Uluslararası ticaretin en önemli unsuru olan nakliyat sigortası, ihracat rakamlarına paralel olarak artıyor. 2017 yılına hızlı başlayan ihracat, üç aylık rakamlarda nakliyat sigortasına da olumlu yansıdı.
SEVAL ÖZKAP / HAYATIMIZ SİGORTALI
Geçen yılı trafik sigortasının etkisiyle hızlı bir büyüme ile kapatan sektörde dengeler değişmeye başladı. Türk sigorta sektörü 2017 yılının ilk üç ayında yüzde 15.7 büyüme gerçekleştirdi. Sektörde reel büyüme oranı ise yüzde 4 oldu. Türkiye Sigorta Birliği’nin verilerine göre, ilk üç ayda hayat dışı (elementer) sektör yüzde 11.7 büyürken, hayat branşı ise yüzde 50.9 büyüme kaydetti.
Hayat dışı branşta büyümedeki gerilemenin temel faktörünü ise trafik sigortası etkisinin ortadan kalkması olarak açıklayabiliriz. Hayat dışı branşta yılın ilk iki ayının ardından mart ayında düzlüğe çıkan nakliyat sigortası ise dikkat çekiyor. Söz konusu branş, tüm sigorta sektörü gibi ekonomik gelişmelere, özellikle de ihracattaki performansa oldukça duyarlı. Döviz kurlarındaki yükseliş ve ihracat rakamlarının artmasıyla birlikte nakliyat branşı da yukarı yönlü ivme gösterdi. 2017 yılının ilk iki ayında 112 milyon 604 bin 377 TL prim üretimi sağlayan branşın pazar payı ise yüzde 1.66 olarak gerçekleşmişti. Ancak söz konusu dönemde bir önceki aynı dönemine göre büyüme -2.44 gerilemişti. Mart ayı itibarıyla ise branşta prim üretimi 184 milyon 994 bin 112 TL’ye ve pazar payı yüzde 1.72’ye yükseldi. Geçen yılın aynı dönemine göre ise reel büyüme eksi görünümden 1.04’e yükseldi.
Artan ihracat olumlu etki yapıyor
Irak ve Suriye krizleriyle birlikte düşüşe geçmeye başlayan branş, Rusya uçak krizi gibi birçok diplomatik olayın gölgesinde var olmaya çalışıyor. 2017 yılının Ocak ayı itibarıyla ihracat rakamlarının artması hatta yıla rekor rakamlarla başlangıç yapması söz konusu branşa da olumlu etki yapıyor. 2017 yılında artan ihracat rakamlarıyla birlikte nakliyat sigortalarında da büyüme öngörülüyor.
Sigortasız ticaret büyük risk
Uluslararası ticaretin en önemli unsurlarından birini nakliyat sigortaları oluşturuyor. Mevcut ekonomik durumda rekabet nedeniyle kar marjları minimize edilebiliyor. Ancak bu durumlarda sigortasız olmak olası bir hasarın dönüşü olmayacak finansal zararlara yol açmasına neden olur. Bu nedenle nakliyat sigortası olmadan ticaret yapmak büyük bir riski de göze almakla eşdeğerdir. Sigortalanma sürecinde dikkat edilmesi gereken bir nokta ise ihtiyaca uygun bir poliçe satın alınması. Sigortasız olmak kadar eksik teminatlı, yani ihtiyacınızı karşılayacak teminatların olmadığı bir poliçe de sizi yakabilir.
Şirketler bazı ülkelere temkinli yaklaşıyor
Ülkemizde en çok ihracatın yapıldığı ülkeler arasında Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD bulunuyor. Bunun yanı sıra Uzak Doğu ülkelerine de ihracat gittikçe artıyor. Ancak sigorta şirketleri poliçe yaparken risk seçimi yapıyorlar. Talep ve durumun etki ettiği bu seçimde riskin kabulü gerçekleşiyor. Şirketler, terör ve savaş gibi riskleri barındıran ülkelerin yanı sıra Birleşmiş Milletler ve ABD’nin ambargo uyguladığı ülkelere de temkinli yaklaşıyor.
“İhtiyaçtan sınırlı teminat da kayıplara neden olur”
Nakliyat emtea sigortaları, ekonomik gelişmeler ile direkt etkileşim halindedir. Nakliyat poliçeleri uluslararası ticarete konu poliçeler olduğundan ağırlıklı olarak döviz üzerinden hazırlanıyor. Bu nedenle kurlardaki artışlar, özellikle dövize endeksli poliçelerde primsel anlamda bir artışı da beraberinde getiriyor. Son dönemlerde karşı karşıya olduğumuz global ve yerel ekonomik gelişmeler ve terör riskleri nedeni ile nakliyat emtea sigortalarının oldukça kötü performans sergilediğini söyleyebiliriz. Sektörde, 2017 yılının da nakliyat sigortacılığı açısından zor bir yıl olacağı öngörülüyor. Bu yıl, sınırlı büyüme verileri ile doğru orantılı olarak fiyat odaklı rekabetin sürmesini, artan hasar maliyetleri ve teknik bakış açısından uzak fiyatlandırma yaklaşımları ile emtea sigortalarının karlılığınında negatif yönde etkilenmesini beklemekteyiz. Açıkcası nakliyat sigortası olmayan bir dış ticaret işleminden bahsetmek pek mümkün değil, keza ithalat veya ihracata konu emtea üzerindeki menfaatin taşınma sırasında sigorta edilmesi, uluslararası ticaretin gerekliliklerinden biri. Ancak özellikle yurt içi taşımalarda maliyet kaynaklı sigorta yaptırmamak veya ihtiyaçtan daha sınırlı teminat ile nakliyat sigortası almak, herhangi bir hasarda karşılaşılacak olası kayıplar düşünüldüğünde kritik önem taşımaktadır. Belirsizlik dönemlerinde maliyetler piyasa için yüksek önem düzeyinde olsa da, bu dönemler sigorta yaptırmak için de oldukça kritik bir hal almaktadır. Allianz Türkiye olarak önceliğimiz her zaman sigortalılarımızı ihtiyaçları doğrultusunda doğru teminat ve özel şartlar ile güvence altına almak yönündedir. Özellikle uluslararası ambargoya konu ülkelere yapılan taşımalara Allianz olarak her zaman temkinli yaklaşıyoruz. Bunun yanında terör ve savaş risklerinin yüksek olduğu bölgelere yapılan taşımalarda da yine kısıtlamalara gidebiliyoruz.
“Ticari faaliyet ve üretimde kritik rol oynuyor”
Ekonomik ve politik belirsizlikler sigortacılığın tüm branşlarında olduğu gibi nakliyat sigortalarını da dolaylı olarak etkiliyor. Bu etki; belirsizliklerin, üretim ve dış ticarete olumsuz yansıması sonucu, ticaret hacminin ve sigortalanabilir değerlerin azalması neticesinde gerçekleşiyor. İhracatın ülke içi ve dışı ticaret hacmine direkt etkisi olduğundan, ihracat rakamlarındaki artış ya da azalışlar, orta ve uzun vadede prim üretiminde etkilidir. Döviz kurlarındaki artışlar, direkt olarak primlerin artmasına ya da azalmasına neden olmamaktadır. 2016 yılsonu itibarıyla Türkiye’de düzenlenen nakliyat poliçe primlerinde, -döviz kurlarındaki artışa rağmen- bir önceki seneye göre sadece yüzde 3’lük bir büyüme oldu. Sektördeki teknik olmayan fiyatlamanın bu oran üzerinde etkisi olduğu açık. Ancak 2017 yılının ilk iki ayında, üretim artış oranı yüzde 7,5 seviyesindedir. 2017 yılı ihracat rakamlarındaki artış da dikkate alındığında sektördeki büyüme oranlarının bu sene daha fazla olacağını öngörüyoruz.
Bu süreçlerde sigortasız olmanın firmalara getirebileceği en önemli dezavantaj, varlıklarının kaybı ve bu kaybın yerine konamamasıdır. Sigorta, riskin gerçekleşmesi durumunda, sigortalının varlıklarındaki kayıpları karşılayarak, ticari faaliyet ve üretimin kesintisiz devamında önemli rol oynamaktadır. Olası risklerden korunmak için dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, doğru ürüne ve sigorta korumasına sahip olmaktır. Anadolu Sigorta, nakliyat sigortalarının belli başlı tüm branşlarında, uzun yıllardır sektör lideri olarak, geniş ürün yelpazesi ile sigortalılarına ihtiyaçlarını uygun fiyat ve koşullarla sağlamaktadır.
Son yıllarda politik ve ekonomik sıkıntı yaşayan birçok ülke, sigorta açısından yüksek riskli ülke sınıfına girdi. İç savaş ve çatışma yaşayan bazı komşu ülkeler ile Birleşmiş Milletler ve ABD ambargosu uygulanan ülkeler bu sınıfta değerlendirilebilir.
Emtia ve kıymet olmak üzere iki çeşit poliçe var
Nakliyat sigortaları, ‘emtia nakliyat’ ve ‘kıymet nakliyat’ olmak üzere ikiye ayrılıyor.
▼ Emtia nakliyat, kara, deniz, hava ve demir yoluyla bir yerden diğer bir yer taşınmakta olan her türlü yüke, taşınmaları sırasında karşılaşabilecekleri tehlikelerden kaynaklanan hasarlara karşı teminat sağlıyor.
▼ Emtia nakliyat sigortasında, sigortalının kasti hareketlerinden meydana gelen zararlar, olağan akma, fire, aşınma veya yıpranmadan kaynaklanan hasarlar, malların kendi kusuru veya ambalaj yetersizliğinden kaynaklanan hasarlar ise karşılanmıyor.
▼ Savaş, grev, kargaşalık ve halk hareketleri gibi rizikolar ayrıca sigorta edilebiliyor.
▼ Kıymet nakliyat ise kıymetli maden, evrak, para ve benzer şeylerin taşınmaları sırasında söz konusu olabilecek tehlikelere karşı teminat sağlıyor.
İhracat yıla rekorla başladı
2016 yılındaki olumsuz tabloya rağmen ihracat rakamları 2017 yılına hızlı bir başlangıç yaptı. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, ocak ayında ihracat yüzde 15 artışla 10 milyar 528 milyon dolar olurken, son 49 ayın artış rekoru kırıldı. Şubat ayında da ihracat geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 5,1 artarak 11 milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mart ayında ise ihracat geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19 artarak 13 milyar 616 milyon dolar oldu. Son 12 aylık dönemde ise ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,4 artışla 144 milyar 877 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
