CAN KANTAR / POSTA GAZETESİ
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Otomatik Katılım Sistemi (OKS) çok iyi kurgulanmış sistemler. Halen milyonlarca kişi, milyarlarca lira tasarruf etmiş durumda. Ülkemiz için gerekli, çünkü Türkiye ekonomisine ciddi bir fon sağlıyor. Biz vatandaşlar için oldukça avantajlı ve hiç hesapta olmayan kendi kendimize yapamayacağımız bir tasarrufu sağlıyor. Devlet ise bu işin altına elini koyarak her koyduğumuz 100 TL’nin yanında 25 TL destek sağlıyor. Yani birikim yaparken daha başında yüzde 25 kazanıyorsun. Sonrasında biriken tutar fonlarda yatırıma yönlendirilerek bir kar elde etmeniz sağlanıyor. Yani çifte kavrulmuş bir getiri söz konusu.
Biriken paralarımız Takasbank’ta saklanıyor. Oldukça da güvenli bir sistem. Ne devlet, ne de BES şirketleri bu paralara el süremiyor. Çok net. Birikimler fon şirketleri tarafından çeşitli enstrümanlarda değerlendiriyor. Bunu siz belirliyorsunuz. İster döviz, ister, hisse senedi, isterseniz de Devlet iç borçlanma kağıtlarında. Fakat bunun için bu fonlarınız ile ara ara ilgilenmelisiniz. BES şirketleri size bu kolaylığı sağlıyor. Bu fonlar yılda en fazla 6 kez değiştirilebiliyor. İsterseniz şirketinizi de değiştirebiliyorsunuz.
Biriken paralarımız daha önce BES şirketlerinin yan kuruluşları olan Fon şirketleri tarafından işletiliyordu. Bu nedenle devlet BES şirketlerine; “Bundan sonra bu fonları sadece kendi fon şirketlerinizde değil, birkaç fon şirketine dağılım yaparak, oluşan rekabet koşulları neticesinde katılımcılara çok daha fazla getiri elde ettirin” dedi. Çünkü o dönem BES şirketlerine enflasyonun altında getiri sağlandığı şeklinde eleştiriler yapılıyordu. Şimdi devletin istediği oldu. Ve faizlerin kıpırdanması, döviz ve borsadaki artışlarla geçmiş son 1-1,5 yılda bu fonlar enflasyonun üzerinde getiriler sağlamaya başladı.
Devlet katkısı eriyor!
Buraya kadar her şey güzel… Fakat devlet verdiği yüzde 25 teşviği hesabınızda ayrı bir bölümde tutuyor. Ve kanun diyor ki; “Devlet teşviğinin yüzde 80’i devlet iç borçlanma kağıtlarında tutulmalı. Nedeni çok açık parayı ben veriyorsam değerlendirilecek yeri de söylemeliyim. Fakat BES’in kurgulanması sonrası hiç karşılaşılmayan bir sorun ortaya çıktı. Faizler hızla yükseldi. Ve mesela benim birikimimin devlet katkısı bölümü hiç kazandırmadığı gibi devletin verdiği katkıdan eksiltmeye bile başladı. Çünkü sene başında alınan yüzde 10 faizli devlet iç borçlanma kağıdı, şimdi yüzde 15-16’larda. Ve benim paramın devlet katkı getirisi artıdayken, eksilere indi. Bunu ben yaşıyorum. Özetle devlet verdiği katkıyı, geri alıyor denilebilir. Şayet devlet katılımcının kazanmasını istiyorsa, kendi verdiği teşviğin de fon şirketlerince serbestçe değerlendirilmesini sağlamalı. Hesaplarını takip etmeyen BES katılımcıları bundan ne yazık ki habersiz. Bu aralar çıkarlarsa farkına varabilirler. Yetkililerin buna acil bir çare bulması lazım. Devletimizdeki yeniden yapılanma nedeniyle nasıl bir gelişme olur bilemem
