Pert araçlar yüzünden sigorta şirketlerinde vergi incelemesi başlatan Maliye, son 5 yılda sigortalı adına satışı yapılan tüm hurda araçlar için vergi talep ediyor. Uzlaşılmazsa sigortacılar, 500 milyon TL’lik vergi cezası ödeyecek.
Sigortacılar, pert araç yüzünden 500 milyon TL’lik vergi cezası ile karşı karşıya. Sigorta şirketlerinde denetim başlatan ve geçmiş 5 yılı da incelemeye alan Maliye, kimi şirketlere vergi cezası keserken, kimi şirketlerde denetim halen devam ediyor.
İncelemenin ana konusunu ise sigorta şirketlerinin sattıkları ağır hasarlı pert araçlar oluşturuyor. Gelir İdaresi, pert araç satışından vergi oluştuğunu ileri sürüp, geçmiş 5 yıllık vergiyi cezası ile birlikte tahsil etmeye çalışıyor; sigorta şirketleri ise sigortalıya hasar ödediklerini, pert aracın vergisinin olmayacağını savunuyor.
10 yıl öncesine kadar sigortacılar, kasko sigortasında, aracın hurda bedelini düşerek, sigortalıya hasar ödemesi yapıyordu. Yani, ağır hasarlı bir aracın kasko bedeli 50 bin liraysa ve araç hurda olarak piyasada 20 bin liraya satılıyorsa; sigorta şirketi, toplam hasardan pert bedeli olan 20 bin lirayı düşerek, sigortalıya 30 bin lira ödüyordu. Araç sigortalıda kalıyor, satışı da sigortalı yapıyordu.
Sigorta şirketleri ile Maliye’nin arası açıldı
Ancak gerek sigortalılardan gelen şikayetler gerekse de müşteri memnuniyeti adına sigorta şirketleri, bu uygulamadan vazgeçti ve pert aracı sigortalı adına satıp, araç bedelinin tamamını sigortalıya ödemeye başladı. Daha açık bir anlatımla, aracın piyasa değeri 50 bin liraysa, şirket sigortalıdan vekalet alarak, sigortalı adına pert aracı 20 bin liraya satıyor; üzerine de 30 bin lira ekleyip, tüketicinin zararını karşılıyor. Böylece tüketici pert aracın satışıyla uğraşmıyor, hasarın tamamını alıyor.
İşte bu uygulama sigorta şirketleri ile Maliye’nin arasını açtı. Vergi Denetim Kurulu, hurda araç satışından sigorta şirketinin geliri oluştuğunu, bu gelirin de vergilendirilmesi gerektiğini öne sürerek, inceleme başlattı. Sigortacılar ise pert aracı sigortalı adına sattıklarını, hurda değerinin üzerini tamamlayarak hasar ödediklerini, ortada bir gelir olmadığını savunarak, vergi cezasına itiraz ediyor.
Vergi cezası Hazine’yi harekete geçirdi
Vergi Denetim Kurulu ise şirketlerin çoğunda denetimi bitirdi. Uzlaşma sağlanmazsa sigorta şirketleri, 2009 yılından bu yana 5 yıllık ciddi bir vergi cezası ödemek zorunda kalacak. Bunun da 500 milyon TL’yi bulacağı tahmin ediliyor. Kimi şirketler ise dava açarak vergi cezasına itiraz ediyor.
Sektörün vergi cezası ile karşı karşıya kalması Hazine Müsteşarlığı’nı da harekete geçirdi. Şu sıralarda ise Hazine Sigortacılık Genel Müdürlüğü, bir taraftan sigorta şirketleri ile görüşmeler yürütürken, diğer taraftan da uygulamanın vergi doğrucu bir işlem olmadığı yönünde Maliye Bakanlığı ile görüşmeler yapıyor. Sigorta şirketleri ise hem açılan davaların sonuçlarını hem de Hazine’nin, Maliye ile yürüttüğü görüşmelerin neticesini bekliyor.
Vergi cezası nereden kaynaklanıyor?
Sigorta şirketleri ile Maliye arasındaki uyuşmazlığın temelini, kaskolu pert araçlar oluşturuyor. Mevcut uygulamada sigorta şirketleri, ağır hasarlı aracı hurda değerine piyasada satıyor. Satışı da sigortalı adına, vekalet alarak yapıyor. Şirketler hurda değerinin üzerini tamamlayarak, sigortalıya hasarın tamamını ödüyor. Örneğin, pert olmuş araç için sigorta şirketi, toplam 50 bin lira hasar ödeyecekse, aracı sigortalı adına satıyor. Aracın hurda değeri 10 bin liraysa şirket, 40 bin lirayı üzerine ekleyip, sigortalının zararını karşılıyor. Maliye ise aracın satışı sigortalı adına da yapılsa, şirket adına bir gelir oluştuğunu, dolayısıyla yüzde 5 Banka Sigorta Muamele Vergisi’ne (BSMV) tabi olduğunu öne sürüp, 5 yıllık geriye dönüp müşteri adına satışı yapılmış tüm pert araçlar için gecikme cezası ile birlikte yüzde 5 vergi istiyor.
Sigortacılar: “Gelir yok, vergi de olmaz”
Sigortacılar, pert aracın satışının hasarın bir süreci olduğunu, gelir oluşmadığını, sadece sigortalıya kolaylık için satışı müşteri adına yaptıklarını belirterek, uygulamanın BSMV’ye tabi olmadığını söylüyor. Sigortacılar, şu açıklamaları yapıyor:
“Sigortalının talebi doğrultusunda ya aracı müşteriye bırakıp, hurda değerini düşerek kalan tutarı sigortalıya ödüyoruz ya da müşteri adına hurda aracı piyasada satıp, sigorta bedelinin tamamını ödüyoruz. Burada şirket lehine bir gelir oluşmuyor. Bu işlem hasar sürecinin bir parçası, cebimize giren bir para yok. Bunu da sigorta hukukuna göre yapıyoruz. Aracın hurda değerinin üzerini tamamlayarak, piyasa rayiç bedelini sigortalıya ödemek, bizim hukuken yükümlülüğümüz. Ayrıca sattığımız araç zaten sigortalıya ait. Ortada bir gelir olmadığından vergi oluşması da mümkün değil.”
HÜRRİYET / NOYAN DOĞAN
Pert-Total olarak tanımlanan hasara konu araç, trafikten çekilerek (pres) hurda ya ayrılması gerekirken, sadece sistem ya da kağıt üzerinde trafikten çekilip , onarımının hangi şartlarda nasıl gerçekleştiği muamma olup, tekrar trafiğe dönmekte olduğu aşikar !
Hal böyle olunca, yazı metninde anlatıldığı gibi, sigorta poliçesine konu araç ikame bedeli şirket tarafından KISMİ tanzim edilmektedir.
Pert-total işleminde ikame bedelinin tamamı sigorta şirketince tazmin edilmeli, araç gerçekten trafikten MEN edilmeli hurda (pres) olmalı.
Sigortacılıkta ” Hasar/Prim = Karlılık ” sonuç esas
Araç sigorta şirketine hurda olarak terk edilirse, sigorta şirketi de bu araçları sonuçta satacak, şirkete gelir kayıt edecek, kendi üzerine gelir kayıt etmeden, sigortalı adına satış yaparak bu gelir kayıt önlemiş oluyor, ayrıca hasar tazmininde de tamamı üzerinden değil kısmi olarak tazmin ediyor. Tek taraflı değil, çift taraflı menfaat sağlamaktadır.
Olması gereken, pert-total olarak tanımlanan araç, trafiğe dönmeyecek şekilde hurdaya ayrılması gerekir. Bu durum daha başka olumsuzluklarında önüne geceçektir.