Trafik kazası sonucunda sakat kalan veya geçici iş göremezlik raporu bulunan kişilerin, vefat edenlerin ise yakınlarının tazminat hakkı var. Trafik mağduru olan kişilerin veya onların yakınlarının hakları olan tazminatın tamamını almak için sigorta şirketlerine başvurması gerekiyor.
SEVAL ÖZKAP / HAYATIMIZ SİGORTALI
Trafik kazası sonucunda oluşan bedeni hasarlarda vatandaşların maluliyet (sakatlık) veya vefat durumunda yakınlarının destekten yoksun kalma tazminat hakları bulunuyor. Konuyla ilgili Aktüerler Derneği Başkan Yardımcısı Alper Ünlenen, sürekli maluliyet durumunda ilgili hastaneden alınan adli tıp raporuna göre bakıcı gideri tazminatı da alınabildiği bilgisini verdi. Ünlenen, “Aynı şekilde yine maluliyet durumunda mağdurun hastanede kaldığı süre boyunca geçici iş göremezlik tazminatı alma hakkı da bulunuyor” dedi.
Tüketicilerin/mağdurların mağduriyetinin giderilmesi anlamında hasar takip şirketleri ve avukatların yoğun bir çalışma içerisinde olduğunu anlatan Ünlenen, vatandaşlara şu uyarıda bulundu: “Aracılar, tüketicilerin mağduriyetini gidermesinin yanında yüksek bir komisyon oranıyla çalışıyor. Tüketicilerin aracılar yoluyla değil de direkt bağlı oldukları sigorta şirketleriyle irtibata geçmeleri hak ettikleri tazminatın tamamını almasını sağlar.”
Ödemeler hakkaniyetli yapılmalı
Sigorta şirketlerinin, kaza gerçekleştikten sonra en kısa sürede tüketiciye/mağdura ulaşmasının hem aracıları ortadan kaldıracağına hem de mağduriyetin hızlı bir şekilde giderilmesini sağlayacağına değinen Ünlenen, “Bununla birlikte hem mağdur herhangi bir komisyon ödemeden tazminatının tamamını alacak hem de sigorta şirketi olayın kısa sürede çözümlenmesinden fayda sağlayacaktır. Bu şekilde çift taraflı bir kazanç olacak. Bir aktüer olarak şunu önemle belirtmem gerekir ki bedeni hasarlara ilişkin ödemenin hızlıca ve hakkaniyetli bir şekilde yapılarak dosyanın kapatılması, sigorta şirketleri açısından çok önemli ve öncelikli bir durumdur” diye konuştu.
Gerekli belgeleri hazırlayın
“Bu süreçte tüketici vakit kaybetmemek adına poliçesinin bulunduğu sigorta şirketiyle direkt irtibata geçmeli” diyen Ünlenen, sözlerine şöyle devam etti: “Sigorta şirketinin çağrı merkezi ile görüşmesinin ardından gerekli belgeleri mümkün olduğunca kısa sürede tamamlayarak sigorta şirketine göndermesi mağdurun yararına olacaktır. Bu şekilde tazminat ödemesi gerçekleşecek ve tüketicinin mağduriyeti kısa sürede giderilecek.”
Aktüerler Hazine’nin kriterlerini kullanıyor
Gerekli belgelerin tamamlanıp sigorta şirketine ulaştırılmasının ardından tazminat hesabının yapılacağını belirten Alper Ünlenen, çıkacak olan tazminata istinaden mağdura ya da yakınlarına ödemenin gerçekleştirileceğini kaydetti.
Destekten yoksun kalma ve maluliyet tazminatı hesaplamaları Hazine Müsteşarlığı siciline kayıtlı aktüerler tarafından yapılıyor. Aktüerler hesaplamayı yaparken Hazine tarafından belirlenen kriterleri ve uluslararası geçerliliği olan bilimsel aktüeryal formül ve yaklaşımları kullanıyor. Tazminat hesaplamasıyla ilgili olarak Ünlenen, şu bilgileri verdi:
“Maluliyet durumunda, malul kalan kişinin yaşı, cinsiyeti, maluliyet oranı ve gelir bilgisi hesaplamanın başlıca kriterleridir. Vefat durumunda ise merhumun yaşı, cinsiyeti, varsa gelir bilgisi varislerinin yaşları, cinsiyetleri, yakınlık dereceleri, eğitim durumları ve medeni halleri gibi faktörler göz önünde bulunduruluyor.
Hem maluliyet hem de destekten yoksun kalma tazminatları hesabında kadın/erkek ayrımı ile CSO-1980 Yaşama ve Komütasyon Tablosu ve yüzde 2-3 oranında teknik faiz kullanılıyor.”
Hazine ve mahkeme bilirkişi hesabındaki uçurum kalkmalı
Hazine tarafından belirlenen kriterlere göre yapılan aktüer hesabı ile Yargıtay tarafından belirlenen mahkeme bilirkişi hesabı arasında çok büyük farklılıklar bulunuyor. Mahkeme bilirkişi hesabında kullanılan yaşama ve komütasyon tablosunun 1930 yılına ait olduğunu ve bu hesapla ilgili içtihat kararlarının 1970’li yıllara dayandığını belirten Aktüerler Derneği Başkan Yardımcısı Ünlenen, şöyle devam etti: “Bu nedenle yapılan hesaplama günümüz gerçeklerinden uzak. Bununla birlikte hesaplamada peşin değer hesabı yapılmaması ve aktüeryal/istatistiksel bir metodun kullanılmaması da bilimsellikten uzak. Mahkeme hesap bilirkişilerinin farklı paylaştırma yöntemleri kullanmaları, hesap konusunda ehil olmayan kişilerin yaptığı yanlış hesaplamalardan dolayı tutarlı sonuçlar elde edilemiyor. Hesaplama yöntemlerinde ortak bir paydada buluşup, bilimsel ve günümüz gerçekleri doğrultusunda uzman kişiler tarafından tazminatların hesaplanması sigortalı ve yakınlarının mağduriyetinin önlenmesi adına olumlu bir gelişme olacaktır.”
Ünlenen, “Sigortalı ve yakınlarının mağduriyetinin önlenmesine ilişkin Hazine ve Adalet Bakanlığı’na kişisel kanaatime göre çok iş düşüyor. Burada altını çizmek istediğim en önemli konu, bilimsel olarak yapılan aktüeryal hesaplama ve Yargıtay kriterlerine göre yapılan hesaplamalar arasındaki uçurum olarak nitelendirilebilecek farkın ortadan kaldırılmasına yönelik olmalı” diye konuştu. Kazalara ilişkin açılan dosyaların hesaplamasında tek bir tür hesaplama yönteminin benimsenmesi ve bunun bilimsel dayanaklarla desteklenmesi gerektiğini ifade eden Ünlenen, şöyle dedi: “30 – 40 yıl öncesine dayanan içtihatlar, bakiye yaşam ömürleri gösteren mortalite tabloları, iskonto faiz oranı gibi hesaplamaları doğrudan ve önemli ölçüde etkileyen faktörler için ortak ve tek bir parametre seti Hazine ve Adalet Bakanlığı nezdinde sektör ile birlikte hazırlanmalı. Ancak, bu şekilde bugüne kadar yaşanmış olan ve artık sigorta sektörünün kangreni olarak nitelendirilebilecek bu sorunun üstesinden gelinebilir.”
