Plastik Sanayicileri ile Otobüsçüler Federasyonu, ortaklaşa primleri artırdıkları gerekçesiyle sigorta şirketlerini Rekabet Kurumu’na şikâyet etti. Rekabet Kurumu yaptığı incelemeler sonucunda, şirketlerin ortak hareket etmediğine ve rekabete aykırı durum olmadığına karar verdi. Rekabet Kurumu, sigorta şirketlerine yönelik başlattığı soruşturmayı tamamlayarak; sigortacıların, tüketicinin aleyhine bir rekabet ortamı yaratmadıklarına karar verdi. Peki, Rekabet Kurumu, neden böyle bir soruşturma başlattı?İşin aslını isterseniz bu konu, beni de yakından ilgilendiriyor. Bu yazıyı yazmak için de neredeyse aylardır Rekabet Kurumu’nun kararını bekliyorum. Anlatayım…
4 Nisan sabahı, Rekabet Kurumu müfettişleri, pazar payı yüksek 14 sigorta şirketine ani baskın yaptı. Hem de ne baskın… Şirketlerin tüm üst düzey yöneticilerine iş bıraktırıldı, bilgisayarlarına el konuldu, tüm yazışmaları didik didik incelemeye alındı. Gerekçe… Rekabet Kurumu’na iki önemli kurumdan gelen şikâyet… Bunlardan biri, Tüm Otobüsçüler Federasyonu’nun yaptığı başvuru. Federasyon; sigorta şirketlerinin trafik sigortasına ilişkin primleri birlikte hareket ederek, yüzde 250-500 oranında artırdıkları ve farklı sigorta acentelerinin de aynı fiyatları uyguladıklarını gerekçe göstererek, Rekabet Kurumu’na müracaat etti. Bir diğer şikayeti yapan kurum ise, Plastik Sanayicileri Federasyonu… Plastik sanayicileri de yine sigorta şirketlerinin aralarında anlaşmak suretiyle plastik üreticisi firmaları sigortalamadıkları ve süregelen poliçeleri de yenilemediklerini iddia ederek, Rekabet Kurumu’na şikâyette bulundu. Bu şikayetleri dikkate alan Kurum da 4 Nisan sabahı 14 sigorta şirketine ani baskın yaptı ve şikâyetlerin doğruluğunu araştırmaya başladı.
Araştırmalar sürerken de 8 Nisan tarihinde, bu sıra dışı baskını konu alan, “Rekabet Kurumu, her şikayeti ciddiye mi alıyor?” başlıklı bir yazı yazdım. Yazımda, özetle şu tespitlerde bulundum: “Sigortacılar, bir süredir, riskli sektörlerdeki, bazı tesisleri sigortalamak istemiyor. Kim bunlar? Uyarılara rağmen önlem almak istemeyen; ‘nasıl olsa sigorta yaptırdım, gerisini sigorta şirketi düşünsün’ diyen tesisler… Sahiplerinin, ‘Senede üç-dört yangın çıkıyor, sigorta yaptıracak şirket bulamıyorum’ dediği tesisler. Düşünün… Tesisinde, senede birkaç kere yangın çıkacak… Geçmişte hasarını alacaksın ama şirket sana, ‘Önlem almazsan sigortanı yenilemeyiz’ diyecek… Buna rağmen hiçbir şey yapmayacaksın. Sonra da Rekabet Kurumu’na şikâyet edeceksin. Rekabet Kurumu da bunu ciddiye alacak ve inceleme başlatacak. Kaldı ki, plastik ve kimya sektöründen tutun da tüm riskli sektörlerdeki işletmelerin büyük bir çoğunluğu sigortalı. Sigortalanmayan 20, bilemediniz 30 tesis. Önlem alsalar, onlar da sigorta yaptıracak. Binlercesi sigortalanırken, 20-30 tane tesisin kendi eksikliğinden dolayı sigorta yaptıramaması, Rekabet Kurumu’nu ne ilgilendiriyor? Ortak bir fiyat var mı, yok. Sektöre yönelik sigortalamama tavrı var mı, yok. Trafik sigortalarındaki fiyat artışı da yine Rekabet Kurumu’nu ilgilendiren bir konu değil. Trafik sigortasında teminatları devlet tespit ediyor, primleri sigorta şirketleri belirliyor. Her şirketin fiyatı birbirinden çok farklıdır. Ortak bir fiyat yoktur, müşteri kapabilme adına fiyat rekabeti vardır.”
Plastik Sanayicileri şikayetçi
Bu yazı üzerine plastik sanayicilerinin, beni, kamu kurumlarından tutun da sanayi ve ticaret odalarına kadar şikâyet etmedikleri kurum ve kuruluş kalmadı. Yeri gelmişken, yazım üzerine o dönem, Plastik Sanayicileri Federasyonu’ndan her tarafa yollanan ve tabi ki, bana da gönderilen eleştirileri bu vesile ile özetleyerek, sizlerle de paylaşayım: “Köşenizde ‘Rekabet Kurumu, her şikâyeti ciddiye mi alıyor?’ başlıklı yazınızı okuduğumuzda hayrete düşüp, hayal kırıklığına uğradık. Kredi kullanmak zorunda kalan sanayicilerimizin işyeri sigortası yaptıramaması nedeniyle kredi kullanamayacağını biliyor musunuz? Kredi kullanan sanayicilerimizin sigorta yaptıramaması nedeniyle kredilerini süresinden önce hemen kapatmak zorunda olduğunu biliyor musunuz? Rekabet Kurumu’na Plastik Sanayicileri Federasyonumuzca başvurduğumuzu bildiğiniz halde, Kurum’u etkilemeye çalıştığınızı biliyor musunuz? Her şeye karşın ibadet edercesine üreterek, istihdama katkı verip, ülkesine, vergileri ile de sahip çıkan sanayicilerimizi nasıl suçlu gösterdiğinizin farkında mısınız? Sigorta sorunumuzu küçümseyerek, 10-20 firmaya indirgemeniz kadar, tesislerin kendi eksikliğinden kaynaklandığı iddianızı ise anlamamız olanaksızdır. Bu iddialarınızı, köşenizde belgeleyerek, ispat etme sorumluluğunuz doğmuştur.”
İddialar asılsız çıktı
Açıkçası o dönem, bu şikâyetlere cevap vermedim, sessiz kaldım. Yazımda savunduklarımı ispat edemez ya da belgeleyemez miydim? Ederdim, belgelerdim de… Ama o dönem cevap vermemeyi tercih ettim. Daha doğrusu bekledim… Neyi mi? Rekabet Kurumu’nun kararını. Bekledim ki, tespitlerimde haklı mıyım, değil miyim ortaya çıksın. Şunu da belirteyim… Amacım, sanayicilerimizi küçük düşürmek değildi… Sanayiciliğin ne olduğunu bir ekonomi gazetecisi olarak çok iyi bilirim. Rekabet Kurumu’nu etkilemek… Böyle bir şeyin mümkün olacağına inanmıyorum. Sanılmasın ki, o yazıyı, masa başında hiçbir araştırma yapmadan yazdım. Tek tek sordum, soruşturdum; kaç plastik tesisi, kaç kimya tesisi sigortalı, kaçı değil… Geçmiş yıllarda ne kadar hasar ödenmiş, neden ödenmiş; hepsini araştırdım… Sonra, o yazıyı yazdım. Rekabet Kurumu, dört ay araştırma yaptıktan sonra Ağustos ayında kararını açıkladı. Ve Kurum, sigorta şirketlerinin, aralarında anlaşarak, plastik üreticisi firmaları sigortalamadıkları yönündeki iddiaların doğru olmadığına… Sigortacıların, plastik üreticilerini tamamen portföylerinden çıkarmadıklarına… Üretim tesislerinde gerekli güvenlik önlemlerini alanların sigorta yapıldığına ve poliçelerin de yenilendiğine karar verdi. Rekabet Kurumu, trafik sigortası ile ilgili olarak da sigorta şirketlerinin aralarında anlaşarak, primleri artırdıkları yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı kararına vardı. “Ben demiştim” demekten hiç hoşlanmam ama maalesef, demiştim…
Rekabet Kurumu’na göre sigorta şirketleri zarar ediyor
Rekabet Kurumu, sigorta sektörüne yönelik yaptığı inceleme sonucu hazırladığı raporda, ilginç tespitlerde bulundu. Trafik sigortasında şirketlerin birlikte hareket ederek primleri belirledikleri yönündeki şikayet üzerine araştırma yapan Rekabet Kurumu, trafik sigortasında son beş yılda prim üretiminin artmasına rağmen zarar edildiği sonucuna vardı. Raporda, inceleme yapılan 10 şirketin 2012 yılında trafik sigortasından toplam 1,2 milyon TL zarar ettiğine değinilerek, sigorta şirketlerinin 2013 yılı itibariyle trafik sigortası primlerinde artışa gittikleri, ancak bu artışın rekabeti sınırlayıcı bir anlaşmanın sonucu olmadığına değinildi. Raporda, Plastik sektörüyle ilgili de şu görüşlere yer verildi: “Sigorta şirketlerinin son bir yıllık dönemde plastik üreticilerine teminat vermeyi sürdürdükleri, ancak üreticilerden bir kısmının üretim tesislerindeki yetersizlikler nedeniyle riski yüksek müşteriler olarak değerlendirildikleri, gerekli güvenlik önlemlerini almaları konusunda sigorta şirketleri tarafından üreticilere geri dönüş yapıldığı tespit edildi.” Noyan DOĞAN / Hürriyet
