Hazine Müsteşarlığı, otomatik katılımda yeni reform paketi için düğmeye bastı. Cayma süresinin de uzatılmasını içeren paketin, çıkış oranını düşürmesi bekleniyor. Sektör temsilcileri, bireyleri sistemde kalmaya teşvik etmek için işveren katılımının şart olduğunu vurguluyor.
ALP SÜER/HAYATIMIZ SİGORTALI
Türkiye’de yıl başında başlayan ve 45 yaş altındaki bireylerin çalıştıkları şirketler tarafından otomatik olarak Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) katılmasına olanak tanıyan ‘otomatik katılım’da kasım başı itibarıyla 3.4 milyon katılımcı sayısına (sistemde kalmaya ve katkı payı ödemeye devam eden) ulaşıldı.
Gönüllü BES’te, 14 yılda ulaşılan toplam katılımcı sayısının yaklaşık yüzde 50’si kadar bir katılımcıya 10 aylık sürede ulaşılması ‘bardağın dolu’ tarafı. Ancak, bardağın bir de boş tarafı var: O da cayma (çıkış) oranlarının beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi. İşte, yüzde 50’nin üzerindeki olarak çıkış oranını 2018’de aşağıya çekmek için Hazine Müsteşarlığı harekete geçti. Otomatik katılımı çalışanlar için daha cazip hale getirmek için sektör de önerilerini Hazine ile paylaştı.
İşveren katılımı isteniyor
Otomatik katılımda yurtdışındaki başarılı ülke örneklerinden hareket eden emeklilik şirketlerinin aslında en önemli isteği, cüzzi de olsa ‘işveren katılımı’nın olması.’ Ancak, alınan bilgilere göre, işveren katılımın kısa vadede olması çok da mümkün değil. Bunun dışında, cayma oranını aşağıya çekmek için sıralanan başlıca öneriler arasında, iki aylık cayma süresinin uzatılması, cayma hakkını kullanıp sistemden çıkanların, diledikleri takdirde 2019’u beklemeden kısa sürede sisteme dönebilmesi ve sistemin bireylere daha iyi anlatılması yer alıyor. Şirketlerin otomatik katılım dışında gönüllü BES’te en önemli beklentileri ise ’18 yaş altındaki bireylerin de sisteme dahil olması.’
14 milyon katılımcı bekleniyor
Reform paketinin hayata geçmesinin, sistemi olumlu yönde etkilemesi ve cayma oranını aşağıya çekmesi bekleniyor. 2018 yılı başında, özel sektörde 50-99 çalışana sahip işletme çalışanları yanında tüm belediyeler ve KİT çalışanları da sisteme dahil olmaya başlayacak. 2018 sonunda sistemde çalışan sayısının yeni katılımcılarla birlikte 5.5 milyona yükselmesi bekleniyor. 2019 yılı sonunda da Türkiye’de 45 yaş altındaki tüm şirketlerdeki çalışanların da dahil olmasıyla yaklaşık 14 milyon kişinin sisteme girmesi öngörülüyor.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) 3 Kasım tarihli verilerine göre gönüllü BES’te ise 6 milyon 870.1 bin kişilik katılımcı sayısına ulaşıldı. Otomatik katılımdaki çalışan sayısı ile birlikte 10.3 milyon kişinin BES sayesinde tasarruf ettiğine dikkat çekmek gerekiyor.
Reform paketinde ne var?
▼ Olumsuz algı yaratan cayma kelimesi yerine ‘erken çıkış’ gibi farklı bir kavram kullanılacak.
▼ Cayma süresi, 2 aydan 6 aya çıkarılacak. 6 ay boyunca ‘anapara garantisi’ sunulacak.
▼ Cayma hakkını kullanıp sistemden çıkanlar istedikleri zaman sisteme tekrar dönebilecek.
▼ Sistemden çıkanlar, sisteme geri döndüklerinde 1.000 TL’lik ekstra devlet katkısından da yararlanacak. Yüzde 25 devlet katkısı olanağı ve hak ediş süreleri de kaybolmayacak.
▼ Sistemde kalanlara verilen 1.000 TL’lik devlet katkısı nemalandırılacak.
▼ İletişim seferberliğine giderek, sistem çalışanlara daha iyi anlatılacak.
