Türkiye’de hayat branşını, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) gölgesinden çıkaracak ‘yatırım fonlu hayat sigortaları’nın hayata geçmesi ile sigortalılar aynı BES’te olduğu kendi seçtikleri fonlara yatırım yapabilecek ve getirilerini artırabilecek. Bireyler BES’ten farklı olarak vefat teminatı da alabilecek.
ALP SÜER/SİGORTAMEDYA ÖZEL
Türkiye’de gündem çok çabuk değişiyor. Çok kısa bir zaman öncesine kadar hükümetin de gündeminde olan sigorta sektörü ve Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili reformları konuşuyorduk. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da verdiği müjde ile BES’i ölçek olarak daha da büyütecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile ilgili düzenlemeyi beklemeye başladık. Ancak olanlar oldu. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ile ibre yine siyasete döndü. Basında, yankıları halen süren olayla ilgili haberler gündemin ilk sırasına yerleşti. Tüm bu gelişmelere karşın, sigorta sektörü ve BES’e çıta atlatacak reformların hayata geçmesi için olumlu beklentilerimiz sürüyor. Sektör basınında reform deyince ağırlıklı olarak BES ve TES konuşuluyor. Ancak, bunlarla birlikte önümüzdeki dönemde hayat sigortacılığı ile ilgili olarak da önemli gelişmeler yaşanacak. Özellikle hazırlıkları süren ‘yatırım fonlu hayat sigortaları’nın hayata geçmesi ile hayat branşı, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) gölgesinden çıkacak. Sigortalılar aynı BES’te olduğu kendi seçtikleri fonlara yatırım yapabilecek ve getirilerini artırabilecek. Bireyler BES’ten farklı olarak dilerse vefat teminatı da alabilecek.
TSB’nin de gündeminde
Geçtiğimiz ay, sektör basını olarak Türkiye Sigorta Birliği’nin 7 Mart’ta düzenlenen iftar davetine katıldık. TSB Başkanı Uğur Gülen’in ev sahipliğinde düzenlenen iftar buluşmasında, yatırım fonlu hayat sigortalarının TSB’nin de 2025 yılı gündem başlıkları arasında olduğunu öğrendik. Hâttâ, Birliğin hayat/emeklilik sektöründen temsilcileri olan TSB Başkan Yardımcısı Taylan Türkölmez ve TSB Yönetim Kurulu Üyesi Erol Öztürkoğlu, TES yanında yatırım fonlu hayat sigortalarının önemini basın mensuplarına anlattılar.
Birikimli hayattan farkı ne?
Yatırım fonlu hayat sigortalarını iyi anlayabilmek için biraz da hayat sigortacılığının en eski ürünlerinden Birikimli Hayat Sigortası (BHS) ile karşılaştırmakta fayda var. BHS, risk (vefat) teminatı ile birlikte birikim sağlamak amacıyla düzenleniyor ve sigortalıya ‘teknik faiz’ oranında getiri garantisi veriyor. Bununla birlikte sigortalıların ödedikleri primler, (riske karşılık bir bölümü ayrıldıktan sonra) sigorta şirketinin kendi seçtiği finansal varlıklarda değerlendiriliyor ve sigortalılara kâr payı ödeniyor. Yatırım fonlu hayat sigortalarında ise BHS’den farklı olarak, yatırım yapılacak fonları ve finansal varlıkları sigorta şirketi değil, BES’te olduğu gibi sigortalının kendisi seçiyor; bunların getirisinden yararlanıyor. Buna karşılık sigortalı BHS’de olduğu gibi dilerse vefat teminatı da alabiliyor.
Ürünler diğer teminatlarla bütünleşik sunulabilecek
Henüz ortada bir düzenleme olmamasına karşın yatırım fonlu hayat sigortalarının esnek bir şekilde dizayn edilmesi bekleniyor. Dileyen sigortalı vefat teminatı almayacak. Söz konusu ürünlerin vefat, eğitim, kritik hastalıklar vb. teminatlar ile bütünleşik olarak da sunulabileceği kaydediliyor. Yatırım fonlu hayat sigortalarında anlamlı ‘vergi teşviki’ bekleniyor. Böylece, sigortalılar ödedikleri primleri vergi matrahından indirebilecek.
Yatırım fonlu hayat sigortalıya hangi avantajları sağlıyor?
- BES’te olduğu gibi dilediği fona yatırım yapabilecek.
- Dilerse vefat teminatı da alabilecek.
- Diğer teminatlarla bütünleşik alması mümkün.
- Vergi teşvikinden yararlanacak.
Hayat, yatırım fonlu hayat’la BES’in gölgesinde kalmayacak
Yatırım fonlu hayat sigortaları Türkiye’de yaklaşık 22 yıldır uygulanmakta olan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile benzerlik gösteriyor. Buna karşın, BES’in uzun vadeli bir tasarruf-yatırım sistemi olduğunu unutulmamak gerekiyor. BES, bir hayat sigortası değil. Bu nedenle hayat ürünlerinde olduğu katılımcılara vefat teminatı sunmuyor. Ayrıca, BES’e dahil olanlar yüzde 30 devlet katkısından yararlanıyor. Hayat sigortalarında ise sigortalıya vergi teşviki sunuluyor. Sektör temsilcileri yatırım fonlu hayat sigortalarının sektörde önemli bir boşluğu dolduracağı ve hayat sigortalarını, BES’in gölgesinden kurtaracağı konusunda hemfikir.
İhtiyacınıza göre dilediğiniz hayat ürününü alabilirsiniz
Yıllık Hayat: Sigortalının belirlenen sigorta süresi içinde (sigorta süresi 1 yıl) vefatı durumunda, lehtar(lar)ına başlangıçta belirlenen teminat tutarını ödüyor. Vefat teminatının yanı sıra iş göremezlik, tehlikeli hastalık vb. riskler için de teminat verilebiliyor.
Uzun Süreli Hayat: Sigortalının belirlenen sigorta süresi içinde (sigorta süresi 1 yıldan fazla) vefatı durumunda, lehtar(lar)ına başlangıçta belirlenen teminat tutarını ödüyor. Vefat teminatının yanı sıra iş göremezlik, tehlikeli hastalık vb. riskler için de teminat verilebiliyor.
Prim İadeli Hayat Sigortası: Sigorta süresi sonunda risk gerçekleşmemişse primler sigortalıya döviz cinsinden geri ödeniyor.
Birikimli Hayat Sigortası: Risk teminatı ile birlikte birikim sağlamak amacıyla düzenleniyor ve teknik faiz oranında getiri garantisi veriyor.
Kritik (Tehlikeli) Hastalıklar Sigortası: Kanser, kalp krizi, multipl skleroz, felç vb. tehlikeli hastalıklara karşı sigortalıya güvence sağlıyor.
Eğitim Sigortası: Çocuk sahibi bir bireyin, vefat ve sakatlık gibi hayati risklerini teminat altına alıyor ve çocuklarının eğitimine aynı şartlarla devam edebilmesini sağlıyor.
Hayat, hayat dışından 2 yıldır daha hızlı büyüyor
Yıl Hayat dışı (%) Hayat (%) Genel (%)
2019 21,2 64,1 26,6
2020 17,7 27,0 19,3
2021 28,5 22,8 27,5
2022 133,1 74,1 123,2
2023 110,3 83,7 106,8
2024 72,0 76,2 72,5
*2025 53,1 71,9 55,1
*Ocak-Şubat.
Kaynak: TSB
TSB Genel Sekreteri Özgür Obalı: Yatırım fonlu hayat üzerinde yoğun çalışıyoruz
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) olarak yatırım fonlu hayat sigortaları konusunda yoğun olarak çalıştıklarını belirten TSB Genel Sekteteri Özgür Obalı, “Yatırım fonlu hayat sigortalarını aynı Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki yatırım fonları gibi alt yapısında fonların çalıştığı ve insanların kendi rızasıyla yönetebildiği bir fon yapısının hayat sigortasına evrilmiş hali olarak basitçe düşünebiliriz. Yatırım fonlu hayat sigortaları, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin yürürlüğe girmesiyle beraber bir miktar onun üzerine kurgulanabilecek bir bölüm olarak tasarlandı” diyor. Obalı, yatırım fonlu hayat sigortalarında vergi teşvikini de beklediklerini söylüyor.
HDI Fibaemeklilik Genel Müdürü Erol Öztürkoğlu, Yatırım fonlu hayat esnek dizayn edilecek
Yatırım fonlu hayat sigortaları konusunda sektör olarak kamu kurumlarının düzenleme yapmasını beklediklerini belirten HDI Fibaemeklilik Genel Müdürü Erol Öztürkoğlu, “Yatırım fonlu hayat sigortalarında bireyler Bireysel Emeklilik Sistemi’nde olduğu gibi kendi seçtikleri yatırım fonlarına yatırım yapabilecek. Ürünler esnek bir şekilde dizayn edilecek. Dileyen bireye vefat, maluliyet, kritik hastalıklar vb. teminatlarla da bütünleşik olarak satılabilecek. Vergi teşvikinde değişiklik beklediğimiz ürünler, sektörün büyümesinde ve hayat branşında sigortalı sayısının artmasında etkili olacak” diyor.
Quick Hayat Sigorta Genel Müdür Vekili Volkan Terzioğlu: Hayat sigortalarında da BES’e benzer bir yapı olmalı
Geçen ay Sigorta Ekranı’na katılan Quick Hayat Sigorta Genel Müdür Vekili Volkan Terzioğlu hayat sigortalarının fon yönetiminde BES’e benzer bir yapının olması gerektiği düşüncesinde. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) hayata geçirilmesinin hayat sigortacılığı açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Terzioğlu, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “BES tarafında fon yönetimi açısından önemli adımlar atıldı; ancak hayat sigortaları bu alanda geride kaldı. Hayat sigortalarında da benzer bir yapının olması gerektiğini yıllardır savunuyorum. Hayat sigortalarında, BES’te olduğu gibi sigortalının yatırımlarını yönlendirebileceği esnek bir fon yapısı sunamıyoruz. Fon yönetimi hâlen şirketlerin kontrolünde. Bu da sektörümüz açısından önemli bir eksiklik.”
Steel Sigorta ve Reasürans Brokerliği Genel Müdürü Abdullah Özcan; Finansal okuryazarlığı olan ‘hayat’ta iyi para kazanacak
Türkiye’de hayat ve emeklilik alanında faaliyet gösteren sayılı brokerlerden Steel Sigorta ve Reasürans Brokerliği Genel Müdürü Abdullah Özcan, yatırım fonlu hayat sigortaları ile ilgili şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Yatırım fonlu hayat sigortaları sektöre hareketlilik ve hız kazandıracak. 1980’li yıllardaki hayat sigortacılığı ile ilgili olumsuz algının kırılmasında etkili olacak. Fonların yönetimi kişiye bırakılacak. Böylece sigortalının ‘getiri kaybına uğradıkları’ yönündeki şikâyetleri de azalacak. Yatırım fonlu hayat sigortalarında aynı BES’te olduğu gibi finansal okuryazarlığı olan sigortalılar iyi paralar kazanacak.”
