Emeklilik fonları içindeki varlıkları milli gelirini aşan ülke sayısı artıyor

Özel emeklilik fonları içindeki varlıkların, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 100’ün üzerinde olan ülke sayısı 15 yılda 4’ten 7’ye yükseldi. Türkiye’de de otomatik katılımın etkisiyle söz konusu oranın, 2017’de artması bekleniyor.

ALP SÜER / SİGORTAMEDYA

Türkiye’de son günlerde ‘dolarını bozduran vatandaş’ haberinden sonra Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve ‘otomatik katılım’la ilgili haberler ekonomi ve finans gündeminin en tepesinde yer alıyor. 2017 yılı başında başlayacak ve 45 yaş altında kamu ve özel sektörde çalışan bireylerin çalıştıkları şirketler tarafından otomatik olarak BES’e dahil edilmesine imkan verecek otomatik katılım, sadece sistemde katılımcı sayısını artırmakla kalmayıp, aynı zamanda ülkemizde tasarrufların ve emeklilik fonlarının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payının da artmasına yol açacak. Geçen günlerde OECD tarafından yayımlanan, ‘OECD Pensions Outlook 2016’ bülteni de OECD ülkeleri genelindeki özel emeklilik sistemlerine ilişkin yararlı bilgiler ve karşılaştırmalı istatistikler sunuyor. Bültende, OECD ülkelerinde fon kaynaklı özel emeklilik sözleşmelerinin zaman içinde büyük bir gelişim kaydettiği belirtilirken, özel emeklilik sistemlerinin, ülke ekonomilerine katkısı da açıkça görülüyor. Bültende, 2000-2015 yıllarını kapsayan 15 yıllık dönemde, özel emeklilik fonları içindeki varlıkların, GSYH içindeki payı yüzde 100’ün üzerinde olan ülke sayısının 4’den 7’ye çıktığı kaydediliyor.

Danimarka ilk sırada yer alıyor

Bültende verilen bilgilere göre bazı OECD ülkelerinde söz konusu gelişim çok hızlı. Birkaç somut örnek vermek gerekirse, 2015 yılı itibariyle özel emeklilik fonları içindeki varlıkların, GSYH içindeki payı en büyük ülke; yüzde 205.9’luk oranla Danimarka. Bu ülkede kabaca, söz konusu varlıkların büyüklüğü, ülkenin milli gelirinin 2 katı düzeyinde. Danimarka’da ilgili oranın, 2000 yılı yani milenyum başında yüzde 93.5 olduğu dikkate alındığında 15 yılda çok büyük bir gelişim yaşandığı görülüyor. Bu ülke dışında özel emeklilik sözleşmeleri içindeki varlıkların, ülke GSYH’nin üzerinde olduğu ülkeler Hollanda, İzlanda, Kanada, ABD, İsviçre ve Avustralya olarak sıralanıyor.

Türkiye’de BES henüz genç

“Türkiye’nin sıralamadaki yeri ne?” sorusuna yanıt aradığımızda ülkemizin 2015 yılı itibariyle yüzde 4.1’lik oranla alt sıralarda olduğu dikkat çekiyor. Bir anlamda, Türkiye’nin alacağı çok yol var. Ancak, iki noktayı önemle vurgulamak gerekiyor. Türkiye’de BES diğer gelişmekte olan ülkelerdeki sistemlere kıyasla çok genç. Henüz, 13 yıllık bir maziye sahip. Ayrıca, söz konusu oranın (özel emeklilik fonları içindeki varlıklar/GSYH) bu yıl arttığı ve 2017 yılında otomatik katılımın etkisiyle daha da artacağını dikkate almak gerekiyor.

Emeklilik fonlarının ekonomiye katkısı artıyor

Kaynak: OECD Pensions Outlook 2016.