince gelişmemesinin temel nedenlerinden biri, sigorta şirketlerinin geçmişteki yanlış uygulamaları. “Sözgelimi, bir kişi bir bankadan bireysel kredi kullanmış. Kendisine de hayat sigortası yapılmış. Ancak, kişinin varisleri bu durumu bilmiyorlarsa sigortadan yararlanamıyorlar. Bu gibi uygulamalar belki genelin içinde çok cüz’i bir kısmı oluşturuyor. Sektördeki yanlış uygulamalar ve bunun yarattığı psikolojik etki, sigorta bilincinin de aşınmasına sebebiyet veriyor. Ancak, mağduriyeti önlenmiş büyük bir kesim de var. Kredili hayat sigortaları sosyal bir yarayı iyileştiriyor. Bunun da sigorta şirketleri olarak yeterince tanıtımını yapamıyoruz” diyor Aksaç.
Sektörde birleşmeler olabilir
BES’te faaliyet gösteren emeklilik şirketleri arasında sürdürebilir kârlılığı olmayanların sektörden çekilebileceğini ya da şirketler arasında birleşmeler yaşanabileceğini belirten Aksaç’a diğer yöneticilere de sorduğumuz klasik sorumuzu yöneltiyoruz: “Ziraat Emeklilik olarak fırsat çıkarsa yeni bir emeklilik şirketi satın almayı düşünür müsünüz?” Aksaç’ın bu soruya yanıtı kısa ve net: “Bunları konuşmak için henüz erken. Biz yeni bir şirketiz. Öncelikle büyümek ve sektördeki hedeflerimize ulaşmak istiyoruz.”
19 bin Ziraat Bankası personeli işveren katkılı planla BES’e girdi
Ziraat Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Şeref Aksaç, Ziraat Emeklilik’in ana hissedarı Ziraat Bankası’nın da bireysel emekliliğe büyük önem verdiğini söylüyor. Aksaç’tan aldığımız bilgilere göre Banka’nın bu işe ne kadar önem verdiğinin en önemli göstergesi de işveren katkılı emeklilik planları ile Ziraat Bankası personelini BES’e dahil etmesi. 1 Ocak 2013’ten itibaren Ziraat Bankası’nın 22 bin personelinin, 19 bin’i işveren katkılı emeklilik planları ile BES’e dahil olmuş. Bu konuda biraz daha bilgi verecek olursak; asgari 50TL olmak üzere çalışanların brüt maaşlarının yüzde 3’ü kadar sisteme katkı yapmaları şartıyla işveren sıfatıyla Banka da çalışan adına sisteme bir o kadar, yani brüt maaşın yüzde 3’üne denk gelecek şekilde minimum 50 TL’den başlayan tutarlarda katkıda bulunuyor. Ayrıca sisteme dahil olan her bir çalışan için grup emeklilik sözleşmelerinekatkı paylarının yüzde 25’i kadar devlet katkısı yatırılıyor.
Bit pazarını dolaşıyor; antika kalemleri topluyor
Ziraat Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Şeref Aksaç, yönetici kimliğinin dışında birbirinden ilginç hobilere sahip. Bunlardan en ilginç olanlarından bir tanesi de “antika kalem” koleksiyonu. Kalemlere olan ilgisi de memur olan babasının kendisine aldığı aldığı kalemlerle başlamış. Sık sık bit pazarını gezdiğini dile getiren Aksaç, aralarında Montblanc, Parker, Pelican gibi markaların olduğu çok sayıda antika kalem satın almış. Kalem yanında tespih koleksiyonu da yapan Aksaç, aynı zamanda da iyi bir aile babası. Ancak, Ziraat Emeklilik Genel Müdürü olduktan sonra eşi ve kızına yeterince zaman ayıramamaktan yakınıyor; buna gerekçe olarak da bankacı olduğu döneme kıyasla sorumluluklarındaki artışı gösteriyor. Müzik dinlemeyi de çok seven Aksaç, tür olarak özellikle Türk Sanat Müziği ve Halk Müziğine ilgi duyuyor. Seyahat etmek ve yüzmekten de büyük keyif aldığını belirten Aksaç, haftanın 4-5 günü yüzdüğünü söylüyor.
Hayat sigortası bir memuru borç ödemekten nasıl kurtardı?
Ziraat Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Şeref Aksaç, bir çiftçiye kefil olan bir memuru hayat sigortasının borç ödemekten nasıl kurtardığı ile ilgili bir anısını da SİGORTALI okurlarıyla paylaştı: “Bir ilçenin Milli Eğitim Müdürü Yardımcısı bir çiftçiye kefil olmuş. Çiftçi de bir traktör aldığı için bankaya borçlanmış; ancak bir süre sonra da intihar etmiş. Ziraat Emeklilik ve Hayat olarak çiftçi, kredili hayat sigortası yaptırmış olduğu için bankaya olan borcunu ödedik. Başlangıçta da çiftçinin borçlu olduğu banka şubesinde bir yanlış anlaşılma sonucu, çiftçinin borcunun ödenmeyeceğine yönelik bir hava oluşmuş. Bu da doğal olarak kefil olan kişide bir panik yaratmış. Çünkü 50-60 bin TL bir memur için ciddi bir meblağ. Ancak, biz devreye girip, çiftçinin borcunu bankaya ödeyince kefil olan kişi beni aradı ve duyduğu memnuniyeti dile getirdi.”
Meslek hayatına Ziraat Bankası’nda başladı
1956 yılında Bayburt’da doğan Aksaç, 1979 yılında İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Siyasal Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. Mesleki kariyerine 1982 yılında, Ziraat Bankası’nda Müfettiş Yardımcısı göreviyle başlayan Aksaç, 1986 yılında Müfettiş oldu. 1990-1993 yılları arasında İstanbul Şube Müdür Yardımcısı ve Banka’nın muhtelif büyük şubelerinde Müdür olarak görev yaptı. 2003-2005 yılları arasında da Banka’ya İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak atandı. Bu görevlerinin yanı sıra Başak Sigorta’da Denetim Kurulu ve Türkmen Turkish Joint-Stok Commercial Bank’ta ve Ziraat Yatırım ve Menkul Değerler’de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulundu. Aksaç, Ağustos 2012 tarihinde Ziraat Emeklilik’te Satış ve Pazarlamadan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili olarak görev yapmakta iken, Mart 2013 tarihi itibariyle Ziraat Emeklilik’e Genel Müdür olarak atandı.
Ziraat Emeklilik’in BES’te pazar payı artıyor
Tarih Katılımcı sayısı Kat. Sayısı Pazar payı Fon tutarı Fon tutarı Pazar payı
31.12.2011 6.914 0,26 51.790.348 0,36
31.12.2012 39.819 1,27 169.734.070 0,83
30.11.2013 105.703 2,63 349.955.222 1,38
13.12.2013 110.579 2,72 357.920.581 1,41
Kaynak: EGM
