Hayatımız Sigortalı dergisi yazarı Cenk Ecevit kaleme aldığı makalede Ürün Sorumluluk Sigortası ile ilgili bilinmesi gereken detaylar paylaştı.
HAYATIMIZ SİGORTALI / CENK ECEVİT
Gerek yurtdışı piyasalara ihracat yapan, gerekse de gelişen yasal mevzuat çerçevesinde yerel piyasalarda ürünleri satılan şirketlerimizin son dönemlerde taleplerinin arttığı ‘ürün sorumluluk’ sigortası, sigortalı lehine birçok düzenlemeye haiz olmakla birlikte doğru düzenlemediği veya uygulama eksikliği durumlarında kullanım olanağı olmamaktadır.
Ürün sorumluluk sigortası temel olarak sigortalının ürettiği veya sattığı ürünlerin neden olduğu kişisel yaralanma, hastalık, ölüm veya mal hasarı iddialarına karşı koruma sağlar. İlaveten ürün geri çağırma, garanti ve finansal kayıplar da bu poliçe teminatına ilave edilebilecek risklerdir.
Ürün sorumluluk poliçeleri fikren kullanışlı olmakla birlikte diğer tüm sigortacılık uygulamalarında olduğu üzere eğer doğru düzenlenmez ise sigortalının poliçeden yararlanamaması durumu gerçekleşebilir.
Gerçekleşen hasarlar ve poliçe örnekleri irdelendiğinde karşılaşılan genel problemler şu şekildedir;
- Ürün sorumluluk poliçeleri Sigortacılık Genel Şartları’nda da belirtildiği üzere 2 farklı esasa göre düzenlenmektedir :
a) Sözleşme süresi içinde meydana gelen olay sonucu doğan ve sorumluluk hükümleri uyarınca tazmini sözleşme süresi içinde ya da sonrasında talep edilen zararlara karşı veya (occurance basis)
b) Sözleşme yapılmadan önce veya sözleşme yürürlükteyken meydana gelen olay nedeniyle, sadece sözleşme süresi içinde sigortalıya ileri sürülebilecek taleplere karşı (claims made basis)
Poliçeyi satın alacak kurumun sorumlukları göz önünde bulundurularak hangi esasa göre poliçe düzenleneceği tespit edilmeli, farklılık sigortalıya net anlatılmalı, onayı alınmalıdır. - Soru formunda veya ekinde sigortaya konu olacak ürünlerin net belirlenmesi, sigortacının bu ürünlerin teminat altında olduğunu onaylaması gereklidir. Örneğin sigortalı şirket hem konfeksiyon ürünleri hem de kumaş üretiyorken formda sadece kumaş ürünü ve satış cirosunu verdiyse konfeksiyon ürünlerinden kaynaklanacak zararlar teminat dışı kalacaktır.
- Sigortalı şirketin ürünlerinin satıldığı coğrafi bölgeler poliçede belirtilmelidir. Özellikle ABD ve Kanada’nın yasal mevzuat ile sorumluluk değerlendirme farklılıkları bu tür poliçelerde bu ülkelerin ayrıca teminata alınma gerekliğini doğurmaktadır.
- Manevi tazminat talepleri istisna olmakla birlikte sigortacıdan talep edildiği takdirde teminata dahil edilebilir, bu husus dikkate alınmalı, özellikle insan sağlığına verilebilecek zararlarda maddi tazminattan çok daha yüksek rakamlarla manevi tazminat talepleri ile karşı karşıya gelinebileceği unutulmamalıdır.
- Hukuksal giderlerin poliçede istisna olmamasına dikkat edilmeli, özellikle Avrupa ve ABD gibi ülkelerde görülecek davalardaki masrafların ciddi boyutta olabileceği göz ardı edilmemelidir. t Sigortalının gerçekleşen ve muhtemel cirosunun doğru tespiti ile bir hasar sonucu oluşabilecek zararın eksik ödenmesinin önüne geçilmesi ve sigortacının risk üzerinden doğru primi hesaplayabilmesi sağlanmalıdır.
- Poliçenin özel şartlarında yer alabilecek ürün teslim, sözleşme işlerinin fiili tamamlanması gibi unsurlara sigortalının iş akışında uyum olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Teminatın geriye dönük işlerlik hususu ile ilgili sigortalının beyanı ve sigorta şirketinin kabulü dikkatle incelenmeli, gerçekleşmiş zararlar ile ilgili sigortacıya sağlıklı bilgi temin edilmelidir.
- Sigorta bedeli ve muafiyetleri sigortalının ihtiyaçlarına uygun olmalı, limit ve muafiyetler olası hasar senaryolarına göre değerlendirilmelidir.
- Poliçe yapım aşamasında eksiksiz doldurulacak soru formunun sigortalının yetkilisi tarafından imzalanması temin edilmeli, poliçe ve bilgilendirme formlarının da yine aynı şekilde eksiksiz imzalanması temin edilmelidir.
- Ürün sorumluluk poliçesinin salt üründen kaynaklanabilecek zararları tazmin edeceği unutulmamalı, geri çağırma, ürün garantisi, finansal kayıplar gibi risklerin sigortalı nezdinde ihtiyacı irdelenmeli, husus sigortalıya açıklanmalıdır. Uygulamalarda sigortalı nezdinde bu kavramlar arasında algı farklılığı oluştuğu, sigortalının garanti ek teminatı olduğunu düşündüğü poliçesinde geri çağırma teminatı olduğu, bu sebeple zararının tazmin edemediği haller görülmüştür.
- Poliçe ile teminat altına alınmış sorumluluk riskinin gerçekleşmesinden haberdar olunduğu andan itibaren durum derhal sigorta şirketine ihbar edilmelidir. Şurası unutulmamalıdır ki zararın karşılanması için doğru poliçenin doğru bilgiler ile düzenlenmesi ve de uygulama takibi esastır.
