Başbakan Binali Yıldırım’ın geçtiğimiz hafta açıkladığı Güneydoğu Teşvik Paketi ile Sur`daki terör olaylarıyla bölgeyi kapsam dışı bırakan sigorta şirketleri, esnaf ve işadamlarına yeniden sigorta hizmeti vermeye başladı.
Başbakan Binali Yıldırım’ın geçtiğimiz hafta Diyarbakır’da açıkladığı Doğu ve Güneydoğu bölgelerine yönelik 23 ili kapsayan yeni ekonomik kalkınma ve teşvik paketi, birkaç gün içinde etkisini göstermeye başladı. Akşam’dan Özgül Öztürk’ün haberine göre terör saldırıları nedeniyle uzun zamandır taşıt, işyeri ve konut sigortası yaptıramayan Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki işadamı ve esnaflara sigorta şirketleri yeniden hizmet vermeye başladı.
“Tek bir şirket bile sigorta yapmıyordu”
Bölgede yıllardır sigorta yapmakta zorluk yaşadıklarını ifade eden Diyarbakır Kuyumcular ve Sarraflar Odası Başkanı Mustafa Akkul, Sur olaylarıyla birlikte bu sorunların zirve yaptığını söyledi. “Bölgedeki tek bir sigorta şirketi bile bize sigorta yapmıyordu” diyen Akkul, Başbakan’ın açıkladığı teşvik paketinin ardından sigorta şirketlerinden de olumlu dönüşler yaşanmaya başladığına dikkat çekti. Akkul, açıklanan paketi bölge esnafı olarak büyük memnuniyetle karşıladıklarını da sözlerine ekledi.
“Yüksek risk kapsamına alınıyordu”
Hakkari Yüksekova, Mardin, Nusaybin gibi olaylı bölgelerin sigorta şirketleri tarafından yüksek risk kapsamına alınıp, sigorta yapılmadığını anlatan Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Taş da “Sigortacılarla ilgili geçmişte sıkıntılar yaşandı. Sigorta fiyatları yükseltildi. Sigortalamakta sıkıntı yaratıldı. Ama şu anda bölgemizde böyle bir sorun yok. Bunda Başbakan’ın açıkladığı ve bölgenin kalkınmasına büyük katkı sağlayacak teşvik paketinin de etkisi olduğuna inanıyorum” dedi.
Teşvik paketinin bölgede büyük heyecan yarattığına işaret eden Taş, şunları kaydetti: “Buna göre Hakkari’ye 2.5 milyar dolar yatırım yapılacak. Yeni yatırımlarla, tarım hayvancılık, madencilik gibi sektörlerde yatırımlar olacağını düşünüyoruz. İran’a ticaretimiz de çok ciddi oranda artacak.”
“Şirketler, elitist iş yapmaya başlamıştı”
Terör nedeniyle sigorta şirketlerinin esnaf ve iş adamlarına sigorta hizmeti vermemeye başladıklarını anlatan Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva da “Şirketler buradaki risklerini neredeyse sıfırladılar. Yeni acente başvurusunda bulunanlara onay vermediler. Çok elitist iş yapmaya başladılar. Oysa sigorta sektörü zaten risk için var. Bunların devlet müdahalesiyle yeni bir değerlendirmeye tabi tutulması lazım” dedi.
Takva, yeni açıklanan teşvik paketiyle birlikte bölgeye yapılacak yatırımlarla sigorta taleplerinde de bir iyileşme beklediklerini söyledi. Takva, teşvik paketi kapsamında yapılacak yatırımlarda yerel aktörlerin önemli rol oynaması gerektiğini sözlerine ekledi.
Doğu ve Güneydoğu’ya yönelik kalkınma hamlesi, turizme de heyecan getirdi. TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, paketin ekonomik canlanma için büyük önem taşıdığını söyledi. Güneydoğu Anadolu Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (GATOD) Yönetim Kurulu Başkanı Mete Akcan da, “Her yatırımın olumlu etkisi olacaktır. Ziyaret sayısında hızlı bir artış bekliyoruz” dedi.
Fabrikasını taşıyana 1 milyon lira destek
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan da, Doğu ve Güneydoğu Bölgelerinin büyük potansiyeli olduğunu belirterek, “Oradaki genç, dinamik nüfusumuza iş imkanı ortaya koyacağız ki bir taraftan terörü temizlerken diğer taraftan da bu yatırımların, bu binaların yavaş yavaş yükselmeye başladığını görelim” dedi. Elvan, emek yoğun herhangi bir sektörde, fabrikasını 23 ilden herhangi birine taşımak isteyen yatırımcıya 1 milyon lira fabrika başına taşıma gideri için para tahsis edeceklerini buna ilave olarak 6. Bölge teşviklerinden yararlandıracaklarını belirtti. Yatırımcıya işletme kredisi desteği de vereceklerini anlatan Elvan, “Yine 1 yıl ödemesiz 1+4, daha sonraki müteakip 4 yılda ödeme koşuluyla. 8 puan faiz desteği sağlayacağız. Diyelim ki yüzde 14’le ticari kredi aldı, bunun 8 puanını biz karşılayacağız, 6 puanını kendisi karşılayacak, yani faiz desteği sübvansiyonu yapıyoruz” dedi.
Yüksek fiyat veriliyor, dönüş süreleri uzatılıyordu
Terör saldırılarının hedefindeki Batman, Siirt ve Mardin’de sigorta şirketlerinin yüksek fiyat vererek veya dönüş sürelerini uzatarak esnafın işini zorlaştırdığını belirten Diyarbakır Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Burç Baysal, şunları anlattı: “Şirketlerin bu tavrı dolayısıyla var olan yatırımlar ciddi sıkıntı yaşıyordu. Şu anda böyle bir sıkıntı yok.” Baysal, bölgenin ekonomik kalkınmasını hedefleyen yeni teşvik paketinden de bölge sanayicileri olarak umutlu olduklarını sözlerine ekledi.
“Teşviklerle bölge sigortacılar için cazip hale gelecek”
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, “Teşviklerle yatırımlar yapıldığında bölge sigortacılar için de cazip hale gelecek. Dolayısıyla sigorta yaptırılacak. Devlet otoritesinin ön ayak olması lazım. Çünkü sigortanın amacı riski bertaraf etmek” şeklinde konuştu.
