TÜSAF Çalıştayı’nda bağımsız birlik olma vurgusu

TÜSAF’ın Kızılcahamam’da gerçekleştirilen Sigorta Acentelerinin Geleceği Çalıştayı’nın sonuçları yayınlandı. “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yeni Başkanlık Sisteminde Sigortacılığın ve Sigorta Acentelerinin Yeri” başlıklı çalıştayda, birlik olma ve acentelerin şirketleşmesi gerektiği vurgusu yapıldı.

Türkiye Sigorta Acenteleri Federasyonu (TÜSAF) tarafından Kızılcahamam’da gerçekleştirilen Sigorta Acentelerinin Geleceği Çalıştayı’nın sonuçları yayınlandı. Çalıştay “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yeni Başkanlık Sisteminde Sigortacılığın ve Sigorta Acentelerinin Yeri” başlığını taşıyordu.

Çalıştay raporunda en dikkat çekici konu sigorta sektörünün birlik olması ve acentelerin şirketleşmesi gerektiği vurgusuydu.

TÜSAF Başkanı Murat Büyükçelebi’nın çalıştayla ilgili sunum yazısı şöyle:

“Finans sistemini oluşturan Sermaye Piyasasının, Bankacılığın ve Sigortacılığın içinde bağımsız bir kurumu olmayan tek yapı Sigortacılık. Mevcut Dağınık yapı gelişimin istenilen düzeyde olmamasının en önemli nedenlerinden.

Yeni Yönetim sisteminde Sigortacılıkla ilgili Sigorta Düzenleme ve Denetleme Kurulu kurularak hızlı, esnek ve yapısal kararlar alınmasının gerçekleşmesi durumunda Ülkemizin istenilen düzeyde Sigortalılık oranına ulaşması sağlanacaktır. Mevcut yapıda en önemli rolü üstlenen üretimi yapan Sigorta şirketleri ve pazarlamayı, hizmeti gerçekleştiren dağıtım kanalları, en değerlisi de sayısal, niteliksel ve oransal olarak da büyük olan Sigorta acenteleridir.

Sigorta acentelerine yapılacak olan her yatırımın Sigortacılığı ileriye götüreceği, geliştireceği tüm taraflar tarafından ifade edilmektedir. Mevcut düzenleme çerçevesinin günün şartlarında değiştirilmesi, sorunların çözümü ve gelişimi sağlamak için belki de tek çıkış yolu.

Sigorta acentelerinin yaşadıkları problemlerin tamamının yapısal çözümlerle ortadan kalkacağını düşünmekteyiz. Kısa dönemli alınan kararların sorunları ortadan kaldırmaktan ziyade karmaşık hale getirdiği görülmektedir. Bu nedenle ivedilikle düzenlemelerin sorunları köklü biçimde çözecek şekilde değiştirilmesi sektörün önünü açacaktır, 12 Ocak 2019 tarihinde yapmış olduğumuz Çalıştay’da problemlerin tespiti ve çözümlerini ortaya koymaya çalıştık.

Çalıştay sonuçlarını tüm sektörle, Bürokrasiyle ve siyasi otorite ile paylaşarak belirlediğimiz değişikliklerin gerçekleşmesi için çalışacağımızı belirtmek isterim. Başta Çalıştay’ın moderatörlüğünü yapan Hazine ve Maliye Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Dr. Ahmet Genç ‘e , Türkiye’nin hemen her bölgesinden kötü hava şartlarına rağmen Çalıştay’a katılan ve katkı veren meslektaşlarımıza teşekkür ederim.”

GİRİŞ

Sigortacılık sektörü; gerek kişilerin ve gerekse firmaların karşılaştığı çok ve çeşitli risklere karşı güvence sağlayan, tasarrufları artırmak suretiyle hem kişilerin geleceğini finansal olarak teminat altına alan ve uzun vadeli yatırımlara kaynak sağlayan yönleriyle tüm ülkeler için büyük önem arz eden bir sektördür.

Ülkemiz sigortacılık sektörü prim üretimi bakımından son 30 yılda reel olarak üç kat büyümesine (prim üretiminin GSYH’ya oranı yüzde 0.50’den yüzde 1.50’ye çıkmıştır) rağmen geldiği nokta tatmin edici olmaktan uzaktır.

Prim/GSYH oranı 2016 yılında Türkiye’de yüzde 1.55 iken, ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) ülkelerinde yüzde 3.4, AB üyesi ülkelerde yüzde 7.4 olmuş Dünya ortalaması ise yüzde 6.3 olarak gerçekleşmiştir.

Diğer bir ifade ile ülkemizin Güneydoğu Asya ülkelerini yakalaması için bu prim üretimini en az ikiye katlamaya, dünya ortalamasını yakalaması için ise dörde katlamaya ihtiyacı vardır. Bu durum yetersiz bir gelişmeyi göstermekle birlikte büyük bir potansiyele de işaret etmektedir.

Gelişmiş bir sigorta sektörü, gelişmiş bir ülke olmanın ilk şartlarından biridir. Sigorta sektörünün gelişmesinde dağıtım kanalları her zaman büyük rol oynamıştır. Ülkemiz sigorta sektöründe özellikle hayat sigortaları ile bireysel emeklilikte ağırlıklı dağıtım kanalı banka şubeleri iken, hayat dışı / elementer branşlarda en önemli ve ağırlıklı dağıtım kanalı acentelerdir.

Ülkemiz sigortacılığının gelişmesine katkıda bulunmak ve sigorta aracılık sistemini daha sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için neler yapılabileceği hususlarının tartışılması amacıyla 12 Ocak 2019 Cumartesi günü Kızılcahamam’da, Dr. Ahmet Genç’in moderatörlüğünde bir Çalıştay yapılmıştır. Çalıştay katılımcılarının isimleri bir sonraki sayfada verilmektedir.

Sigorta aracıları hakkında kısa bilgiler

5684 sayılı Sigortacılık Kanununun ikinci maddesinde sigorta acentesi; “ticarî mümessil, ticarî vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tâbi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimî bir surette sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen, sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve sözleşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan kişi olarak tanımlanmaktadır. Kanunun 23’üncü maddesi uyarınca, sigorta acenteliği yapacaklar, Bakanlık’tan bu nitelikleri taşıdıklarını gösteren bir belge alarak Levhaya kayıt olmak için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne başvurmaları gerekmektedir. Ocak 2018 tarihi itibarıyla, Levha’ya kayıtlı 15.831 sigorta acentesi bulunmaktadır.

Aynı Kanunun yine ikinci maddesinde broker; sigorta veya reasürans sözleşmesi yaptırmak isteyenleri temsil ederek, bu sözleşmelerin yaptırılacağı şirketlerin seçiminde tamamen tarafsız ve bağımsız davranarak ve teminat almak isteyen kişilerin hak ve menfaatlerini gözeterek sözleşmelerin akdinden önceki hazırlık çalışmalarını yürütmeyi ve gerektiğinde sözleşmelerin uygulanmasında veya tazminatın tahsilinde yardımcı olmayı meslek edinen kişi olarak tanımlanmaktadır. Kanunun 22’nci maddesine göre, sigorta eksperliği yapmak isteyen kişilerin Bakanlık’ tan sigorta eksperlik ruhsatı alması ve Levhaya yazılı olması gerekmektedir. Ocak 2018 tarihi itibarıyla toplam 142 broker faaliyet göstermektedir.

Çalıştayda İzlenen Yöntem

Çalıştayda önce sigorta acentelerinin Güçlü ve Zayıf yönleri ile Tehditleri ve Fırsatları belirlenmiştir (GZFT – SWOT). Bunlar belirlenirken katılımcıların ifade ettiği her şey metne işlenmiştir. Bu suretle tam katılımcı bir analiz yöntemi kullanılmıştır.

Katılımcılar Türkiye’nin tüm bölgelerini temsil edecek şekilde belirlenmiştir. Aynı şekilde, çeşitli konularda değişik fikirlere sahip olanların da temsili sağlanmıştır. Daha sonra katılımcılardan; Güçlü yönlerin devamının sağlanması, Güçsüz yönlerin güçlü hale getirilmesi, Tehditlerin bertaraf edilmesi, Fırsatlardan yararlanılması için önerilerini sunmaları istenmiştir. Katılımcıların getirdiği önerilerin tamamı metne işlenmiştir.

Daha sonraki bölümde bu önerilerin Eylem Planı’ na dönüştürülmesi ve öncelik sırasına göre takvime bağlanması üzerinde çalışılmıştır. 5 yıllık strateji belirlenmesi amacı çerçevesinde öncelikli Eylemler 2019-2020 yıllarına, daha sonrası için öngörülen Eylemler ise 2021-2023 yıllarına konulmuştur. Diğer bir ifadeyle Eylem Planı önce 2 yıl için (2019 ve 2020), daha sonra da üç yıl için (2021, 2022 ve 2023) olmak üzere 5 yıl için belirlenmiştir.

Eylem Planı’ nda yer alan her bir eylem için nasıl bir düzenleme yapılması gerektiği, bu düzenlemenin hangi kurum tarafından yapılacağı ve bu eylemin TÜSAF nezdinde sorumlusunun kim olduğuna ilişkin listeler ekte yer almaktadır.

Katılımcıların Güçlü Yönler Olarak İfade Ettiği Hususlar

1. Müşteri ile birebir iletişim ve ilişki
2. Müşteri tarafından 24 saat ulaşılabilir olmak
3. Tecrübe ve yetişmiş insan gücü
4. Kaliteli hizmet sunumu
5. Ürün bilgisi deneyimi
6. Güvenilirlik
7. Etik kurallara uygun çalışma
8. Müşterileri iyi tanıyan ve ihtiyacını iyi anlayan yapı
9. Sosyal sorumluluk tarafı güçlü bir yapı
10. Çözüm ortağı olması
11. Hasar yönetimi yapabilmesi
12. Müşterinin finansörü (taksitlendirme vb.)
13. En yüksek paya sahip dağıtım kanalı
14. Tüm Türkiye’ye yaygınlık
15. İstihdama katkı vermek
16. Vergilendirmede kayıt dışılığın sıfır olması
17. Ücretsiz personel yetiştirme
18. Katma değer sağlanması
19. Bilinçlendirme, bilgilendirme ve tanıtıma katkı
20. İnovasyon tarafı güçlü bir yapı
21. Penetrasyonu artırmak için çalışan ciddi bir yapı
22. Serbest piyasa şartlarını oluşturan bir yapı
23. Müşterilere psikolojik danışmanlık veren bir sistem
24. Daha doğru risk analizi ve poliçeleştirme kanalı
25. Ekonomiye katkı sağlayan bir yapı
26. Ücretsiz ekspertiz hizmeti
27. Risk analizi ve risk yönetimi
28. Hizmetin kalitesini ölçebilen bir yapı (asistans, servisler vb)
29. Hizmet sürekliliği
30. Şirketlerin ücretsiz reklamını yapmak
31. Şirketlerle müşteriler arasında köprü oluşturması
32. Sigorta şirketi ile sigortalı arasındaki hakların geçişinde adalet unsuru olmak
33. Sahip olduğu müşteri portföyü
34. Müşteriye ücretsiz danışmanlık hizmeti vermek
35. Şirketlerin üretim ve finansal geleceğini hazırlamak
36. Sektörel projelere destek olmak
37. Sosyal sorumluluk projelerine destek olmak
38. Pazar payının arttırılması için yaptığı çalışmalar
39. Sektöre gelen eleştirileri karşılayan ilk tampon yapı
40. Doğru tarifenin hazırlanabilmesi için veritabanı oluşturması
41. Okullarda eğitim vermesi
42. Öğrencilere staj imkanı
43. 7/24 cankurtaran hizmeti vermek
44. Haksız zenginlik ve Sahtekarlıkların önüne geçmesi
45. Tahsilat yetkisinin kendi üstünde taşıması
46. Teminat mektubu ile sigorta şirketlerine sermaye yeterliliği sağlamak
47. Acenteler sigorta şirketlerinin en iyi müşterisi
48. 16000 acente ile TOBB’a aidat ödeyip güç katan fakat yeteri kadar faydalanamayan bir yapı
49. Hasar anında ilk müdahale ile hasarın büyümesini önleyerek ülke ve sektör ekonomisine katkı
50. Kanunla kurulmuş bir meslek örgütüne sahip olması SAİK
51. Eğitimli bir yapı olması
52. Kanunla kurulmuş ve TOBB altında komite ile yönetilen bir yapı

Zayıf Yönler

1. SDDK’nın olmaması
2. Bağımsız birliğin olmaması
3. Birçok konuda ücretsiz hizmet vermek
4. Bankalarla yapılan rekabette zayıf
5. Kar marjı düşük
6. Poliçelerin sadece acenteden alınmaması
7. Kendi aralarında yaptıkları haksız rekabet
8. Başka iş yapma yasağı
9. Tek taraflı sözleşmeye mahkum olmak
10. Kurumsallaşamamak
11. Merdiven altı üretim
12. Denetimsizlik (Hem Devlet tarafında hemde TOBB SAİK tarafında yetersiz kalması)
13. İllerin Taşıma kapasitesinin olmaması
14. Sorunların çözümü konusunda muhatap yetersiz
15. Portföy hakkının olmaması
16. Sigorta şirketlerinin verdiği yetersiz eğitim
17. Gelecek kaygısı sosyal herhangi bir hak olmaması
18. Kazançlarını kendilerinin belirleyememesi
19. Güçlü yapıların acentelerle rekabeti
20. Broker acente iş paylaşımı ve brokerlerin broker gibi davranmaması
21. Sigorta şirketlerinin acentelerine sorumluluk poliçesi yapmaması
22. Vergi yükü
23. Plazaların haksız rekabet uygulamaları
24. Acente sorunlarında bağlı bulunulan kurumların yetersizliği
25. Devletin acentelere yeteri kadar sahip çıkmaması
26. Dağıtım kanalları içerisinde standartların olmaması, farklı uygulamalar yapılması (5684 her dağıtım kanalına aynı olmalı)
27. Sigorta şirketlerinin dağıtım kanalları arasındaki tarife ve komisyon uygulama farklılıkları
28. İşyeri açma ruhsatının kaldırılmaması
29. Şirketlerin dijitalleşmede acentelerin önünü açmaması (webservis)
30. Tahsilat yükünün acentede olması
31. Dijitalleşmeden kaynaklanan hizmet problemlerinin acentelerin iş yükünü arttırması
32. Hasar Prim konusunda sorumlu tutulmak
33. Operasyon yükü ağırlığı
34. Tek taraflı sözleşme feshi
35. Devlet desteklerinden yeterince yararlanamamak
36. Nitelikli personel eksikliği
37. Mesleki saygınlık ve itibar kaybı
38. Komisyon iadelerinin yapılmaması hizmet karşılığını alamamak
39. Siyasetin komisyonlara müdahalesi
40. Bilgilendirme Yönetmeliği
41. KVKK
42. Acente Mesleki Sorumluluk Sigortasının zorunlu olmaması
43. Kredi kartlarında yaşanan suistimaller
44. Acentelerin sağladığı verilerin Sigorta Şirketlerinden farklı ürün pazarlaması amacıyla kullanılması.
45. CRM ve Muhasebe programlarında maliyetin yüksek olması.
46. Şirketleri poliçe basımı vb maliyetlerini acentelere yüklemesi
47. Acente tanıtımlarının yeterli şekilde yapılmaması
48. Teknolojik gelişimlere çağın gerektirdiği şekilde uyum sağlayamama
49. TOBB SAİK’ te acentelerden toplanan kaynağın etkin şekilde acente kaynağı olarak kullanılmaması (Yönetmelikte acentelerden toplanan aidatların ayrı muhasebeleştirilmesi maddesi var)
50. Vergi yükü ağırlığı
51. Acente teknik personellerinin portföy bilgilerini suistimal etmesi

Fırsatlar

1. Pazar payının büyütülebilir olması
2. Ürün gamının artırılabilir olması
3. Yeni Zorunlu Sigorta ürünlerinin yapılabilir olması
4. Finansal Ürünler Aracılığı imkanı / Finansal Danışmanlık imkanı

Tehditler

1. Komisyon oranlarının düşürülmesi
2. Dijitalleşme
3. Şubeler (Kontrolsüz, denetimsiz, yönetmeliğe aykırı çalışan, ekran ve şifre paylaşımı yapanlar)
4. Broker
5. Bankalar
6. Büyük sermayeli yapılar
7. Türkiye’ye gelen yabancı sermaye yapıları (bilgi tecrübe getirmeleri gerekirken mevcut zorunlu sigorta portföyünü almaya çalışmaları)
8. Banka kaynaklı sigorta şirketlerinin acentelerini kapatarak sadece şubeleriyle üretim yapmak istemeleri
9. Hasar Prim oranın sorumluluğunun acenteye yüklenmesi
10. Şubelerde teknik personel zorunluluğunun kaldırılması
11. Şubelerin Levha Kayıt Ücreti ödememesi
12. İl Delegesi seçimlerinde oy kullanma yetki belgesinden ücret alınması
13. Sigorta şirketlerinin maliyetlerin bir kısmını acenteler üzerine yüklemesi
14. Acentelerin tek şirket olarak çalışmasına zorlama,
15. Sigorta şirketlerinin, acenteler arasında farklı fiyat ve komisyon uygulaması,
16. Uzun süreli Sigorta Poliçelerinde Sigorta şirketlerinin sigortalı ve acente aleyhine maddeler eklemesi,
17. Şubelerin Taşıma Kapasitesi içerisinde değerlendirilmemesi,

Öneriler

1. Acente teminat mektuplarının kefalet sigortalarıyla kabul edilebilir olması
2. Acente Havuzu Oluşturulması (Acente Garanti Fonu, Acente teminatı, emeklilik, Mesleki Sorumluluk vb) (TOBB’ a ödenen Levha Kayıt ücreti ve yıllık aidatlar ile)
3. İnternet kanalından satılacak zorunlu poliçeler için TOBB nezdinde bir web sitesi yapılarak satışın buradan yapılmasının zorunlu tutulması ve poliçe hangi şehirden ise oradaki acentelere eşit olarak paylaştırılması,
4. Kağıt kullanımının komple kaldırılması,
5. Şubeler de Acenteler gibi Levha Kayıt Ücreti ödemeli,
6. Acente tanımının değişmesi, Çoklu acenteliğin başka şekilde tanımlanması,
7. Acentelik işlemlerinin Ticaret Sicil’de yayınlanma zorunluluğu olmamalı,
8. Acentelerin branşlaşması ve sertifikasyonu,
9. Teknik personel ve acente müdürlerinin bölüm mezunlarından olması,
10. TOBB Bünyesinde; bulut ortamında acentelerin crm ve muhasebe işlemlerini yapacak program yaptırılması,
11. BES Aracılığı yetkisi olanlar tüm şirketlerle çalışabilmeli,
12. BES’e Otomatik katılım yapan kurumlar tarafından acentelere yasal olarak ücret ve ya komisyon verilebilmesi imkanının sağlanması,
13. Tamamlayıcı Sağlık Sigortalarında, Devlet tarafından BES gibi destek yapılması,
14. Tahsilatta 3D desteğinin gelmesi, (İsteğe Bağlı)
15. TOBB ve Ticaret Odalarında Acente verileri güncel değil,(gn.md,müdür,teknik personel kayıtları güncel değil ve suistimal ediyorlar.)
16. İptal poliçelerinde komisyonların iptal edilmemesi tamamının acentede kalması,
17. Sigorta Acenteleri bir sigorta şirketi kursun,
18. Teknik personellere standart bir sözleşme yapılması,
19. EGM den araç kodlarının değiştirilemeyecek şekilde gelmesi
20. Şube sayısına sınırlandırma getirilmesi,
21. Komisyonların acilen arttırılması (Özellikle Trafik Sigortaları)
22. Bilgilendirmenin Sigorta Şirketi tarafından yapılması ve sorumluluğun belirli bir sürede sona ermesi,
23. Sigorta Bilincini artırmak amacıyla kamu spotları yapılması,
24. Okullarda sektörle ilgili tanıtım ve bilgilendirme yaparak yüksekokulda bölüm olarak tercih edilmesini sağlamaya katkı yapmak,
25. Acentenin Kendi il ve ilçelerinde bulunan liselerde yılda 2 saat eğitim verilmesi zorunluluğu,
26. Sigorta Haftasında etkinliklerin bütün paydaşlar tarafından hep birlikte organize edilmesi,
27. DASK m2 lerin otomatik olarak gelmesi ve değiştirilememesi,
28. Şubelerde Teknik Personel Zorunluluğunun tekrar geri getirilmesi,
29. Teknik personel deneyim süresinin arttırılması,
30. Acente olabilmek için Sigorta eksperi gibi sınava ve staja tabi olması,
31. Teminat bulunamayan risklere çözüm getirilmesi (HAVUZ),
32. Sigorta Şirketleri her ilde en az 1 acente açmak zorunda olmalı,
33. SAİK’ in denetlenebilmesi,
34. SAİK Çalışma Usul ve Esaslarının daha işlev ve etkin olabilmesi için değiştirilmeli, (Alınacak kararlar Sektör Meclisinden geçmeli vb)
35. Tıbbi Kötü Uygulama Poliçelerinde primlerin arttırılması,
36. KOSGEB İş Birliği Güçbirliği projesinin acentelere de verilmesinin sağlanması ve sayının Sigorta Acenteleri için 3 acenteye düşürülmesi,
37. İdarelere düzenlenen All Risk priminin hakedişten kesilerek poliçeyi tanzim eden acenteye ödemesi, (hakediş alabilmeleri için poliçe prim ödendi makbuzu istenmeli)
38. 5664’ e atılan SMS’lerde araç sahibinden onay istenmesi,
39. TARSİM tahsilat yükünün acentelerin üzerinden alınması,
40. MASAK’a konu olan 20 bin TL üzerindeki poliçelerdeki tahsilat yükünün Sigorta Şirketi üzerinde olması.

Ayrıntılı EYLEM ve MEVZUAR DEĞİŞİKLİĞİ PLANI için tıklayın