Sigorta Eskperi Mustafa Nazlıer, birbiriyle hiçbir ilgisi olmayan mesleklerin ve grupların birbirini temsil etmesinin sigorta sektörüne ve tüm ilgililerine zarar verdiğini belirterek, “Tek bir dokunuş, tek bir maddelik yasal düzenleme ile sorunlardan kurtulabiliriz. Vakti gelmedi mi?” dedi.
Sigorta eksperliği artık uluslararası ve evrensel tanımına getirilmek durumunda. Mızrak çuvala sığmıyor artık. Tüm tarafların zarar gördüğü ayan beyan ortada. Sürdürülebilir değil. Başımızı kuma gömerek sorunların kendiliğinden çözülmesini bekleyemeyiz. Çok geç kalınıyor ama mecburen yapılması da gerekli ve şart. Tüm taraflar kendi adına bunu aşağıdaki haber ve duyurular ile zaten deklare edip kabul etmiş durumda. Son dokunuş sadece ‘yasal düzenleme’. Kaldı ki Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü de bu durumdan zarar görür hale geldi. Oto branşındaki sorun istilası sebebiyle kendi asıl işlerine zaman ayıramaz hale gelmiş olmalılar. Tek bir dokunuş, tek bir maddelik yasal düzenleme ile sorunlardan kurtulmak zorundayız. Tüm tarafların beklentisi de budur: Fiili durumu yasal durum ile eşitlemek.
Fiili durum nedir, tüm taraflar kendi adına neyi beyan ediyor göz atmamız gerek;
TARSİM ve Eksperleri için duyuru metni aşağıdaki gibidir:
Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi’nde görev alacak Tarım Sigortaları Havuz Eksperleri’ni yetiştirmek ve bu doğrultuda, üreticiye risk inceleme ve hasar tespit işlemlerinde en iyi düzeyde hizmet sunabilmek amacıyla, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü ile Tarım Sigortaları Havuzu İşletmesi koordinasyonunda, 14 Kasım-10 Aralık tarihleri arasında, Eksper Eğitimi gerçekleştirilecek.
Temel Eğitim Programlarına katılacak Ziraat Mühendisi ve Veteriner Hekim kursiyerler, Mersin ili, Erdemli, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü’nde, risk inceleme ve hasar tespit işlemleri ile ilgili çeşitli başlıklarda; yoğun, teorik ve uygulamalı eğitime tabi tutulacak.
Program sonunda gerçekleştirilecek sınavda, bitkisel üretim konusunda Ziraat Mühendisi, hayvansal üretim konusunda da Veteriner Hekim olmak üzere başarılı olacak kursiyerler ‘Tarım Sigortaları Havuzu Eksperlik Eğitimi Belgesi’ almaya hak kazanacak.
Program çerçevesinde, teorik eğitimlerin yanı sıra, Mersin ili genelindeki Bakanlık birimleri ile özel sektöre ait tarımsal işletme ve tesislerde, uygulamalı arazi çalışmaları da gerçekleştirilecek.
Otomobil ve oto eksperlerinin duyuru metni:
Haziran 2016
http://www.tobb.org.tr/Sayfalar/Detay.php?rid=6995&lst=Haberler
TOBB Sigorta Eksperleri İcra Komitesinin üyesi olduğu Uluslararası Otomobil Eksperleri Federasyonu’nun (FIEA) yönetim kurulu toplantısı 9-10 Haziran 2016 tarihlerinde, İspanya’nın Barcelona şehrinde düzenlenmiştir.
Sigorta Eksperlerini İcra Komitesi Başkanı Yalçın Kaya’nın yanı sıra, Belçika, Fas, Almanya, İspanya, Portekiz, Hollanda, Litvanya, Avusturya, Kıbrıs, Fransa, Polonya, İngiltere ve Finlandiya ülkelerinin yönetim kurulu üyelerinin iştirak ettiği söz konusu toplantının ilk günündeki oturumlarda, FIEA’nın 2015 yılı sonu ve 2016 yılının ilk yarısındaki mali tabloları hakkında temel bilgiler verilerek, 2016 yılı ikinci yarısından itibaren yönetim kurulu üyesi olan delegelerden FIEA çalışmalarına hız vermek ve ülkelerarası entegrasyonu sağlamak amacıyla ileriki dönemlerde yapılması planlanan hedefler hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur. Ayrıca, söz konusu hedefler çerçevesinde, Federasyonun ilgili ülke delegelerinden beklentileri masaya yatırılmıştır. Bu kapsamda, 27-28-29 Ekim 2016 tarihinde Belçika’nın Spa şehrinde gerçekleştirilecek olan genel kurul toplantısı sonrasında, her ülke delegesinin, FIEA’nın resmi internet sayfasında yer alacak olan “Ülkeler” temalı alana, o ülkenin güncel eksper sayısı, trafik kazası sayısı, karayolu uzunluğu ve ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılası gibi mesleki ve makroekonomik konularla ilgili bilgiler ile o ülkede sigorta eksperliğiyle ilgili yasal düzenlemelerle ilgili değişiklikleri işlemesi gerektiği hususu karara bağlanmıştır.
Toplantının ikinci günü gerçekleştirilen oturumda ise teknolojik gelişmelerin oto sigorta eksperliği mesleği üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri görüşülmüştür. Özellikle halihazırda yapımı tamamlanmaya çalışılan Google Glass uygulaması sonrasında otomobillerin sürücüsüz olarak seyir etmesi neticesinde, trafik kazası sayısının sıfıra ineceği ve böylelikle oto sigorta eksperlerinin gelirlerinin olumsuz yönde etkileneceği gündeme getirilmiştir. Buna ek olarak elektrikli ve hybrid motorlu araçların ekspertiz işlemlerinin hem zor olması, hem de bu motorların oto eksperleri tarafından tam anlamıyla bilinemiyor olması nedeniyle, her ülke delegesinin önümüzdeki genel kurul toplantısından sonra, bu araçların ekspertiz işlemleriyle ilgili bilgi ve deneyimlerini FIEA internet sayfasında yer alması planlanan “Deneyimler” temalı alana işlemesi gerektiği hususu karara bağlanmıştır.
Sigorta eksperlerinin duyuru metni:
https://sigortamedya.com.tr/oto-disi-sigorta-eksperleri-fuediya-uye-oldu/
Oto dışı sigorta eksperleri FUEDI’ya üye oldu
Mayıs 25, 2016
Ülkemizde faaliyet gösteren oto dışı sigorta eksperleri Avrupa Sigorta Eksperleri Federasyonu’na (FUEDI) üye oldu.
Sigorta eksperleri, uluslararası arenada etkinliğini artırıyor. Bu bağlamda oto dışı sigorta eksperleri Avrupa Sigorta Eksperleri Federasyonu’na (FUEDI) üye oldu. Eksperler, üyelik başvurusu yapmalarının ardından 20 Mayıs 2016 tarihinde Barcelona’da gerçekleşen federasyon toplantısında tüm üyelere sunum yaparak FUEDI’ya üyeliklerini gerçekleştirdi.
Bir değerlendirme yazısı:
Temmuz 2015
https://sigortamedya.com.tr/sigorta-eksperligi-ne-degildir/
Sonuç ve değerlendirmeler
ABD ve Avrupa pazarlarında sektör yapılanması incelendiğinde bütünlük ve ortak anlayış dikkat çekicidir. Ülkemiz uygulamaları ile diğer pazar uygulamaları arasında ciddi fark vardır. Ülkemizde Sigortacılık Kanunu içinde yer verilen sigorta eksperliği, oto dışı içindir. Oto branşında sigorta sektörünün hizmet aldığı eksper türü oto eksperidir ve kesinlikle sigorta eksperliği ile hiçbir ortak yanı yoktur.
Sigorta eksperleri; tüm pazarlarda aynı amaç için benzer yapılanmalar ile hizmet vermektedirler. Hiç bir ülkenin yasal otoritesinin düzenlediği kanun içinde yer almazlar. Sigorta sektörü kendi pazar uygulamalarında fikir birliği içindedir. Ortak akıl etkindir. Sigorta eksperleri her türlü mesleki yetkinlikleri için kendi kurdukları dernek ve benzer mesleki örgütlenmeler ile sürekli gelişimi öne çıkarmıştır. Her ülke kendi içindeki dernek türevi mesleki örgütlenmelerini üst federasyon olan FUEDI altına toplamışlardır.
Sigorta Eksperleri Avrupa Federasyonu; federasyonun amacı sigorta endüstrisiyle ticari alanlarda sigorta eksperlerinin bağımsız ve tarafsız mesleklerini daha da ileri taşımaktır.
FUEDI’nin ilk önceliği profesyonel yönetimi ve yetkinlikleri yüksek standartlarda muhafaza etmektir. Ülkelerdeki üyelerin oluşturduğu profesyonel ve işbirliği içinde olan ortaklıkların Avrupa’nın her tarafında ekspertiz standartlarını aynı yapmak istemektedirler.
FUEDI dışında diğer kıta ülkelerinde benzer federatif yapılar üst birlik olan IFAA altında toplanmışlardır.
theifaa.net – adjustersworldwide.org
Eksper Birliği Uluslararası Federasyonu; sigorta eksperleri birliği ve onların üyeleri desteklemek için kurulan dünya çapında bir organizasyondur. IFAA’nın Avrupa’dan Kanada ve Japonya’ya kadar uzanan 13 adet üye birliği vardır.
Dolayısıyla uluslararası pazara akuple olmak için oto ve oto dışı eksperliği ayrılarak sigorta eksperlerinin bağımsız mesleki örgütlerinin (Dernek, TOBB ve benzer sivil toplum kuruluşları kabul edilmiyor.) FUEDI’ye üye olması kaçınılmazdır.
Oto branşında durum çok daha farklıdır. Oto eksperliği; yukarıdaki açıklamalarda yer aldığı üzere tamamen meslekten, uzmanlıktan, ihtisastan ileri gelen, tabanı tümüyle otomotiv ve mühendislik olan, sürekli eğitim, uygulama ve sorumluluğu kapsayan, sigorta sektörü dışında yapılanmış, bulunduğu ülkenin tüm kurum, kuruluş ve toplumu tarafından otomotiv konusundaki en üst bilgisinden dolayı tercih edilen bir mesleki örgütlenmedir. Otomobil ve hasarları konularında uzman, bilirkişidir. Sigortalı olsun veya olmasın tüm araç hasarlarında bilgi ve görüşlerine müracaat edilen kişidir. Eğitimi, lisansları, sertifika ve akreditasyonları tercih sebebidir.
Uluslararası pazarlarda ülkemiz uygulamasına benzer bir yapı yoktur. Oto eksperi sigorta sektörü içinde olmadığı gibi kullanımı bir zorunluluk değildir. Gözlendiği üzere; oto branşı için bu konuda akademik eğitim alan, oto mesleği içinden gelen, mesleki yetkinliğini kanıtlayanlar hizmet sunabilmektedir. Bu sebeple ülkemizde de oto konusunda var olan eğitim kurumları ve diğer yapılar içinden çıkan kişiler eksperlik yapmalı, tüm ülke geneli hizmet aldığı gibi sigortalı, sigortacı v.b de hizmet alabilmelidir. Bu sebeple oto eksperliği 5684 sayılı kanun kapsamından çıkarılmak durumundadır, zorunlu bir gerekliliktir.
Diğer taraftan; Solvency II direktifleri AB pazar uygulamalarını uluslararası düzeyde devam ettirmek için sigorta eksperliği üst kuruluşu olan FUEDI ile iş birliğini uygulama kararı almışlardır. Bu sebeple sigorta eksperlerinin TOBB bünyesinden çıkarak;
- Sigorta Eksperleri Birliği
- Sigorta Eksperleri Derneği
şeklinde örgütlenmelerini tamamlayıp ülke adına FUEDI içine katılmak durumundadır.
Yasal koruma altında bulunmaları sigorta eksperlerine uzun vadede zarar vermektedir. Oto ve oto dışı eksperliğinin aynı çatı altında olması her iki tarafın gelişimini engellemekte, bir birine zarar verdirmektedir. Bir birinden çok keskin şekilde ayrılan mesleklerin aynı örgüt içinde devam etmeleri olanaklı değildir. Verilen hizmet ile ortaya konulan çalışma çok farklı hatta ilgili dahi değildir. Evrensel uygulamaları gözeterek bir an önce düzenlemeler yapılmaz ise sigorta sektörü mecburen farklı yöntemlere yönelecektir. Bu durumda 5684 sayılı kanun içinde güncel durumda eksperlik adı altında bulunan tüm taraflar zarar görecektir. Tüm eksperler kendi meslek örgütlenmeleri esaslarıyla var olmaktadır. Tütün, şarap, otomobil gibi… Dolayısıyla sigorta sektörünün hizmet aldığı sigorta eksperleri sadece eksper sıfatından dolayı ilişkilenmektedir. Bunun dışında benzerlik görülmez.
Sonuç olarak bir yanlışı düzeltme zamanı gelmiş ve geçmektedir. Oto eksperi tanımı otomobil dünyası içinde yer alırken sigorta eksperinin özgün yapısına geri dönmesi sağlanmalıdır. Birleştirme çabası sektör kimyasını bozmaya devam edecektir.
Son bir dip not olarak; sigorta eksperliği sınavı her yıl düzenli yapılmalıdır. Çok daha eğitimli, bilgili donanımlı kişiler katılmalıdır. Kalite ve tüm detaylarda seviye yükselmelidir. 10 yılda bir sınav yaparak sigorta eksperliği mesleğinin gelişimi engellenmektedir. Tüm eksperler müktesep haktan faydalanıp dilediğine geçebilmelidir. Kim korkar, kim rahatsız olur ki en iyi bilenden. Lütfen mesleğimden ve geleceğimden elinizi çekin artık.
Özetle;
- TARSİM oldukça iyi bir örnektir. Poliçe konularına göre eksperlik yapabilmek için Ziraat Mühendisi ve Veteriner olmayı öneren bir düzenleme yapıldı. Düzenleme sonrası ayrılan Tarım Eksperleri Havuzu aldı başını gitti. Eğitimler, uygulamalar, teknoloji gibi meslekleri için ne gerekiyor ise ihtiyaç duyulan aksiyonları aldılar. Doğru olan bu idi, çok da şık oldu. Kimse bugüne kadar TARSİM eksperleri ile bir sorun duydu mu?
- 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çıkar çıkmaz kurulan İcra Komitesi’ne ve TOBB Sigortacılık Müdürü’ne gereken tüm bilgi ve belgeleri vererek sigorta eksperliği ve üye olması gereken kuruluşları ilettik. 9 yıl geçti, ses yok. 2016 yılı Haziran ayında web sitesinde yayınladıkları haberde FIEA (Uluslararası Otomobil Eksperleri Federasyonu) üye olduklarını duyurdu. Çok güzel bir haber. Nihayet doğru yol bulunmuş. Otomobil Eksperleri Federasyonu’na üye olmuşlar. 5684 Sayılı Sigortacılık kanunu tanımında yer alan sigorta eksperleri için FUEDI’ye üye olmaları defalarca bildirildiği halde FIEA’ya üye olarak kendi durumlarını deklare ediyorlar: Otomobil Eksperi.
- Mayıs 2016 duyurusunda ise sigorta eksperleri FUEDI’ye (Sigorta Eksperleri Avrupa Federasyonu) üyelik başvurusunda bulunuyor. Çok yerinde ve doğru bir karar. Olması gereken. O halde 5684 sayılı Kanun içinde yer alan sigorta eksperi tanımı esas alınarak artık gereği yapılmalı. Madem tüm taraflar kendi durumunu biliyor, gereğini yapıyor ve deklare ediyorsa artık yasal düzenleme yapmanın vakti gelmedi mi?
Kendisini otomobil eksperi olarak kabul ederek ilgili meslek örgütüne üye olan bu grubunda artık TARSİM eksperlerinde olduğu gibi ayrışması gerekir. Sigorta eksperi tanımı bambaşka bir içerik taşıyor. Otomobil eksperi tanımı ile eşitlemek iki ayrı mesleğe yazık etmektir. Birbiri ile hiçbir ilgisi olmayan meslekler ve grupların birbirini temsil etmesi, denetlemesi, geliştirmesi, iyileştirmesi olanaklı olamaz. Hiç kimse böyle bir iddiada bulunamaz.
Birbirine zarar vermenin dışında sigorta sektörüne, broker, acente, sigortacı ve tüm ilgililere zarar verici boyuttayız.
TARSİM örneğinde olduğu gibi otomobil eksperleri de hakları olduğu için kendi yolunda gitmeli, engel olunmamalı. Sigortacılık Kanunu içinde otomobil eksperi olarak yer almaları için düzenleme yapılmalı veya evrensel uygulamalarda olduğu gibi kanunun dışına çıkarılmaları gerekiyor. Sigorta eksperi kimdir, ne yapar, nasıl yapar bu konu incelendiğinde görüş bildirmeye dahi gerek kalmayacağı aşikardır.
Ayrıca 2015 yılı temmuz yazımızda çok detaylı ve gerekçeli açıklamalar yer alıyor. Açıklamalar içinde yüksek önemi olan aşağıdaki paragrafı hatırlatma amaçlı tekrar ekliyorum:
“Diğer taraftan; Solvency II direktifleri AB pazar uygulamalarını uluslararası düzeyde devam ettirmek için sigorta eksperliği üst kuruluşu olan FUEDI ile iş birliğini uygulama kararı almışlardır. Bu sebeple sigorta eksperlerinin TOBB bünyesinden çıkarak;
- Sigorta Eksperleri Birliği
- Sigorta Eksperleri Derneği
şeklinde örgütlenmelerini tamamlayıp ülke adına FUEDI içine katılmak durumundadır.”
Konu sigortacılık, meslek sigorta eksperliği, uluslararası örgüt FUEDI, Solvency II direktiflerine göre olması gereken: Self Regulation
- Self Regulation – Öz Denetim
Rekabet koşullarının etkisiyle Avrupa genelinde bir etkinlik düzenlemesi bulunmasa da, Avrupa sigorta eksperleri birlikleri bir öz denetim mekanizması olarak FUEDI (Avrupa Sigorta Eksperleri Birliği) kurulmuştur (mevcut durumda 14 üye birlikten ve 3 geçici üyeden oluşmaktadır).
FUEDI’nin ana görevlerinin başında sigorta eksperliği kurumunun profesyonelliğini ve bağımsızlığını sağlamak, mesleğin profesyonelce yürütülmesi için gerekli koşulları oluşturmak ve mesleki eğitim standartlarının ortak hale getirilmesi bulunmaktadır. Bunun için eğitim programları ve standardizasyon uygulamaları geliştirmekte ve yürütmektedir.
Ancak, denetim yönünden bakacak olursak, ancak bu programlara katılımın ve asgari bir mesleki eğitim standardı sağlanmasının zorunlu hale gelmesi halinde tüm Avrupa’da mesleki mükemmeliğin yakalanabileceği aşikardır.
- Solvency II Direktifinin Sigorta Eksperliği Mevzuatına Uygulanması
Direktifin 17’nci maddesine göre, “üye ülkeler bu direktifin ileri sürdüğü zorunlulukları karşılamak ve buna yönelik denetim faaliyetlerini yürütmek zorundadır”. Bu tanım hem finansal hem de insan gücü olarak tüm kaynakları içermektedir, ki buna sektörün önemli parçalarından sigorta eksperleri de dahildir.
Bunun yanı sıra yine 41’inci maddeye göre; “tüm sigorta ve reasürans şirketleri yürütülen operasyonun etkin, tam ve doğru işlemesini sağlayacak bir yönetim stratejisi yürütmelidir”.
- Sigorta Hasar Hizmetlerinin Dış hizmet (out-source) ile Yürütülmesi
Direktifin 38’inci maddesine göre
- Out-source sigorta eksperleri hasar inceleme hizmeti kapsamında sigorta şirketinin gözetim otoriteleri ile koordineli çalışmalıdır.
- Sigorta şirketleri, denetmenleri ve gözetim otoriteleri out-source edilmiş hasar işlemleri konusunda out-source hasar hizmet kuruluşunun tüm verilerine ulaşabilir olmalıdır.
Özet sonuç
Her ne kadar sigorta eksperliği kurumunun Solvency II (ve IMD 2 – Sigorta Aracılığı Direktifi 2) kapsamında denetlenmesi henüz tartışma aşamasında olsa da ilgili komisyonun sigorta eksperlerini ‘sigorta aracıları (mediator)’ kapsamında değerlendirmesi, bu alanda bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu ortaya koyuyor.
Yukarıdaki saptamaları dikkate alarak ülkemiz sigorta sektöründe sigorta eksperliği için aşağıdaki tespit ve önerileri gözden geçirmek faydalı olacaktır:
- Oto ve oto dışı sigorta eksperliği ciddi yapısal farklar ile birbirinden ayrılmaktadır.
- Oto branşında Avrupa pazarlarında ‘marka eksperliği’ öne çıkmaktadır. Ayrıca oto branşında eksper olabilmek için kesin olarak kaporta – motor – mekanik ustalık belgesi şartı aranmaktadır. Bu branşta eksperliğin meslekten gelmesine dikkat edilmektedir.
- Bu yöntemler ile belgelendirilen eksperler otomobil konusunda otorite olacak boyutta uzmanlık ve bilgiye sahip oldukları için tercih edilmektedirler.
- Her ne kadar eksperlik tesis edilmiş olsa da tüm pazarlarda ‘Ayni Tazmin’ yönetimi tüketiciler için tercih edilir olduğundan sigorta şirketleri oto branşında onarımları kendileri üstlenerek kendi uhdelerindeki garaj – servisler veya anlaşmalı özel ve marka servisler ile yaparak sigorta eksperi kullanımına gitmeden ‘Ayni Tazmin’ ile hasarı gidermektedirler.
- Ayrıca ileri teknoloji birçok kolaylığı sağladığından hasar tespit, hasar giderme, yöntem belirleme, maliyet saptama gibi konularında sistemsel çözümlere yönelmektedirler.
- Oto branşında teminat kapsam analizi ve yakın sebep analizi istisnalar hariç gerekmediğinden sigorta eksperlik hizmetine ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu sebeple bu branşta hizmet alımı yapılan birçok aktör olsa da hiç birisi sigorta eksperi değildir, gerekli de görülmediği bildirilmektedir.
Vakit gelemdi mi? Yukarıdaki açıklamalar evrensel uygulamaları yansıtmaktadır. Tüm tarafları için en iyi sonuç evrensel uygulamaları eşitlemek olacaktır. Ufak bir dokunuş, basit bir yasal düzenleme… Başka hiçbir şey gerekmiyor. Er veya geç zaten olmak zorunda. Ne kadar hızlı ve doğru yapılır ise o kadar faydalı olacağı ortada. Doğru olanı yapmaya engel olan şey nedir?
