Fındık için riskin devam ettiğini belirten Fatsa Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Süleyman Dursun, “Fındık sadece soğuklardan ve dondan değil, kuraklıktan da etkileniyor” dedi.
Meteorolojinin verdiği hava tahmin raporlarına göre üreticiyi her fırsatta uyardıklarını ve bilgi verdiklerini kaydeden Süleyman Dursun, “Tarımsal üretim hava şartlarıyla doğrudan alakalı. Doğa hareketlerinden çok çabuk etkilenir. Açıkta tarım yapıyorsanız bu, kontrolünüzün dışında yapılan bir faaliyettir. Sera olursa sıcaklığı ve nemi için her türlü tedbiri alma şansınız var. Kontrol edebilirsiniz. Ama fındık gibi doğayla baş başa olan ürünlerde böyle bir şansınız olmayabiliyor. Fındık sadece soğuklardan ve dondan değil, kuraklıktan da etkileniyor. Şu an kuraklığı atlatmamız gerekiyor. Bunu atlatsak bile önümüzdeki yaz mevsiminin nasıl geçeceğini kestirmek çok zor. Hava şartlarının son günlerde anormal gitmesi fındık için gerçekten büyük bir risk oluşturuyor. En az bir ay önce fındık dalının gövdesine su yürürdü. Yaprağını açar ve normal seyrinde giderdi. Ama bu yıl erken başladı. Gördüğünüz gibi her taraf yemyeşil. Bu dönemde bu kadar soğuğa ihtiyaç yok. Çünkü yapraklar tamamen açtı. Sıfır derece bir ısıda bile fındık etkilenecektir. Yapraklar tamamen kurumasa bile, büyüyen karanfiller döküleceklerdir. Bu bakımdan fındık için büyük bir risk olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
“TARIM SİGORTASI ZARARI KARŞILIYOR”
Böyle durumlar için çiftçiye tarım sigortası imkanı sunulduğunu hatırlatan Dursun, “Üreticilerimizin bazıları tarım sigortası yaptırdı. İlle de ürün kaybı olacak diye bir şey yok. Ama sigorta yaptıranlar zararı olmaları halinde bunu sigorta marifetiyle telafi edebilecekler. Yani kaybı olanlar ürünlerinin parasını alacaklar. Yaptırmayanlar için yapılabilecek çok fazla bir şey yok” şeklinde konuştu.
“EN YAYGIN YÖNTEM DUMANLAMADIR”
Karadeniz’de doğa şartlarının fazlasıyla engebeli olduğunun altını çizen Dursun şöyle konuştu: “Buna rağmen alınabilecek tedbirler var. Özellikle kivi üretilen bölgeler, düz alanlar. Tedbir alma bakımından pratikte bu mümkün. Fakat fındık bahçeleri için bu çok da mümkün görünmüyor. Genel olarak tedbir almak lazım. Meteoroloji ve kurum olarak bizler, basın yayın ve mesaj yoluyla don tehlikesi olduğu dönemlerde üreticilerimizi haberdar ediyoruz. Takip ederlerse tedbir almaya fırsat bulabilirler. Mesela dumanlama yapılabilir. Bunun için bahçede lastik veya sap-saman yakılır. Dumanın bahçeye yayılması gerekir. Böylece fındığı donun tehlikelerinden kurtarma şansı bulunabilir. Engebeli arazilerde bunu başarmak çok zordur. Buna rağmen tedbiri elden bırakmamak gerekiyor. Aslında bunun dışında başka yöntemler de var elbette. Ama çok masraflı. Mesela yağmurlama yapılabilir. Ayrıca kışa girmeden önce dal ve ışkını keserek iyi bir havalandırma yaparsınız. Don tehlikesini yüzde yüz önleyemeseniz bile belli bir oranda bertaraf etmiş olursunuz. Bu konularda çiftçimizi sürekli bilgilendiriyoruz.”
DON NASIL GERÇEKLEŞİYOR?
Fındığın çok hassas bir bitki olduğunu kaydeden Dursun, açıklamasını şöyle tamamladı: “Kış boyunca canlılığını koruyan ancak yaprak açmadığı ya da ısı çok eksilere düşmediği sürece de genelde problem olmuyor. Ama bu dönemde yapraklarını açması ve donun vuku bulması sadece karanfillere değil, gövdesine de zarar vermektedir. Gövdesinde su oluşu, özellikle kivide ve fındıkta daha büyük bir tehlike arz ediyor. Don olduğunda gövdenin içindeki su da donuyor. Kivilerin gövdelerindeki çatlamalar genelde bu sebepten oluyor. Fındık için de aynı şey geçerli. Bunu meyve ağaçlarında da görürsünüz. Sonuç olarak gövdede kurumalar meydan gelebiliyor. Donun ve soğukların böyle zararları da var. Soğuk ve don olmadığı sürece bir risk yok. Ama bu dönemde gerçekten fındık için büyük bir risk var.” – ORDU- Kaynak : IHA
