Sigortanın önemi yine sonradan anlaşıldı

6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen ve çok sayıda ili etkileyen 7,7 büyüklüğündeki deprem binlerce kaybının yanında büyük ölçüde maddi hasara da yol açtı. Depremi etkileyen birçok ilde konut ve işyerleri çok ağır hasarlar alırken tamamen yıkılan binaların sayısı da azımsanmayacak kadar fazla.

Sigorta Medya’dan Damla Özafşar’a özel açıklamalarda bulunan farklı illerdeki acente yetkilileri, deprem sonrası şehirlerin genel görünümüne değindi. Söz konusu illerde hasarlara ilişkin bilgiler veren yetkililer, geç kalınmış sigorta taleplerinin faydasız olduğunu vurgulayarak bir kez daha sigortalı olmanın önemine dikkat çekti.     

TÜSAF olarak kriz masası oluşturduk

Şanlıurfa merkezli NFB Sigorta kurucusu Nihat Fırathan, bölge halkının hepsinin dışarıda olduğunu ve evlerine girmeye korktuklarını aktararak “Bağ evi olan bağ evine gidiyor, köyleri olanlar köylerine gidiyor. Gidecek yerleri olmayanlar da şehir merkezinde arabalarında kalıyor, pazarlarda çadır kuruyor, camilere ve fuar alanlarına gidiyorlar. Hastanelerde sadece yoğun bakımda olanlar ve çocuklar kaldı. Diğer hastaların hepsi taburcu edildi çünkü birkaç hastanede de hasar meydana geldi. Bina altında kalan araçlar oldu, duvarlar çöktü.  20’nin üzerinde bina yıkıldı. Hala enkaz altında yardım bekleyen insanlar var. Gıda sıkıntısı var. Marketlerin bazıları ve fırınların çoğu kapalı ve uzun kuyruklar var. İletişimde, elektrikte ve suda sıkıntı yok. Aralarında iki yıllık yeni bir binanın da olduğu birçok bina riskli görüldüğü için mühürlendi. Yüksek fiyattan satılan ve depreme dayanıklı denilen bina yıkıldı. 4 yıllık binada bulanan ofisim ve ilçedeki acentem mühürlendi. Urfa’da bir acentemizin bulunduğu bina komple çöktü. Meslektaşlarımızla görüşüp mesajlaşıyoruz. Herhangi bir sıkıntıları yok. Tüsaf olarak bir kriz masası oluşturduk. Yardımlar toplanıyor Hataya gönderiliyor. İhtiyaç listesi oluşturduk. Bazı derneklerimiz eşya toplayıp yardım göndermiş.” açıklamalarında bulundu.

Deprem sonrası DASK talepleri alıyoruz

DASK poliçesi yapmak için arayanlar olduğunu söyleyen Fırathan, “Bu büyük bir suç. Hasarlı bir yerin sigortasını yapmak doğru değil. Zaten sistem izin verse bile hasar ödenmez. Sistem izin veriyor bazı acenteler yapıyor. Hasarlarla ilgili arayanlar da oldu fakat şuan hasar açacak, rapor tutacak durumda değiliz. Zaten deprem olan bir bölgedesiniz o nedenle biraz bekleyin diyoruz. İki fabrika hasarı oldu depremden dolayı. Hasar dosyasını açtık ve işlemlerini hızlandırdık. Kaliteli malzeme kullanmayan fabrikalarda çökme oldu. Bu süreçte sigorta şirketleri genel müdürleri dâhil arayıp ne gerekiyorsa yapalım dediler. Acentelerimizin ve personelimizin durumunu soruyorlar. Hasar dosyası açılacaksa bize poliçe numarası göndermeniz yeterli diyorlar.” dedi.

Sigortanın önemi iş işten geçince anlaşılıyor

1 Mart 2023’e kadar trafik sigortası yenilemelerine ilişkin bir ceza uygulanmayacak olmasının müşterilerimiz için iyi olduğunu ifade eden Fırathan,” Şu an çoğu acente kapalı. Evlerine de ofislerine de gidemiyorlar. Urfa deprem bölgesi değil ama Maraş ve Hatay deprem bölgesi olduğu için Adıyaman bizi çok etkiledi. Deprem sonrası sigortası olmayan ve maddi hasar gören kişilerden telefonlar aldık. İnsanlar maalesef iş işten geçtikten sonra sigortanın önemini anlıyor. Güneydoğu bölgesinde kimse işyeri sigortası yaptırmıyor. Ancak ve ancak bankadan kredi kullanılırsa sigorta yaptırıyor. Onun da bina bedelini yaptırıyor. İçinde ki eşyayı bile sigortalatmıyor. DASK’ı olan yok. Olanların da hepsi Tedaş üzerinden abonelik almak için 50 metrekare olarak girilmiş. Yükselen konut fiyatlarından dolayı 200-300 lira artan poliçelerini yapmayan müşteriler şimdi çok pişman ama pişmanlık fayda etmiyor. Sigorta bilinci çok düşük. Varlıkların değerlerinin arttığı bir ortamda Bir kaskoya 10 bin, 20 bin vermek çok değil.” diye konuştu.

OHAL kapsamına alınmamız gerekiyor

Elazığ’ın daha önce 6,8 büyüklüğündeki depremi yaşadığını hatırlatan Elazığ Sigorta Aracılık Hizmetleri kurucusu Öner Coşkun, “Önceki depremde Elazığ’ın 3’te 2’si yıkıldı. Ayakta kalan binalarımızdan yıkılmayanlar da bu son depremlerde ağır hasar aldılar. Merkezde bir binamız çöktü, bir polis şehit oldu binanın enkazında. Ayrıca 2 vatandaşımız vefat etti Elazığ’da. 200’e yakın bina da ağır hasar kapsamında yıkılacak. Bu evlere girişler yasak, hepsi şeritlendi. Kendi evimi de ağır hasar alması nedeniyle boşalttım. Acentelerimizin ofislerinde ve evlerinde zarar olan var. Malatya bize çok yakın. Poliçe konusu üzerinde çok durmuyoruz. Can kaybı olduğu için araç hasarlarını bekletmeye alıyoruz. Şu an için önceliğimiz can kurtarma ve yardım toplama. Enkaz altında binlerce insan var. Şuan için maddi hasarla ilgili bir öngörümüz yok. Şehir boşaldı Elazığ merkezin yüzde 50’si yok şu an evlerinde. Köy evlerine gidenler var. Kalanlar da araçlarında, otoparklarda, camilerde kalıyor. 500 bin kişilik şehirde şu an 100 – 150 bin kişi ancak var. Hava koşulları iyi değil. Kar, fırtına, tipi ve buzlanma var. Artçılar devam ediyor. İki gündür sürekli sarsıntı yaşıyoruz. Fay hattı Elazığ’da kırıldı, Malatya’ya, Hatay’a doğru kırıldı. Bingöl-Elazığ arasındaki hat kırılmadı. Orada da risk çok büyük. Ondan dolayı da biraz tedirgin haldeyiz. DASK ekranı kapalı. DASK kesemiyoruz. Onlar da haklı çünkü yapıların durumunu görmediler. Yeni DASK yapılamıyor ama yenileme yapabiliyoruz. Sigorta talebi geliyor. Defalarca uyarmamıza rağmen sigorta yaptırmayanlarda büyük maddi kayıp var. Burada hiçbir araçta sıkıntı yok. Konutlarda ve iş yerlerinde zarar var. Bizim de OHAL kapsamına alınmamız gerekiyor.” şeklinde konuştu.

Antep’te henüz yardımlar başlamadı

Antep’te şehir merkezinde yıkılan binalar olduğunu söyleyen Gazi Sigorta Aracılık Hizmetleri kurucusu Hasan Ali Gözükara,”Kurtarma çalışmaları devam ediyor. Genel anlamda Antep merkezde yıkım çok yoğun değil. Daha çok köylerde ve Maraş’a yakın bölgelerde çok fazla yıkım var. Evlerde hasar yok gibi görünüyor ama yinede güvenli olmadığı için girmiyoruz. Bir süre bekleyeceğiz. Ulaşımda ciddi sorunlar var. Antep merkezde gıdada sıkıntı var, ekmek yok ve marketler boş. Yardımlar daha başlamadı, yetişemiyorlar her yere.” dedi.

DASK’ı olmayanlar deprem sonrası DASK yaptırmak istiyor

Adana’da resmi olmamakla birlikte yaklaşık 20’ye yakın binanın çöktüğünü, 70’e yakın binanın da ağır hasar aldığını aktaran Gökçelik Sigorta Aracılık Hizmetleri kurucusu Ayhan Gökçelik, “Acentelerin yüzde 90’ı da şu an kapalı. Bize birtakım yazılar geliyor yenilemeler sistem açısından yapılacaktır diye fakat acenteler deprem ve konut yenilemesinin çalışmadığını bildirdi. Altyapı ya da başka sebeplerden dolayı arkadaşlarımız trafik poliçesi kesemiyor. Günü gelen DASK’ı bile kesemiyoruz, otorizasyona düşüyor. Konuyla ilgili gerekli mercilerle görüşemiyoruz çünkü ofislerde apar topar çıktık. Çok hasar var çok artçı sarsıntı var. Adana’nın yüzde 70’i dışarıda ve parklarda. Can kaybı konusunda kesin bilgi yok. Yerel belediyeler yardım yapıyor. Yardımın daha çok Antakya, Antep, Urfa, Kahramanmaraş ve Elbistan’a yapılması lazım fakat orada da ulaşım çok kötü. Evde iş yapamıyoruz. Cep telefonu ile internete bağlanmaya çalışıyoruz. Normale dönmeye çalışıyoruz. Her şey çok taze, şu anda kimse hasarıyla ilgilenmiyor. Herkes canını kurtarmaya çalışıyor. Kimseden hasarlı araç bilgisi almadık. Sadece DASK’ı olmayanlar DASK yaptırmak istiyor. Biz de şu an bunun mümkün olmadığını söylüyoruz. Sistem kapalı. Sistem açıldıktan sonra ne şartlarda yaparız bilmiyoruz.” dedi.

Hasar talepleri alıyoruz ama önceliğimiz kurtarma çalışmaları

Diyarbakır bölgesinde merkez ilçe Bağlar bölgesinde yıkım olduğunu aktaran Erdal Çiçek Sigorta Aracılık Hizmetleri sahibi Erdal Çiçek, “Yenişehir bölgesi dediğimiz Dağkapı’da Galeria alışveriş merkezinde yıkım var. Yaklaşık 15-20 bina yıkıldı. Can kaybının da 70 civarında olduğunu düşünüyorum. Artacağı yönünde de söylemler var çünkü halen kurtarma faaliyetlerinin yapılamadığını söyleyebiliriz. Bina bloklarını kaldırmak zahmetli iş ve bunu titizlikle yapıyorlar. Artçılar devam ediyor ama binaların yıkılmasına sebebiyet verecek kadar değil. Diyarbakır camiasından acente meslektaşlarımızdan bir kayıp yok. Bize gelen küçük çaplı hasar talepleri var. Ben müşterilerime bunların ertelenebileceğini, şu an kurtarma çalışmaları ile yardımın öncelikli olduğunu söyledim.

Statik İP’nin kaldırılması iyi oldu

Statik IP’nin kaldırılmasının iyi olduğunu söyleyen Çiçek, “En azından evimizde müşterilerimize hizmet verebiliyoruz. Artık poliçesi biten cezai uygulamaya maruz kalmayacak. DASK poliçesi için gelen talepler var. Bu saatten sonra DASK yapmanın mevcut deprem için bir faydası olmayacağını, bunu 1-2 gün erteleyebileceğimizi söyleyerek talepleri geri çevirdim. Şu an sisteme girip DASK poliçesi kesmişliğim yok. Sizin aracılığınızla sigorta şirketlerine teşekkür ediyorum. Tüm sigorta şirketleri çalışanları, genel müdürleri tek tek arayıp yardım yapabileceklerini söylediler. Yardımlar mevcut çalışmalara kargaşa getireceğinden sürecin biraz daha ötelenmesi gerektiğini söyledim. Bu anlamda çok destek sundular. Yaşadığımız facia nedeniyle Türkiye tek yürek olmuş. Manevi anlamda bir sıkıntımız yok, devletimiz gereken çalışmaları yapıyor. Tek tesellimiz enkaz altındakilerin sağ salim çıkması.” dedi.

Tamamen yerle bir olan iş merkezleri var

Yaşananlar nedeniyle psikolojik olarak çok etkilendiklerini söyleyen Ardaca Group Sigorta sahibi Serap Taşçı, “Canımız sağ ama gördüklerimiz karşısında psikolojimizin normal seviyede olması güç. Ev ve ofisimiz maddi hasarlı. Benim ofisim Malatya’da 4 katlı yeni bir plazadaydı. 4 katlı bir yer. Merdivenlerinde çok ciddi çatlaklar var. Ofise girmeye cesaret edemedik. Erzurumlu olduğumuz için Erzurum’a geldik. 4 saatlik yolu 13-14 saate geldik. Çok sayıda yardım aracı Malatya istikametindeydi. Tek taraflı yol açma çalışmaları sağlanıyordu. Şehrin manzarası çok kötüydü. Eski ofisimin olduğu yer tamamen yıkılmış. 2. depremde ayakta olan binaların yıkıldığı söylendi. Eski Malatya dediğimiz iş merkezlerinin olduğu yerlerde çok eski yapılar vardı. Depremin İş saatlerine denk gelmemesi tesellimiz. Meslektaşlarımızdan bölge itibariyle bir vefat haberi gelmedi ama ofisi yıkılan arkadaşlarım oldu. İş merkezinin tamamen yerle bir olduğuna dair bilgiler geldi.” açıklamalarında bulundu.

DASK kapsamında sigortalıların hak kayıpları yok

DASK’ı yaptırmak isteyenler var ama DASK ekranlarının kapalı olduğu duyumunu aldık. Ben ekranlara erişim sağlayamadım. Biz birkaç gün önceden yenilemeleri yaptığımız için günü bitmiş poliçelere zaten bakamıyorum. DASK için hasar ihbarları oldu. Sigortalılarıma, vatandaşlara 1,2 gün bekleyin önce bir sistem otursun diyoruz. Herhangi bir hak kayıplarının olmadığını beyan ettim. Sigortalıların hasar ödemleriyle ilgili tamamı olmasa bile can suyu adı altında bir ödemenin yapılabileceğine dair şirketlerden çok güzel dönüşler oldu. Ankara, İstanbul, izmir gibi illerdeki otellerde aile fertlerinin tamamıyla birlikte konaklamaya ilişkin teklifler geldi.” diye konuştu.

Şu an binalar güvenli değil. İnsanların o binalara girmesine imkân yok. Doğa şartları sıkıntılı. Yaz olsa bahçe ve parklarda kalınabilir. Ama şuan ekstrem bir durum var. Malatya normalde sıcak bir il ama deprem günü yoğun kar yağışı vardı. Krizi yönetmek bambaşka bir şey. İşler yolundayken her şey rayında gidiyor. Acentenin verdiği hizmet kalitesi hasar sürecinde belli oluyor.” dedi.

AFAD ismi kullanılarak yağmalama yapılıyor

Osmaniye’de yaklaşık 100 evin çöktüğünü belirten Metin Sigorta kurucusu ve Osmaniye Sigorta Acenteleri Derneği Başkanı Metin Sevmez, “Resmi kayıtlara göre 600’e yakın vefat eden vatandaşımız var. Ölümleri henüz resmileşmeyen göçük altında kalan arkadaşlarımız var. Depremden bir gün sonra ikinci bir deprem daha oldu ve yine göçükler meydana geldi. Ofisimin 10 metre yakınındaki bir bina ikinci depremde yıkıldı. İkinci depremden sonra 30-40 bina daha devrildi. Birçok evde ve iş yerlerinde hasarlar var. Yağmalama yapılıyor. Çok dikkatli olmak gerekli. AFAD’tan gelmiş gibi yapıp evleri boşaltın uyarısıyla insanları çıkarıp evleri yağmalıyorlar. Meslektaşlarımız açısından bir sıkıntımız yok. Şahsi evimde bir hasar yok. Mahallemizde 2 katlı bir ev yıkıldı. Fay hattının geçtiği bölgede göçükler var. Merkezde Osmaniye’de ilk kurulan sitelerden birinde 2 blok çöktü. Her blokta 64 daire var. Çok katlı bir bina ve asıl sıkıntımız orada. Şehir merkezinde yer alan eski bir butik otel var. Revize edilmişti ama şantiye işçilerinin kaldığı yerde ağır hasarlar var. Araçlarda yüzde 60-70 oranında çatılardan ve bloklardan düşen parçalar bağlı olarak oluşan hasarlar var. Sigorta şirketleri, bölge müdürlükleri ve genel müdürlükleri nezdinde arayarak destek mesajlarını ilettiler.” dedi.

Riskli bölgede deprem sigortası yapmak zor

DASK taleplerinde ciddi artış olduğunu söyleyen Sevmez, “Bana gelen talep var ama poliçe kesilmez diye düşünüyorum. Riskli bölgede deprem sigortası zor. Osmaniye küçük bir il. İnsanlar ekonomik durumlarına göre sigorta yaptırıyor burada. Önce can tabii ama can malın yongası yaklaşımıyla sigorta talebi de geliyor. Ben sistemsel bir sorun yaşamadım poliçe kesmekle ilgili.” diye konuştu.

Sevmez, TÜSAF ’ta kriz masası oluşturduklarını aktararak “Meslektaşlarımızın yol durumuna destek olmaya çalışıyoruz. Yardımları ve destekleri doğru yerlere kanalize etmeye çalışıyoruz. Güçlü bir STK’yız. Dernek başkanları kendi bölgelerine destek oluyor ya da sıkıntılı bölgeye gidiyorlar. Meslektaşlarımızdan ulaştıklarımız kadar ulaşamadıklarımız da var. Eski Hayat Dernek Başkanımızın vefat haberini aldık. Adıyaman Dernek Başkanımız vefat etti. Çok üzücü tabi ki. Daha kötü haberler almamayı umuyoruz. Hatay’da acente yanında çalışan meslektaşlarımızdan kayıplar var. Hasar çok. Sigortalılarımıza yardımcı olmaya çalışıyoruz.” açıklamalarında bulundu.

Birçok acente arkadaşımız enkaz altında

Hatay’da binaların yüzde 90’ının hasar gördüğünü belirten Ümit Sigorta Aracılık Hizmetleri Sahibi Ümit Yoğun, şunları söyledi: Enkaz altında hala insanlar var. Yardım ekipleri henüz şehre ulaşamadı cesetler çıkarılmış değil. Yardım konusunda ciddi sıkıntılar var. İnsanlar sokaklarda girilebilecek ev sayısı çok az. Kimse evine giremiyor artçılar hala devam ediyor. Şehir birbirine girmiş yollar kapanmış. Bazı mahallelerde binaların yüzde 100 ‘ü çökmüş durumda. İnsanlar ne yapacağını bilmez bir halde. Vinçler iş makinaları AFAD’IN kurtarma ekipleri teçhizatlar gelip enkazın altından cesetleri çıkarabilmiş değil. Çok kötü durumdayız. 2 gündür hatlarda sıkıntı var. İnternet yok, elektrik yok. Onun sıkıntısını yaşıyoruz. İş hanları çökmüş durumda. Çoğu acente arkadaşımız göçük altında. Hasar sürecini yönetmemiz mümkün değil. Şuan Afet’i yaşıyoruz. Herkes boş alan bulmaya çalışıyor. Sarsıntılar da devam ediyor. Malesef içler acısı bir durum yaşıyoruz. Psikolojimiz çok kötü.”