TOBB bünyesindeki 60 sektörün talep ve önerilerinin aktarıldığı Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası’nın yedincisi TOBB Genel Merkezi’nde yapıldı.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğini yaptığı toplantıya Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve ilgili kamu kurum ve kuruluşların müsteşar ve müsteşar yardımcıları katıldı. Toplantının açılış konuşmasını yapan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye’nin birinci ekonomik önceliğinin cari işlemler açığının azaltılması olduğunu söyledi.
9 sektör meclisi haftalarca çalıştı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde yer alan 59 sektör meclisi, sorunlarını sistemli şekilde ortaya koymak, ardından da bunlara ilişkin çözüm önerilerini raporlaştırmak için haftalar süren mesai sarfetti. Sigorta konusunda iki ayrı icra komitesi (eksper-acente) bulunduğu için 59 sektör meclisi, toplam 60 ayrı sektöre ilişkin sorun ve çözüm önerileri ortaya koydu. 4 Mart’ta gerçekleştirilen Şûra’da sektör temsilcileri sorunlarını ve önerilerini hem kürsüden anlattı hem de rapor, yetkililere ve basına sunuldu.
Eksperler ve acentelerin sorunlarına çözüm önerileri sunuldu
Şûra’da Sigorta Eksperleri İcra Komitesi ve Sigorta Acenteleri İcra Komitesi’nin de sorunları tartışıldı.
Sigorta Eksperleri İcra Komitesi’nin sorunları, (1) ekpsertiz ücretlerinin sigorta şirketleri tarafından belirlenmesi, (2) eksper olmayanların hasar tespiti yapması, (3) Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik Sigortası) hasarlarında yedek parça tedariki, (4) gerçek kişi sigorta eksperlerinin ücretli olarak vergilendirilmesi ve (5) sigorta eksperlerinin kamu destekli finansman imkanlarından yararlanaması olarak belirlendi.
Sorunlara çözüm önerileri ise şöyle sıralandı:
(1) Eksperler üzerindeki ücret baskısının eksperlerin mali durumlarını, çalışma şartlarını kötüleştiridiği belirtilerek, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na şu maddenin eklenmesi gerektiği belirtildi: Ekspertiz ücretinin miktarı, sigorta eksperleri ile kendsini tayin eden taraf arasında serbestçe kararlaştırılır.Ücretin asgari miktarı tarife ile belirlenir. Sigorta eksperi tarifedeki asgari miktarın altındaki bir ücretle iş kabul edemez. Sigorta eksperinin asgari ücretin altındaki iş kabul ettiğinin tespit edildiği hallerde işin asgari miktar üzerinden yapıldığı kabul olunur. Tarife, Sigorta Eskperleri İcra Komitesi tarafından belirlenir ve Müsteşarlığın onayı ile yürürlüğe konulur.
(2) Çeşitli unvanlarla sigorta eksperliği ruhsatı olamayan kişilerin yaptığı hasar tespitlerinde hatalı ve taraflı tespitlerin yapıldığı belirtilerek, bu tip eylemlerin ilgili mevzuata aykırı olduğu ve suç teşkil ettiği ifade edildi. Soruna üç maddelik çözüm önerisi sunuldu:
*Sigorta genel şartlarına “hasar tespiti sigorta eksperi tarafından yapılır” hükmü ilave edilmeli,
*Sigorta eksperi olmayanların ekspertiz işlemi yapmasının engellenmesi amacıyla bu kişileri ekspertiz işlemi için görevlendirenlerin cezalandırılması yönünde mevzuatta düzenleme yapılmalı.
*Mevzuata aykırı olarak, ruhsatsız hasar tespiti yapan ve yaptıranlarla etkin bir şekilde mücadele edilmeli.
(3) Trafik sigortalarında zarar gören araçlarda tedarik edilen parçaların kalite standartlarına uymaması nedeniyle tüketcinin mağdur edildiği, ayrıca tedarik edilen parçaların fiyatlarının sürekli artmasının dikkat çektiği ifade edildi. Anlaşmalı kaza tutanaklarında kusur oranının asgari 3 günde, anlaşmazlık halinde ise 9 günde belirlendiği, yedek parça tedariklerinin bu sürelerden sonra başladığı belirtilerek, parça tedariki uygulamasının üçüncü şahısların mağduriyetini artırdığına dikkat çekildi. Sorunun çözümü ise Trafik Sigortası’nda yedek parça tedariki uygulamasının kaldırılması olarak görüldü.
(4) Gerçek kişi sigorta eskperlerinin serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösterdiği ve yapılan iş karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlendiği söylenerek, bazı vergi dairelerinde sigorta eskperlerinin ücretli olarak çalıştıklarının kabul edildiği ve yapılan denetimler sonucu yüksek miktarda para cezasına tabi tutuldukları ifade edildi. Soruna Gelir Vergisi Kanunu’nda gerçek kişi sigorta eksperinin, serbest meslek erbabı olarak tanımlanması ile çözüm bulunabileceği ifade edildi.
(5) Sigorta eskperlerinin KOSGEB ve benzeri finansman desteklerinden yararlanamaması sorununa çözüm olarak eksperlerin devlet destekli imkanlardan yaralanmasının sağlanması gerektiği belirtildi.
Şirketlere tüm illerde acentelik zorunluluğu
Şura’da acentelerin tartışına sorunları ise 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu hükümlerine rağmen tüketicinin seçme hakkının sınırlandırılması, (2) sigorta acentelerinin, kamu destekli finansman imkanlarından yoksun bırakılması, (3) bazı sanayi sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerin sigorta poliçelerini yenilememesi, (4) sigorta acenteleri arasında yapılan iş paylaşımı neticesinde oluşan komisyon gelirinin vergilendirlmesi, (5) Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerine sigorta acenteliği tesis edilmemesi başlıkları altında tartışıldı. Sorunların çözüm önerileri ise şöyle sıralandı:
(1) Kredi sağlayacılarının sigorta şartına bağlı olarak krediyi açmama, faiz oranını yükseltme ya da sigortanın kendi tarafından yapılması halinde daha düşük faiz oranı belirleme gibi zorlayıcı tedbirler uyguladığı belirtildi. Sigortalının sonraki dönemlerde daha uygun şartlarda teminat bulması halinde ise poliçedeki Dain-i Mürtehin veya lehtar şerhleri nedeniyle mevcut poliçenin iptal edilmediği belirtilerek sorunun çözümü için sigortalının en az mevcut poliçede belirtilen teminatları içeren bir başka poliçe ibraz etmesi durumunda, eski poliçenin gün esasından iptal edilerek, kalan prim tutarının sigortalıya iade edilmesini teminen ilgili mevzuatta düzenleme yapılması öngürüldü.
(2) Sigorta acentelerinin kamu destekli finansmanlardan yararlanması konusunda yapılan girişimlerin sonuçsuz kaldığı ifade edilerek acentelerin de KOSGEB ve benzeri finansman desteklerinden yaralanmasının sağlanması kararlaştırıldı.
(3) Plastik, mobilya, tekstil, kimya gibi sektörlerde yangın sigortalarının, ilgili sigorta şirketleri tarafından yeterli güvenlik önlemi alınmadığı için yenilenemediği; yıllarca sigortalanmış kurumların hiçbir koşul değişmediği halde yeni şartlar öne sürülerek teminatsız bırakılmalarının kabul edilemediği ve bu durumun sigortalıların güvenini zedelediği ifade edildi. Bu sorunun çözümü ise şöyle açıklandı: Sigortaların yenilenmesi sırasında, kısa süre içinde yerine getirilmesi mümkün olmayan şart ve isteklerin öne sürülmesi engellenmeli, poliçe vadesinin bitmesinden en az 6 ay öncesinde bu şartlar sigortalıya tebliğ edilmeli ya da poliçe bir önceki yılın şartlarıyla yenilendikten sonra sigortalının istenilen şartları sağlayabilmesini teminen en az 6 ay süre verilmesi konusunda düzenleme yapılmalıdır.
(4) Bazı vergi dairelerinin iş paylaşımı halinde fatura düzenlenmesi istediği, bu durumun sigorta acentelerini kayıt dışılığa teşvik ettiği belirtilirken sigorta acentelerinin iş paylaşımı yapması halinde komisyon gider belegesi kullanması konusunda düzenleme yapılması gerektiği ifade edildi.
(5) Sigorta şirketlerinin söz konusu bölgelerdeki acentelerinin sözleşmelerini feshettiği, yeni acentelik başvurularını da kabul etmediği ve bu durumda bölge halkının zorunlu sigortalara erişiminin engellendiği belirtilerek, şirketlerin tüm illerde acentelik tesis etmesinin zorunlu hale getirilmesi gerektiği kararlaştırıldı.
