CAN KANTAR : Bir tek, dilenci ve eksper kazanacağı parayı önceden bilmiyor!

Geçtiğimiz hafta Dr. Şerif Çakırsoy‘un Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü‘ne vekaleten atandığı ile ilgili yazı yazmıştım. Yazımın sonunda daha önceden karar verilmiş eksperlerle ile ilgili bir toplantının Ankara’da yapılacağını söylemiştim. Sayın Çakırsoy’un toplantıya başkanlık yapacağını ama yeni görevi nedeniyle toplantıya katılıp katılmayacağını göreceğimizi yazmıştım ve konunun eksperlerin taban ücretleri olacağını belirtmiştim. Ortalık karıştı… Yanlış anlamaların olduğunu görünce ‘oto dışı eksperlerin taban ücretleri’ diye bir düzeltme yapıp bu yazıyı yazmaya karar verdim.

Toplantı oto dışı eksperler içindi

Aman ha, konu oto dışı eksperlerin ücretleri ile ilgili. Ve toplantıya tabii ki yeni Genel Müdür Şerif Çakırsoy katılamamış. Yerine Daire Başkanı Şule Avcıoğlu katılmış. Tabii ki sigorta şirketlerini ve eksperleri temsilen de toplantıya katılım olmuş. Toplantıda otodışı ersperlerin taban ücretleri masaya yatırılmış. Sigorta şirketlerinin eksper ücretlerinin kamu otoritesi tarafından belirlenmesine karşı çıktığını biliyoruz. Ama kanun olunca kimsenin diyecek bir şeyi kalmıyor. Burada tartışılan konu oto ve oto dışı eksperlerin ayrı ayrı değerlendirilmesi. Oto dışı eksperler sanırım farklı bir yöntem ile taban ücretlerinin belirlenmesini istiyor. Olay masaya yatırılmış; ilk etapta TSB yetkililerinin ne evet ne de hayır dedikleri belirtilse de TSB kaynaklarından edindiğimiz bilgilere göre toplantıda TSB net bir tavırla ‘hayır’ demiş, hatta konuyla ilgili yargıya gidilebileceğini de belirtmişler. İddialara göre Hazine yetkilileri eksperlerin ücretlerinin belirlenmesinde oto ve oto dışı bir ayrımın yapılmaması gerektiğini belirtmişler. SEİK de bunun bir an evvel tespit edilmesi gerektiği konusunda bastırıyormuş. Ama top taça atılmış. Bir dizi toplantı sonunda bir karara varılması bekleniyor. Dünyada ise eksperlerin iş kaybı yaşadığı iddiaları var. Ülkemizdeki yetkililer ise oto eskperlerine taban ücret getirildikten sonra eksperlere giden dosyalarda yüzde 15 azalma yaşandığını belirtiyorlar.

Dünyada eksperlere giden iş azalıyor iddiası var

Bir dostum, Asian Insurance Review’da çıkan bir haberi paylaşmıştı. Konu eksperlerle ilgili. Haberde Avustralya ve Yeni Zelanda’da eksperler işlerin düşmesinden muzdarip olduğu belirtilirken İngiltere’deki Sigorta Eksperleri Odası’nın başkanına konu hakkında ne düşündüğünü soruyorlar, o da “Valla son yıllarda her zaman yapageldiğimiz işlerde %30 azalma var, bazı branşlarda düşüşler daha da hızlanacak gibi ve sonunda eksperlik iş tamamen ortadan kalkar diye bekliyoruz. Özellikle mesleğe yeni girenler için durum daha da zor” diyor ve ekliyor: “Mesleğimizi icra ettiğimiz ortamda bir şeyler değişiyor, bunu anlamak ve etkilerine hazırlanmak zorundayız.”
Sektörde kar marjının azalması eksperleri de etkiliyor

Dostum bu haber doğrultusunda yaptığı yorumda “Bizde eksper arkadaşlar, işlerin azalmaması için devletten yardım ve zorlama bekliyorlar, bunun yanında  ücretlerinin garantiye alınmasını bekliyorlar. Ama dipten gelen dalga çok kuvvetli, bütün dünyayı etkiliyor; ne yapılırsa yapılsın mesleğin önünü kapatan yapısal sorunlar var, buna hazır olmak lazım. Teknoloji ve sigortacılıkta kar marjının tüm dünyada düşmesi haliyle sektörün servis sağlayıcılarını da etkiliyor. İstisnasız tüm eksperlere iş ve kazanç temin etmeyi garantiye alma yönlü bir arayış kalıcı bir çözüm olamıyor. Görmek istemiyoruz ama durum açık gibi: Kendi mesleki donanımlarına yatırım yapmak dışında hayatınızı garantiye alabilecek bir çözüm yok. Bu sadece eksperler için geçerli değil tabii ki…” diyor.

Eksperlerin sektörde rolü tartışılmaz

Dünyadaki gelişmelerin ülkemize yansıması belki bir süre alabilir. Ama benim anladığım, dünyada bu konuda bir sıkıntı var. Benim düşüncem ise eksperlerin sektör için vazgeçilmez olduğu şeklinde. Nasıl acenteler sektörde önemli bir rol oynuyorsa eksperlerin de durumu aynı. Her ikisi de sektör için vazgeçilmez unsurlar. Oto eksperleri bir şekilde taban ücretlerini alıyorlar ama oto dışı eksperler henüz ne kadar bir ücret alacağını bilmeden ekspertize gidiyor. Bazen şirketlerin uygun yollardan ekspertiz yapılmasını telkin ettiklerini ve vaatlerde bulunduklarını duyuyorum. Hasarda her iki tarafı mağdur etmemek için büyük çaba sarf ettiklerini de biliyorum. Fakat ekspertiz sonrası vaatlerin tutulmadığını da biliyorum. Neyse bu konular çok derin ve tartışılır. Bir eksper dostum “Can Bey bir dilenciler, bir biz eksperler bize verilecek paraları önceden bilemiyoruz” diyerek espri yapmıştı.

Bir orta yol bulunabilir

Eksper ücretlerinin sigorta şirketleri tarafından verilmesi, eksperleri çok zor duruma sokuyor. Eksperler ne kadar tarafsız olmaya çalışsalar da etki altında olduklarını düşünüyorum. Birçok eksperin ‘sigorta şirketlerinin çalıştıkları eksperler’ listesinde olmaya çalıştıklarını biliyorum. Bunu asla yadırgamıyorum. Eksperler ekmeğinin derdinde. Ama zor durumda olduklarını düşünüyorum. Neyse, bu ücret konularında şirketler ve eksperler arasında bir orta yol bulunmasından yanayım. Ancak benzerleri gibi eksperlere giden işlerde bir azalma olduğu iddialarını duyuyorum.