10. yılını kutlayan BES’e devlet tarafından sağlanan destek, katılımcıların sayısında yüzde 5’lik bir artış sağladı. ING Bank tarafından 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü’nü içine alan haftada açıklanan araştırmanın sonuçları, tasarruf alışkanlıklarımız ve BES’e duyulan ilgiyle ilgili önemli ipuçları veriyor. Türkiye ekonomi yönetimi, tasarrufu artırmak için Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) devlet teşvikini getirdi. Katılımcı, sisteme koyduğu her 100 lira için 25 lira da devletten alıyor. Yılbaşından beri uygulanan teşvik modeli sayesinde tasarruf oranı artıyor. ING Bank’ın 2 yıl önce başlattığı ‘Türkiye’nin tasarruf eğilimleri araştırması’nın bu yılki sonuçlarına göre 2013 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 5 puanlık bir artış gerçekleşti. 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü’nü içine alan Tasarruf Haftası’nda açıklanan araştırmayı yorumlayan ING Bank ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Uzun vadeli bir yatırım tercihi olan bireysel emeklilik fonundaki artış, belirsizlik ortamında yastık altı ve vadesiz hesap gibi kısa vadedeki enstrümanlara kıyasla çelişkili görünüyor. Ancak bu payda görülen artışta, yılbaşından bu yana uygulanan devlet katkısı desteğinin etkisi olabilir” dedi. Bireysel emeklilik fonlarının tercih edilme oranı 5 puan artarak yüzde 16’yla bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaştı.
Şehirde yaşayanlar tasarrufa yöneliyor
26 ilde 800 kişiyle yapılan görüşmeler sonucunda şekillenen araştırmada şehirde yaşayanların tasarrufa yöneldiği görüldü. Tasarruf sahiplerinin oranının bir önceki çeyreğe göre 3 puanlık artışla yüzde 13,7 olduğuna dikkat çeken araştırmada, küresel belirsizliklerin ve faizlerin artışının tasarruf eğilimini artırdığı belirtiliyor. Tasarrufun bir alışkanlık olduğunun ortaya konulduğu çalışmada, tasarruf sahiplerinin çoğunluğu düzenli tasarruf yapmaya devam etmesine rağmen bu oranın, üçüncü çeyrekte azaldığı görülüyor. İkinci çeyrekte yüzde 62 olan düzenli tasarruf yapanların oranı yüzde 54’e düşerken, düzenli tasarruf yapmayanların içinde önümüzdeki 3 ayda tasarruf yapacağını söyleyenlerin oranı da azalarak, yüzde 65’ten yüzde 59’a geriledi.
Tasarrufun önündeki en büyük engel gelir yetersizliği
Tasarruf etmediklerini söyleyenler, buna gerekçe olarak ‘gelir yetersizliğini’ gösteriyor. Yüzde 29 ise önümüzdeki yıllarda tasarruf edeceğini söylerken gerekçe olarak da sırasıyla ‘geleceğe yatırım’, ‘ev almak’ ve ‘çocukların geleceği’ni gösteriyor. Diğer taraftan çocuklu bireylerde tasarruf oranı daha düşük seviyede. Tasarrufu olmayan çocuklu bireylerin yüzde 25’i gelecekte tasarruf yapmayı planlarken bu oran, tasarrufu olmayan çocuksuz bireylerde yüzde 37’ye çıkıyor.
BES, tasarruf araçlarında 3. sırada
BES, henüz toplumun her kesimine ulaşmış değil. Yüzde 32 ile ‘vadeli hesap’ en çok tercih edilen tasarruf aracı olma özelliğini koruyor. Bunu yastık altı nakit takip ederken, BES tercih edilen üçüncü tasarruf aracı konumunda. Altın fiyatlarındaki gerilemeye rağmen yastık altı altının tasarruf sahipleri tarafından hâlâ tercih edilmesi dikkat çekiyor. Serkan ŞAHİN / ZAMAN
