Hazine, Kefalet Sigortası Genel Şartları’nı yayımlarken, bankaların verdiği teminat mektuplarına alternatif oluşturacak sigorta ile sigorta şirketi, borçlunun alacaklı tarafa borcunu ödeyememesi riskine karşı borçluya kefil olacak. Hazine Müsteşarlığı, Kefalet Sigortası Genel Şartları’nı yayımladı. 1 Şubat’tan itibaren yürürlüğe girecek Genel Şartlar, Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB), internet sitesinde de yayımlandı.
Bankaların verdikleri teminat mektuplarına alternatif olarak sigorta sektörü tarafından verilen bir ‘taahhüt sigortası’ olan Kefalet Sigortası, iş dünyasının teminat mektubu ihtiyacını da büyük ölçüde karşılayacak. Söz konusu sigorta ile sigortacı, borçlunun poliçede tanımlanan borç yükümlülüğünü yerine getirememesi rizikosuna karşı, genel şartlarda ve poliçe özel şartlarında belirtilen hüküm ve şartlar çerçevesinde, borçluya kefil olacak. Sigortacı, lehdara (alacaklı taraf) karşı borçluya doğrudan kefalet yoluyla kendisi kefil olabileceği gibi, dolaylı kefalet yoluyla banka, kredi garanti kuruluşları veya diğer finans kuruluşlarının borçlunun yükümlülüğü için lehdara karşı kefil olmalarına bağlı olarak teminat sağlayabilecek.
Kefalet Sigortası Genel Şartları’nda da altı çizildiği gibi sigortacının, sigortalı ya da sigorta ettirene kefil olması ise bazı koşulların yerine getirilmesine bağlı: Öncelikle sigorta ettiren en son yıla ait hesap özetleri ile varsa bağımsız denetim raporunu, derhal, sigortacıya sunmak ve sigortacının talebi üzerine, konuya ilişkin gerekli açıklamaları yapmakla yükümlü. Ancak, yıllık hesap özetleri öngörülen tarihte tamamlanmaz ise, sigorta ettirenin talep üzerine, bir ön bilanço ile gelir tablosu da sunması mümkün. Bunun yanında, sigorta ettiren mutlaka, nakdi veya gayri nakdi kredi ilişkilerini, teminat verilmesi kararını etkileyebilecek önemli ölçüdeki değişiklikleri sigortacıya bildirmekle yükümlü.
3. şahıslara teminat verirken dikkat
Bunların da ötesinde, sigorta ettiren, sigortacıya bildirmeksizin üçüncü şahıslara aktifleri üzerinde teminat da (ipotek, rehin, mülkiyetin teminat olarak (inançlı) nakli, taşınmaz yükümü vb.) veremeyecek.
Bazı hallerde, taraflar arasındaki sigorta sözleşmesi, sigorta süresinin bitimini beklemeksizin sona erdirilebilecek. Buna göre, sigortacı, devam eden sigorta sözleşmesini,lehdara karşı yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, biray önceden yazılı ihbarda bulunmak suretiyle sona erdirebilecek. Ayrıca, sigortacı, sigorta ettirenin,sigortacıya karşı yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya sigortacıya yanlış beyanda bulunması, mali durumunun sigorta sözleşmesinin yapılmasından sonra önemli ölçüde bozulmuş olduğunun tespit edilmesi ve talep edilen güvenceyi sunamaması; sigortacıya verilen güvencenin, yetersiz kalması, hükümsüz veya değersiz hale gelmesi gibi durumlarda vermiş olduğu kefalete ilişkinyükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, sigorta sözleşmesini derhal hüküm doğuracak şekilde sona erdirebilecek veya sigorta ettirenden ek güvence ya da ek prim talep edebilecek. Taraflar, poliçede işin niteliğine uygun olarak özel şartlar kararlaştırabilecek.
Poliçede 8 farklı teminat verilebilecek
Avans Ödeme Teminatı: Bir ihale, proje ya da mal ve hizmet ticareti kapsamında avans ödeme alan tarafın, lehdara karşı yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve avansın geri ödenmemesi riskine karşı teminat sağlıyor.
İmalat /Bakım / Onarım Teminatı: İnşaat, mühendislik ya da makine üretimi gibi iş performansının iş teslimi sonrasında değerlendirildiği hallerde, iş teslimini takiben belli bir süre sonra işçilik kusuru sonucu ortaya çıkan zararlara karşı teminat sağlıyor.
Emniyeti Suistimal Teminatı: Kefalet senedinde ismi belirtilen çalışanların, hile, dolandırıcılık, zimmete para geçirme gibi eylemleri nedeniyle, işverenin zarar görmesine karşı teminat sağlıyor.
Gümrük ve Mahkeme Teminatı: Vergi daireleri, gümrük idareleri ve mahkemelerin lehdar olarak yer aldığı, bir dava açılabilmesi, gümrükten malın çekilebilmesi veya gümrükleme işleminden doğan hata nedeniyle doğabilecek kamu alacağının karşılanması için sigorta ettirenden talep edilen kefalet teminatı türü.
İhaleye Katılım (Geçici Teminat) Teminatı: Sigorta ettirenin ihalenin tamamlanması öncesinde ihaleden ayrılması, ihaleyi kazanması halinde sözleşmeyiimzalamaktan vazgeçmesi, ihale kapsamında sunması gereken teminatları sunamaması riskine karşı teminat sağlıyor.
Ödeme Teminatı: Tüm taşeronlara ve işçilere yapılacak ödemelerin yapılmamasına karşı teminat sağlıyor.
Performans Teminatı: Proje sahibinin yükümlülüklerini sözleşmede belirlenen şartlara uygun şekilde yerine getirmemesi riskine karşı teminat sağlar. Sigorta ettirenin yükümlülüğünü yerine getirememesi durumunda, sigortacı yeni bir yükleniciile anlaşıp işin tamamlanmasını da sağlayabilir.
Sözleşme Teminatı: Borçlunun sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri gerektiğişekilde yerine getirmemesine karşı teminat sağlıyor.
Bankaların verdiği teminat mektuplarına alternatif
‘Teminat’, ‘surety’, ‘bonding’ gibi isimlerle de anılan Kefalet Sigortası aslında, dünyada teminat mektuplarının yerine sigorta sektörü tarafından verilen bir taahhüt sigortası. Söz konusu sigorta ile iki taraf adına yapılan bir sözleşmede, bir işi bitirmeyi taahhüt etmiş tarafın, diğer tarafa (alıcı) olan yükümlülüklerini yerine getirememesi veya borçlunun alacaklı tarafa borcunu ödeyememesi durumunda sigorta şirketi sözleşmede öngörülmüş miktarı alacaklı tarafa ödüyor. Sigortalıya ‘kefalet bonosu’ altında verilmiş olan taahhütün tamamı, risk gerçekleştiğinde sigorta şirketince karşılanıyor.
