22 Kasım 2024, Cuma
spot_img

Fatih Kahya: Sigortacılık tarihinde Lloyd’s

fatih kahya
Fatih Kahya, Araştırmacı Yazar

Tarih boyunca süren riskler karşısında güvence ihtiyacı, riski üstlenecek kişilerle sözleşmeler imzalanmasına zemin hazırladı. Yeniçağ’da İngiltere’de, sigorta yaptırmak isteyenler, bugün olduğu gibi, bir aracıya giderler, o da riski kahvehanelerde veya Kraliyet Borsası çevresinde toplanan bireysel risk üstlenicilere satardı. Anlaşma tamamlandığında, riski üstlenen kişi, ödenecek belli bir prim karşılığında olası bir kaybı karşılayacağını, sözleşme koşullarının altına ismini yazarak onaylardı; bu tek kişilik sigorta işlemleri çok geçmeden ‘altına adını yazan kişi’ anlamına gelen ‘underwriter’ (yüklenici) olarak anılmaya başlandı. Riski üstlenenler bu işi sadece ticari malların naklinde uygulamadılar. Hırsızlık ve ölüm başta olmak üzere çeşitli alanlarda da bu sözleşmeler yapıldı. Bu durum sigortacılığın gelişmesinde etkili oldu.

İngiltere’de 17. yüzyıla kadar değişik sigorta işlemleri yapılmıştı ancak İngiltere’de Lloyd’s’un ortaya çıkışı ve gelişimi deniz sigortacılığı alanında yaşanan en önemli oluşum oldu. Bu yüzyılda Londra’da kahvehaneler açıldı ve bu kahvehaneler iş adamlarının toplandığı merkezler haline gelmeye başladı. Sigorta dünyasında önemli bir isim olan Lloyd böylece bir kahvede doğdu.

Dünya sigortacılık tarihi Lloyd’s ile başlar

edward lloyds
Edward Lloyd

Sadun Tanju, “Gururla Yaşanılan 70 Yıl Şark 1923-1993”, adlı çalışmasında, “Dünya Sigortacılık Tarihi’nin geçmişi, Londra Kulesi yakınlarındaki bir 17. yüzyıl kahvehanesinde başlar. Burası, Tower Street üzerinde, Edward Lloyd adlı uzak görüşlü ve romantik bir İngiliz iş adamının çalışma yeridir.

O zamanın yelkenli gemileriyle yapılan deniz ticaretinde, tüccarla risk anlaşmaları yapan birtakım simsarlar türemiştir ve Edward Lloyd, bunları örgütlemenin hem mallarını güvenceye almak isteyen tüccar ve nakliyeciler için hem de ‘broker’ denilen bu sigortacılar için yararlı olacağını ilk gören ve bunu anlatmasını başaran kişi olmuştur. Edward Lloyd bu teşebbüse 1688’de geçmiştir” ifadeleriyle birçok çalışma gibi dünya sigortacılık tarihini Lloyd’s’un kuruluşuna dayandırmaktadır.

Edward Lloyd 1687 yılında Towers Street’te bir kahvehane açtı. Bu kahvehane Londra rıhtımına demirleyen gemilerin mürettebatı için gözde bir mekândı. Lloyd, sadece başarılı bir kahvehane sahibi değildi. Müşteri tabanının neye değer verdiğini biliyordu. Bilgiye yönelik talebi karşılama amacıyla 1688’de Lloyd Listesi’ni uygulamaya koydu. Bu listede gemilerin kalkış-varışları, dış ülkeler ve denizlere dair bilgilere yer vermişti. Lloyd bu bilgileri Kıta’nın ve İngiltere’nin belli başlı limanlarında görev yapan muhabir ağından sağlıyordu. Zamanla popülaritesi artan Lloyd, 1691 yılında Lombard Street’te çok daha lüks ve büyük bir binaya taşındı. Lloyd, 1696 yılında duyurularını daha rahat yapabilmek için bir gazete bastırdı. Kısa bir süre sonra yayın hayatına son verildi. Daha sonra bu gazete yerine 1734’te Lloyd’s List adlı yeni bir gazete çıkarıldı. Aboneler için basılan bu gazete 1740’a kadar haftalıktı. Daha sonra salı ve cuma günleri basılmaya başlandı. Bu listede hisse senetleri fiyat detayları, kurlar, gemi hareketleri ile ilgili bilgiler yer alıyordu.

Sigorta işlemleri yapanlar bir kulüp kurdu

1769’da Lombard Caddesi’ndeki kahvehane bir kumar olayı yüzünden Pope’s Head Alley’de yeni bir kahvehaneye taşındı. Burası eski kahvehanede garson olarak çalışan Thomas Fielding tarafından kuruldu. Zaman içerisinde sigortacılık işlemleri hızla büyüdü. Sigorta işlemleri yapanlar kendi aralarında bir kulüp oluşturdular. 1771’de bu işi yapanlar arasından oluşturulan 79 kişilik bu komite sadece sigortacılık yapacak bir merkez oluşturmak için görevlendirildi. Lloyd’un kahvesinde iş yapan bu 79 sigortacı, bireysel girişimcilerin kendi kendini denetleyen davranış yasasıyla faaliyet gösteren, şirketleşmemiş bir grubu, Lloyd’s Topluluğu’nu oluşturdular. İlk “Lloyd’s Üyeleri” unvanını alan bu üyeler, daha sonra “Namlılar” olarak anılacaklardı. Namlılar müşterilerinin kayıplarını karşılama vaatlerini yerine getirebilmek için bütün mallarını ve finansal sermayelerini taahhüt etmişlerdi. İşte bu taahhüt, Lloyd’s kahvehanesinde gerçekleştirilen yüklenicilik işlemlerinin zaman içinde hızla büyümesinin başlıca nedenlerinden biri oldu. Zamanla Lloyd’s, Lloyd’s ile birlikte de sigortacılık büyüdü.

FATİH KAHYA | HAYATIMIZ SİGORTALI

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

SON EKLENEN HABERLER