Trafik sigortası primlerinin daha fazla düşmesi için sadece sektörün elini taşın altına koymasının yeterli olmadığını belirten Türkiye Sigorta Birliği Genel Sekreteri M. Akif Eroğlu, “Trafik primleri üzerinden yapılan kesintiler azaltılmalı. Devlet de destek verirse primler daha makul seviyeye düşer” diyor.
ALP SÜER / HAYATIMIZ SİGORTALI
SigortaMedya olarak yaptığımız okuyucu anketlerinde “Sigorta deyince aklınıza ilk ne geliyor?” sorusuna verilen yanıt nedense “trafik” oluyor. Bunun tabii ki pek çok nedeni var. Türkiye’de sigorta bilincinin ve sigorta kültürünün yeterince gelişmemesi, trafik branşının zorunlu olması, söz konusu branşın toplam üretim içinde aslan payını alması gibi etmenler bunlar arasında sayılabilir.
2016 yılını hep trafikle ilgili tartışmalarla geçirdik. 2015 yılında yapılan ve geçen yılı da etkileyen trafik sigortası primleri zamları, çok büyük eleştiri konusu oldu. Ancak yaz aylarından sonra primlerde düşüş yaşanmaya başlasa da vatandaş (özellikle de satın alma gücü görece düşük) primlerde bir yandan daha fazla düşüş bekliyor, diğer yandan da doların 4 TL’ye gelip dayanması ve hayatın pahalılaşmasıyla primlerin yeniden yükselebileceği endişesini taşıyor. Biz de Hayatımız Sigortalı Dergisi olarak bu ay kapak konuğumuz olarak Türkiye Sigorta Birliği (Birlik) Genel Sekreteri Mehmet Akif Eroğlu’na yer verdik. Birliğin, Ataşehir-Palladium’daki yeni yerinde gerçekleştirdiğimiz röportajda, Eroğlu ile trafik sigortaları başta olmak üzere, sigorta sektörü, dolardaki yükseliş ve Birliğin yeni projeleri üzerine konuştuk. Trafik sigortası primlerinin 2016 yılı mayıs-aralık döneminde ortalama yüzde 9 düştüğünü vurgulayan Eroğlu’nun primlerin daha da aşağıya düşmesi için kamuoyuna çok çarpıcı bir mesajı var: “Trafik sigortasını herkesin satın alması bekleniyorsa primlerin daha fazla düşmesi için sadece sektörün elini taşın altına koyması yeterli değil. Trafik primleri üzerinden yapılan kesintiler azaltılmalı. Devlet de destek verirse trafik primleri daha makul seviyeye düşer.”
Sektör üzerinde yüzde 37’lik yük
Eroğlu’nun verdiği bilgilere göre, trafik primleri üzerinden yüzde 5 ‘Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV)’, yüzde 5 ‘Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu’, yüzde 3 ‘Güvence Hesabı’, yüzde 14 ‘Acente Komisyonu’ ve yüzde 10 da ‘SGK Kesintisi’ olmak üzere toplam yüzde 37’lik bir kesinti yapılıyor. Bu da sektör üzerinde maliyet ve primleri artırıcı ciddi bir yük oluşturuyor.
Trafik sigortası primlerindeki yüksekliğin bir sebep değil, sonuç olduğunu vurgulayan Eroğlu, şu önerileri dile getiriyor: “Sözgelimi, SGK kesintisi yüzde 10 değil de yüzde 5 olsa bu durum trafik primlerini yüzde 5 düşürür. Keza, primlerin daha da düşmesi için Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu ve BSMV için kesinti yapılmaması gerekli.”
Eroğlu, kesintiler dışında hasar durumunda sigortalının aracının tamirinde ‘eşdeğer’ ya da ‘orijinal parça’ kullanımının da trafik sigortalarındaki primler üzerinde etkili olacağını söylüyor. Mevcut kullanımların yüzde 80’inin orijinal, yüzde 20’sinin eşdeğer parça olduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Sektörün söz konusu branşta 2015 sonu itibarıyla 2.4 milyar TL ödenen hasarı var. Bunun da yaklaşık yüzde 65’ini parça maliyeti oluşturuyor. Yaptığımız hesaplamalara göre sektörün eşdeğer parça yerine tamamıyla orijinal parça kullanımına dönmesi durumunda trafik sigortasında primlere yansıması tahminen yüzde 5 artış şeklinde olur. Buna karşılık, orijinal parçanın kullanılma oranının yüzde 80’den yüzde 60’a düşmesi durumunda ise primler tahmini olarak yüzde 5 düşer” diyor. Eroğlu, Bu nedenle, Danıştay tarafından durdurulan genel şartlardaki, “trafikte hasar durumunda orijinal parça yerine eşdeğer parça kullanımı konusunun” torba yasaya ilave edilerek kanuni dayanağa kavuşturulduğunu ve Meclis Genel Kurulu’ndan da geçtiğini söylüyor.
Primlerde istikrar da önemli
Eroğlu’na göre, Trafik Sigortası Genel Şartları’na ilişkin Danıştay tarafından verilen yürütmeyi durdurma kararı hasar durumunda eşdeğer parça kullanımı konusunun henüz netleşmemesi, değer kaybı konusu, asgari ücret ve dolar kurundaki hızlı artış nedeniyle 2017’de primlerin düşmesini değil, artmamasını beklemek de sigortalılar için kazanım oluşturacak.
Eroğlu’na röportajımızda biraz da 2016 yılındaki yasal düzenlemeler sonrasında bedeni hasarlı kazalarda mahkemelerin kararlarını sorduk. Bu konuda sektör adına sonuçların çok da olumlu olmadığını belirten Eroğlu, “Sektörün geneli ile ilgili bilgi toplayamadık. Ancak, aldığımız bazı bilgiler doğrultusunda her mahkeme kararının yeni kanuni düzenlemelere uygun olmadığını söyleyebiliriz. 15 günlük süreye uymayan mahkemeler var. Bedeni hasarlı trafik kazalarında destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasında mahkemelerin atadığı bilirkişiler arasında halen eski hesaplama yöntemlerini kullananlar var. Mahkeme kararlarının, henüz tümüyle kanuna uygun olmaması nedeniyle sigorta şirketleri de primlerde fazla bir düşüş yapamıyor” diye konuşuyor.
Eroğlu, “Sektörde bazı şirketlerin trafik branşı ruhsatlarını iptal ettirmesi ve trafik sigortasında ilk beş şirketin ağırlığının artması hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorumuza şu yanıtı veriyor: “Tabii ki oligopol bir piyasanın varlığı, tam rekabet piyasasının varlığına göre daha riskli. Ancak, beş şirkette yoğunlaşma söz konusu. Bu şirketlerin de tercihi değil. Belirsizlikler kalktığında ve fiyatlar korunduğunda trafik sigortasına yönelik iştahın yeniden artacağını ve çok sayıda oyuncunun oyuna katılacağını düşünüyorum. Ancak, sektörün tekrar eski yanlışlara dönmemesi ve rekabet sonucu aşırı fiyat düşüşlerinden kaçınması gerekiyor. Ayrıca, trafik branşında poliçe yazmayan şirketlerin ruhsat iadesi de çok sağlıklı. Trafik branşında yer almayı düşünmüyorsanız, ruhsat iadesi en doğrusu.” Trafik branşı ile ilgili olarak sigorta şirketlerine verilen cezalar konusunda da görüşlerini açıklayan Eroğlu, “Sektörün ceza verilirken spesifik, olay bazlı yaklaşılması ve cezanın somut konularla ilgili olması yönünde bir beklentisi var” diyor.
Eroğlu, 2017 yılında Trafik Sigortası Genel Şartları’nın da değişebileceğini düşünüyor. 2016 yılında Trafik Kanunu’nun Meclis’ten geçtiğini, Genel Şartların da Kanuna uyarlandığını belirten Eroğlu şunları söylüyor: “Ancak, Danıştay, eşdeğer parça kullanımı ve değer kaybı konusunda yürütmeyi durdurma kararı verdiği için ilgili maddelerle ilgili bir boşluk olması durumu söz konusu. Bu nedenle, eşdeğer, orijinal parça ve değer kaybı ile ilgili maddelerin revize edilerek Genel Şartları’n yeniden yayımlanması gerekebilir. ”
Değer kaybının hesaplanması metodolojisi çok basit olmalı
Trafik Sigortası Genel Şartları’nın yeniden düzenlenmesi konusunda sigorta sektörü olarak bazı beklentilerinin olduğunu dile getiren Eroğlu şunları söylüyor: “Sektör değer kaybını ödemek istiyor. Ancak, hakkaniyetli bir biçimde ödemek istiyor. Bu nedenle sektörde maliyetleri artıran değer kaybı hesap metodolojisinin mevcut halini beğenmiyoruz. Metodoloji çok daha basit, amaca uygun olmalı. Bu konu eksperin bile bakmasını gerektirmeden basit bir şekilde çözülmeli. Birlik olarak bunun Genel Şartlar’da yer alması için öneri yapacağız.”
Trafik sigortasının etkisiyle geçen yıl hızlı büyüyen sektörde bu yıl büyüme hızının düşeceğini belirten Eroğlu, sektörün 2017’de yüzde 10 bandında büyüyeceğini tahmin ettiğini söylüyor.
Birliğin 2017 yılı ajandasında neler var?
▼ Sektörü büyütmek ve sektörün hangi branşlarda gelişeceğini belirleyecek bir vizyon ortaya koymak için sigorta şirketlerinin çalışanları ve ARGE departmanından bir ‘Strateji Komitesi’ oluşturuluyor.
▼ İki ayda bir toplanacak Strateji Komitesi’ndeki çıktılar, bir üst komiteyle ve üst komite aracılığı ile Hazine Müsteşarlığı ve ilgili paydaşlarla paylaşılarak gündem yaratılacak.
▼ ‘Trafikte skorlama’ projesiyle trafikte tüm veriler bir havuzda toplanacak. Bir sigorta şirketi kendi müşterisi olmayan bireyler ile ilgili tüm istatistiği de rahatlıkla ulaşabilecek.
▼ Trafikte aracı işleten ile aracı kullanan farklı olabiliyor. Bu nedenle trafik sigortasında ‘kişi bazlı’ poliçelerle ilgili bir çalışma yapıyoruz.
▼ Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) ile ‘mutabakat projesi’ çerçevesinde SBM’de hem veri deseni geliştirilecek hem de rakamların doğruluğu sağlanarak, real time-online bilgi noktası oluşturulacak.
▼ Türkiye için çok önemli olan ‘tamamlayıcı sağlık sigortası’nı geliştirmek ve tabana yaymak konusunda çalışmalar bu yıl da sürecek.
▼ Türk sigorta sektörü için çok önemli bir proje olan Solvency Projesi için start verildi.
