Danıştay, sigortanın hasar gören araçta sahibinin rızası alınmadan orijinal parça yerine ikinci el parça kullanmasına yapılan itirazı haklı buldu.
Danıştay 8. Dairesi, Trafik sigortası olan kişinin çarptığı araçta, sahibinin rızası alınmadan “orijinal parça” yerine “yeniden kullanılabilir parça” kullanılmasının mülkiyet hakkını kısıtladığına ve hukuka aykırı olduğuna karar verdi.
Türkiye Barolar Birliği‘nin (TBB) açtığı davada Danıştay, trafik kazalarında orijinal parça yerine “yeniden kullanılabilir parça” ile araç tamirine imkan veren düzenleme ile hesaplama yöntemlerine ilişkin bazı maddelerin ve bazı eklerin yürütmesini durdurdu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanarak, 20 Mart 2020 tarih ve 31074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar” başlıklı Tebliğin bazı maddelerinin Anayasa’ya, Karayolları Trafik Kanunu’na, Avukatlık Kanunu’na, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na aykırı olduğu gerekçesiyle iptali talebiyle Türkiye Barolar Birliği tarafından açılmıştı.
Danıştay 8. Dairesi’nin 31.03.2021 tarih ve 2020/6493E. sayılı kararı ile “davalı idare tarafından, sigorta ilişkisinin tarafı olmayan ve doğrudan zarar gören 3. kişilerin araçlarında meydana gelen hasarın rızaları alınmaksızın yeniden kullanılabilir parça ile değiştirilmesine imkan tanınarak yasal bir dayanak olmaksızın mülkiyet hakkına kısıtlama getirildiği” gerekçesiyle dava konusu Tebliğ’in “yeniden kullanılabilir parça” ibaresinin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir.
Ayrıca “öncelikle Kanun’la düzenlenmesi gereken bir hususta ilk elden davalı idarece düzenleme yapılmasında hukuka uyarlık bulunmamakta olup Genel Şartlar’ın dava konusu Tebliğ ile değişik
A.5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan “bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre” ibaresinin,
A.5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesinde yer alan “bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre” ibaresi,
A.5. maddesinin 1. Fıkrasının “Kaza nedeniyle mağdurun tedavisinin tamamlanması sonrasında yetkili bir hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu ile sürekli sakatlık oranının belirlenmesinden sonra ortaya çıkan ve tıbben gerekli olan bakıcı giderleri bu teminat limitleri ile sınırlı olmak koşuluyla sürekli sakatlık teminatı kapsamındadır. Kaza nedeniyle mağdurun sürekli iş göremezliği bu teminattan karşılanır.” şeklindeki ikinci ve üçüncü cümlesinin,
B.2. maddesinin 2.1. fıkrasının “Eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parça ile değişim mümkün olduğu halde, sigortacının bilgisi ve onayı dahilinde olmadan orijinal parça ile onarım sağlanır ise sigortacının sorumluluğu, sigortacının kaza tarihi itibarıyla benzer hasarlardaki onarım uygulamasına göre, eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parça bedeli ile sınırlıdır. Sigortacı bu paragraf kapsamındaki henüz tamire başlanmadan önce yapılan başvuru sonucu onaya ilişkin tercihini hasar ihbar tarihini takip eden üç işgünü içinde onarım merkezine veya hak sahibine bildirmediği durumda onayı olduğu varsayılır. İspat yükümlülüğü sigortacıya aittir.” şeklindeki üçüncü paragrafının,
Genel Şartlar‘ın değer kaybı tazminatı, destekten yoksun kalma tazminatı ile sürekli sakatlık tazminatının kapsam ve mahiyetleri ile hesaplama yöntemini düzenleyen “Ek:1 Değer Kaybı Hesaplaması”nın kısmının kısmının “Formül” başlıklı 1. maddesinin (Baz Değer kaybı=Aracın Rayiç Değeri x %19; Total Değer Kaybı=Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutu Katsayısı x Araç Kullanılmışlık Düzeyi (Km) Katsayısı; hesaplama yöntemine ilişkin çizelgeler) ve “Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı 2. maddesine eklenen “Yabancı plakalı araçların Türkiye’de karıştığı kazalarda yabancı plakalı araçlar için yapılan değer kaybı talepleri” ifadesini içeren 8. fıkrası ile “EK:2 Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplaması” ve “EK:3 Sürekli Sakatlık Tazminatı Hesaplaması”nın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
