Hava sahası ‘drone’larla doldu. İnşaat sektöründen, tarıma, turizmden, film endüstrisine, madencilikten güvenliğe kadar her sektörde kullanımı artan ‘drone’lar; sigorta sektörü için de yeni bir açılım oldu.
SİBEL CİNGİ / SİGORTAMEDYA
Son yılların en popüler hava aracı olan dronelar, tüm sektörlerin gözdesi haline geldi. İnşaat sektöründen, tarıma, turizmden, film endüstrisine, madencilikten güvenliğe kadar her sektörde kendine yer bulan dronelar, sigorta sektörü için de yeni bir açılım oldu. Dünyada 2.5 milyar dolarlık, türkiye’de ise 50 milyon doların üzerinde bir hacme ulaşan droneların bir taraftan sigorta sektöründe keşif aracı olarak kullanımı giderek artarken, diğer yandan sigortası da sektöre yeni bir pazar yarattı.
Talep giderek artıyor
İçerisinde kontrol ya da yolculuk amacı ile bir insan bulunmayan, uzaktan kumanda veya önceden yüklenen bir uçuş programı aracılığı ile uçabilen, boyut ve ağırlık bakımından küçük hava aracı olarak tanımlanan droneların, birçok sektörde kullanımı artıyor. Dünya çapında yapılan araştırmalar gösteriyor ki dronelar önümüzdeki dönemde hayatımızda daha da çok yer tutacak. Sektörün önümüzdeki 10 yıllık dönemde, yüzde 100’ün üzerinde büyümesi bekleniyor. Artan rakamlar da bu tahmini destekliyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 2020 Temmuz verilerine göre sisteme kayıtlı 293 bin 907 birey, 39 bin 85 drone ve 64 bin 635 onaylı İHA pilotu bulunuyor. Son altı ayda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından incelenen pilotluk başvurusu ile 200 binin üzerinde.
Gövde sigortası da yapılıyor
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından hazırlanan “İnsansız Hava Aracı Sistemleri Talimatı” çerçevesinde İnsansız Hava Araçları (İHA) için sorumluluk sigortası düzenlenmesi 2016 yılında zorunlu hale getirildi.
Sivil Havacılık Kanunu çerçevesinde 25 kg üstü İHA ile ağırlığına bakılmaksızın ticari faaliyet gerçekleştiren İHA’lar sigorta kapsamında yer alıyor.
Düzenlemenin ardından drone zorunlu sorumluluk sigortası ürünlerini sunmaya başlayan sigorta şirketleri hem drone sayısındaki artışa hem de ihtiyaç üzerine gövde sigortası da sunmaya başladı. Drone’un çalınması, kaybolması, hasar görmesi gibi durumları da kapsayan sigortalar çıktı.
Küresel pazar 2025’te 10.9 milyar dolara ulaşacak
Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından yapılan tahminlere göre küresel pazarda sivil drone üretimi 2025 yılında 10.9 milyar dolara ulaşacak. Dünya drone pazarının yüzde 47’sini sivil kullanım, yüzde 24’ünü ise ticari kullanım oluşturuyor.
Neden drone zorunlu sorumluluk sigortası yaptırmalıyım?
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 22 Şubat 2016 tarihinde yayımlanan “İnsansız Hava Aracı Sistemleri Talimatı” çerçevesinde İnsansız Hava Araçları(İHA) için sorumluluk sigortası düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Bu sigorta kimler için zorunludur?
Ticari amaçlı kullanılacak olan tüm dronelar için sigorta yaptırma zorunluluğu bulunuyor. Sivil Havacılık Kanunları uyarınca ülke hava sahasında uçuş yapacak olan 25 kg ağırlığın üstünde veya ağırlığından bağımsız olarak ‘ticari faaliyetler’ kapsamında uçurulan insansız hava araçlarının sigortalanması zorunludur. Hobi amaçlı kullanımlar için ise sigorta yaptırmak gerekmiyor.
Drone zorunlu sorumluluk sigortasının sunduğu teminatlar nelerdir?
Bu sigorta, işleticinin yasal olarak sorumlu olduğu ve hava taşıtının işletilmesinden doğan ya da hava taşıtından herhangi bir cismin düşmesi sonucunda oluşan, üçüncü kişilerin canına ya da malına gelebilecek zararlar dolayısıyla sigortalıya düşecek yasal sorumluluğu temin eder.
Drone’lar hasar tahmini bile yapar hale gelecek
PwC küresel raporuna göre droneların sigorta şirketinin prosedürlerini iyileştirebileceği üç alan var: Risk izleme, risk değerlendirme ve hasar talebi yönetimi (dolandırıcılığı önleme dahil).
Drone teknolojisinin sel, kuraklık, fırtına gibi doğal afetlere maruz kalan alanların izlenmesi konusunda sigorta sektörüne önemli katkı sağladığı belirtilen raporda dronelardan alınan veriler sayesinde daha doğru bir risk yönetimi yapılabileceğine dikkat çekiliyor.
Mülk ve kaza primlerinin hesaplanması gibi sigortalama süreçlerini de destekleyen drone kullanımının bir poliçe düzenlenmeden önce bir nesnenin veya sahanın başlangıçtaki durumu hakkında bilgi toplama konusunda da fayda sağlayacağı kaydediliyor.
Raporda şu detaylara yer veriliyor: “Drone operasyonları, sigorta şirketlerine hızlıca ve daha ucuz bir şekilde hasar değerlendirmesi sağlayabilir. İHA’lar kara yolu, demir yolu, mahsuller ve diğer etkenlerin durumu hakkında bilgi toplayabilir ve yalnızca hasar değerlendirme sürecini iyileştirmek için değil hayat kurtarmak için de önemli bilgiler sağlayabilir. Aviva’nın Ocak 2016’da İngiltere’deki bir sel hasarını değerlendirmek için “drone”ları kullanması buna önemli bir örnek. O sırada ana kullanım amacı şirket çalışanlarını karada yönlendirmek olsa da “drone”lar kesinlikle hasarlara yönelik detaylı bir değerlendirme de sunabildi.
Gelecekte, “drone”lar makine öğrenimi gibi gelişen teknolojilerle birleştirildiğinde sigorta şirketleri hasar tahminlerini geliştirebilecektir. Bu, prim hesaplamasını gerçek tehditlerle çok daha yakından ilişkilendirecektir. Riskleri hiç olmadığı kadar iyi değerlendirerek sigorta şirketleri primleri daha doğru bir şekilde belirleyebilecek; bunun sonucunda müşteri memnuniyeti de artacaktır.
TARSİM hasar tespitlerini Drone ile yapacak
TARSİM, risk inceleme ve hasar tespit çalışmalarında hız ve verimlilik için drone kullanımına başladı. Bu konuda eğitimler düzenleyen TARSİM, 12 Bölge Müdürlüğünün tamamında drone kullanımını hayata geçirdi. TARSİM bu sayede algılama, verim ve ekili ürün tespiti gibi işlemlerde de artık pratik ve hızlı çözümler sunmayı hedefliyor.
