‘Nart Risk Management Forum’un 12.’sinde inşaat sektörü ve sektördeki risklerin yönetimi masaya yatırıldı. Forum’da günümüzde artık Afrika ve Güney Amerika’ya uzanan geniş bir coğrafyada iş yapan Türk müteşebbislerinin karşı karşıya oldukları çeşitli risklere karşı güvence sağlayan sigorta ürünlerinin artmasının önemine dikkat çekildi.
Türkiye’de yıllardır reel kesim ile sigorta sektörü temsilcilerini bir araya getiren çok güzel bir etkinlik var: Nart Risk Management Forum. Türk sigorta sektörünün önde gelen ulusal sigorta ve reasürans brokerliği şirketlerinden Nart Sigorta ve Reasürans Brokerliği tarafından düzenlenen Forum’un 12.’si (Nart Risk Management Forum 2016) 18 Ekim’de “Orta ve Yakın Doğu, Afrika, Güney Amerika Ülkelerinde İnşaat ve Endüstriyel Risklerin Yönetimi” başlığıyla Milli Reasürans binasında gerçekleştirildi.
Farklı sektörlerden çok sayıda temsilcinin katıldığı Forum’u biz de SigortaMedya olarak takip ettik. Forumla ilgili ayrıntılara ve işin sigorta boyutuna geçmeden edindiğim izlenimlerden yola çıkarak bir iki cümle ile şunu söyleyebilirim ki; “Dünya hakikaten global bir köy haline gelmiş!”, Türkiye’nin en temel sektörlerinden biri olan ‘inşaat’ta sınırlar genişlemiş, Türk müteahhitleri, bugün Orta Doğu ve komşu ülkelerden tutun, Afrika ve Amerika’ya kadar çok geniş bir coğrafyada iş yapar duruma gelmiş. ‘Katma değer’ yaratan ve istihdama pozitif katkısı olan inşaat sektörünün gelişimi açısından bu durum tabii ki çok sevindirici. Bununla birlikte inşaat sektörü ve müteahhitlik hizmetleri büyürken, Türk müteşebbislerinin faaliyet gösterdiği coğrafyalardaki çeşitli risklere karşı güvence sağlayan sigorta ürünlerinin gelişmesi de büyük önem taşıyor.
“2 milyon kişi ekmek yiyor”
“Nart Risk Management Forum 2016’da neden inşaat sektörü seçildi?” Bu sorunu yanıtı da Nart Sigorta ve Reasürans Brokerliği Yönetim Kurulu Başkanı Levent Nart’ın açılış konuşmasında verildi. Nart’ın verdiği bilgilere göre, inşaat Türkiye ekonomisi açısından çok önemli bir sektör. “Türkiye’nin 157 milyar dolarlık ihracatının, yaklaşık yüzde 20’si inşaat malzemeleri ihracatı ve müteahhitlik hizmetlerinden geliyor. Bu, Türkiye’nin gayrisafi milli hasılasının da yüzde 10’una denk geliyor”, “Yaklaşık 2 milyon kişi de inşaat sektöründen ekmek yiyor.”Avrupa ve Uzakdoğu’daki durgunluk yanında, komşu ülkelerde devam eden karışıklıklar, Türk müteşebbislerini de riskli Orta ve Yakın Doğu, Afrika ve Latin Amerika pazarlarında arayışlara itmiş. Bununla birlikte başarılı projelere de imza atılmış. Türk müteahhitlerin iş yaptığı pazarlara baktığımızda ise gerçekten riskler de çok büyük. Yine Nart’ın açıklamalarından yola çıkarsak, “Bu ülkelerin birçoğu diktatörlüklerle yönetiliyor”, “Demokratik düzenleri yok, sürdürülebilirlikleri konusunda da soru işaretleri var”. Riske karşı önlem alma ve riskin yönetimi konusunda da sigorta sektörüne büyük görev düşüyor. Riskin yönetilmesi konusunda çok sayıda sigortanın kullanıldığını belirten Nart, bu konuda brokerlerin ve sigorta şirketleri arasındaki işbirliğinin önemine dikkat çekti.
Nart Risk Management Forum 2016’da sigorta sektörünün, inşaat sektörü açısından önemi ayrıntılı olarak ele alındı. Forum ve Foruma konuşmacı olarak katılanlar hakkında okurları bilgilendirirsek, Levent Nart dışında Forum’da diğer açılış konuşmalarını Türkiye İnşaat Sanayicileri Derneği (İMSAD) Başkanı Fethi Hinginar, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşar Yardımcısı Ahmet Genç yaptı. Forum’da ayrıca iki oturum halinde panel de düzenlendi. “Orta ve Yakın Doğu, Afrika ve Güney Amerika Ülkelerinde İnşaat ve Endüstriyel Yatırımlarda Yeni Boyutlar ve Trendler” başlıklı ve VHV Re CEO’su Maximilian Stahl’ın Oturum Başkanlığını yaptığı ilk panele, konuşmacı olarak DEİK Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Afrika Koordinatör Başkanı Tamer Taşkın, KPMG Türkiye Denetim Şirket Ortağı İnşaat Sektörü Lideri İsmail Ünal, Allianz Global Corporate & Specialty MENA Bölgesi Mühendislik Dalları Başkanı Andreas Hoelscher ve Levent Nart yer aldı.
Forum’un “Gelişmekte Olan Ortadoğu, Afrika ve Güney Amerika Yatırımlarında İnşaat ve Endüstriyel Risklerin Yönetiminde Çözüm Senaryoları” başlıklı 2. panelin Oturum Başkanlığını Mapfre Sigorta Genel Müdürü Alfredo Munoz yaptı. Panelde konuşmacı olarak Euler Hermes Türkiye Genel Müdürü Özlem Özüner, International Finance Corporation (IFC) Kıdemli Sigorta Başkanı Muhammad Saqib Kidwai ve Hiscox Strateji Büyüme ve Geliştirme Direktörü Charlie Hanbury katıldı.
“Tahsilat riskini azaltmak için sigorta çok önemli”
Toplantıda açılış konuşmasını yapan Türkiye İnşaat Sanayicileri Derneği (İMSAD) Başkanı Fethi Hinginar, Türkiye’nin inşaat malzemelerinde dünyanın en büyük 5 üretici ülkesinden biri olduğunu, bununla birlikte yakın ülkelerdeki savaşların en çok etkilediği sektörlerin başında inşaat sektörünün geldiğini söyledi. Afrika’nın da sektör açısından potansiyel ve geleceği olan bir pazar olduğunu İMSAD olarak Kamerun’da da temsilcilik açtıklarını dile getiren Hinginar, “Ancak, bu ülkeler risk oranı yüksek ülkeler. Bu ülkelerde hem pazar oluşturmak hem de ihracat yapmak ciddi riskler taşıyor” dedi. Söz konusu risklere karşı ortak çözüm yollarının üretilmesinin gerekli olduğunu belirten Hinginar, bu konuda sigortanın en önemli sektörlerin başında geldiğini söyledi. Hinginar, özellikle riskli bölgelerdeki müşterilerin tahsilat riskini azaltmak için sigortanın çok önemli bir potansiyel olduğunu söyledi.
“Sigortacılar kamu ihalelerinde kefalet bonosu vermeli”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün de dünyada artık marka haline gelen Türk müteahhitliği açısından sigorta sektörünün önemine işaret etti. Riskli ülkelerle çalıştıkları için sigortaya büyük ihtiyaç duyduklarını ve sigortacılara da çok büyük görev düştüğünü ifade eden Yenigün, “Ancak, benim sigorta sektörü ile ilgili bir izlenimim var: Sigorta şirketi gelir sigortayı yapar, ancak ödemeyi yaparken o kadar da sempatik davranmaz. Gelin bu algıyı beraberce ortadan kaldıralım” dedi. 2 yıl önce TMB olarak 10 madde halinde İnşaat Sektör Bildirgesi yayımladıklarını vurgulayan Yenigün, şunları söyledi: “Bu maddelerden biri olarak, artık teminat mektubu yerine kefalet bonosu uygulamasını talep ettik. Kamu İhale Kurumu ile birlikte kanun taslağında gündeme soktuk. Bu konuda kanun yasalaşırsa kefalet bonosu da kullanılabilecek. Kefalet bonosu uygulaması ile sigorta şirketlerinin de artık yapılan işi kontrol etme ihtiyacı duyacak. Alınan iş yeteri kadar feasible değilse kefalet bonosu vermediği için ihalenin de engellenmesini sağlayabilecek. Bu da kaliteli iş yapılmasının yolunu açacak.”
“Türk iş adamları sigortacılarla iş yapmayı öğrenmeli”
Forum’un ilk oturumunda bir sunum yapan DEİK Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Afrika Koordinatör Başkanı Tamer Taşkın, Afrika gibi riskli bölgelerle iş yapan Türk işadamlarının avukatlık büroları ve sigorta şirketleri ile iş yapmayı öğrenmeleri gerektiğini söyledi. KPMG Türkiye Denetim Şirket Ortağı İsmail Ünal da 2050’de dünya nüfusunun 9.7 milyara ulaşmasının beklendiğini belirterek, altyapı ve ulaşım alanlarında yeni yatırım ihtiyacının artacağına bunu inşaat sektörü açısından da yeni fırsatlar sunacağına dikkat çekti. İran pazarının da Türkiye için fırsatlar sunulduğunu belirten Ünal, “Bu ülkede toplam 1 milyon konut açığı söz konusu. Ayrıca, petrole dayalı tesislerin yenilenmesi, demiryolu yatırımları ve havalimanlarının yenilenmesi gibi önemli projeler söz konusu” dedi.
IFC Kıdemli Sigorta Başkanı Muhammad Saqib Kidwai ikinci oturumda yaptığı konuşmada Türkiye’nin IFC için çok önemli bir ülke olduğunu vurguladı. Türkiye’de 4.8 milyar dolar büyüklüğünde bir portföye sahip olduklarını belirten Kidwai, bir çok proje için finansman desteği verdiklerini ifade etti. İkinci oturumun kapanışında konuşan Hiscox Strateji Büyüme ve Geliştirme Direktörü Charlie Hanbury de yaptığı sunumda şirketlerde ‘güvenlik riskleri’nin azaltılmasının şirketlerin itibarları açısından da önemli olduğunu vurguladı. Hanbury, Hiscox olarak saldırı, fidye, siber saldırı, adam kaçırma, şantajla para isteme gibi çeşitli risklere karşı finansal koruma sağladıklarını kaydetti.
“Sigorta şirketleri bir araya gelip havuzlar oluşturmalı”
Nart Risk Management Forum 2016’da açılış konuşmasını yapan Başbakanlık Hazine Müsteşar Yardımcısı Dr. Ahmet Genç, 2. kez katıldığı Nart Risk Management Forum’un sigortacılarla reel kesimi buluşması anlamında çok iyi fikir olduğunu söyledi. Hazine Müsteşarlığı’nın ihracatçı ve müteahhitlere yönelik sigorta konusundaki düzenlemelerle ilgili olarak katılımcıları bilgilendirdi. 6-7 yıl önce ‘İhracat Kredi Sigortası’ Genel Şartları’nda ‘politik riskler’in olmadığını hatırlatan Genç, “Genel Şartları yeni baştan ele aldık. Politik riskleri de bunun içine ilave ettik. İhracatın artırılması için, Hazine olarak ihracat kredi sigortasında üstümüze düşeni yapmaya hazırız” dedi. Kefalet Sigortası’nda da Genel Şartlarla ilgili düzenlemenin bittiğini belirten Genç, “Ancak, Maliye Bakanlığı ve Kamu İhale Kurumu’nun kendi kanunlarına teminat mektupları yanına kefalet senetlerini ilave etmeleri gerekli. Bu konuda temasımız da devam ediyor” dedi. Genç, sigorta şirketlerinin de ikisi, üçü bir araya gelip havuzlar oluşturmaları, üretici, ihracatçı kesimlerle temas halinde çözümler üretmelerinin gerekli olduğunu söyledi.
“Kefalet sigortasında bankalarla işbirliği yapmaya hazırız”
Nart Risk Management Forum 2016’da “Kefalet Sigortalarının Orta, Yakın Doğu ve Afrika’daki Projelerde Kullanımı” başlıklı bir sunum gerçekleştiren Euler Hermes Türkiye Genel Müdürü Özlem Özüner, kefalet senetlerinin dünyada 21 milyar dolar büyüklüğünde pazar olduğunu söylüyor. Bu pazarın yüzde 60’ının sigorta şirketlerinin elinde olduğunu söyledi. ABD’de bankaların teminat mektubu vermesinin yasak olduğunu belirten Özüner, “Bu işi sigorta şirketleri yapıyor. Türkiye’de ise pazarı bankalar domine ediyor. Biz de Türkiye’de ilk cengaver sigorta şirketi olarak kefalet senedi vermeye başladık. Umarım diğer sigorta şirketleri de bu yeni ürünlere girer” Kefalet sigortasında bankalarla işbirliği yapmaya hazır olduklarını ifade eden Özüner, kamu ihalelerinde kefalet senedi verebilmeleri için Maliye Bakanlığı’nın bu konuda bir düzenleme yapması gerektiğini söyledi.
“Dennis Bergkamp 4 kat daha fazla riski tercih etti”
Nart Risk Management Forum 2016’da “Afrika ve Ortadoğu Bölgelerinde İnşaat Projelerinin Yaşam Döngüsü Yönetimi” başlıklı bir sunum gerçekleştiren Allianz Global Corporate & Specialty MENA Bölgesi Mühendislik Dalları Başkanı Andreas Hoescher’in risk konusunda yaptığı açıklamaları izleyicilerin de ilgisini çekti. Riskin bireyler tarafından farklı biçimde algılandığının altını çizen Hoescher, bu konuda ünlü Hollandalı futbolcu Dennis Bergkamp örneğini verdi: “Bergkamp, geçmişte bir Şampiyonlar Ligi maçı için Almanya’ya gidiyordu. Ancak, uçağa binmekten koktuğu için karayolu ile gitmeyi tercih etti. Almanya’da aracıyla otobana girdi. Halbuki, karayolunda Bergkamp’ın ölümcül yaralanma riski 4 kat daha fazlaydı. Ancak, kendisi bunu önemsemiyordu.” Hoescher, bir soru üzerine 15 Temmuz sonrasında da Türkiye’ye inandıklarını ve yatırımlarını sürdüreceklerini söyledi.
