Rekor satış rakamları ve sanata artan ilgi gösteriyor ki eser sahibi olmak artık sadece bir tutku değil, aynı zamanda iyi bir yatırım demek. Peki milyonlarca dolarlık bu yatırımlar risklere karşı nasıl korunuyor? Koleksiyonerlerin gözü gibi baktığı sanat eserlerini yangın, hırsızlık, deprem, sel-su baskını, halk hareketleri-kötü niyetli hareketler, kazaen kırılma, yırtılma, çizilme, nakliye hasarları gibi birçok riske karşı korumak için sigorta dünyasında çok özel çözümler üretiliyor.
SİGORTAMEDYA / SİBEL CİNGİ
Andy Warhol‘un meşhur “Marilyn Monroe” portresi, 195 milyon dolara alıcı buldu. Dünyaca ünlü İtalyan sanatçı Michelangelo’nun eseri ise açık arttırmada 23 milyon 162 bin euroya satıldı.
Pablo Picasso‘nun sevgilisi Marie-Thérèse Walter‘ı bir deniz canlısı olarak resmettiği eseri, 67.5 milyon dolara, Osmanlı padişahlarının da resmedildiği 6 yağlı boya tablo 1 milyon 346 bin sterline yeni sahibine kavuştu.
Hürrem Sultan‘ın portresi 126 bin sterline, Ömer Uluç’un ‘Bir İskemle, Bir Kuş, Büyük Çıplak, Kırmızı Figür, Bir Yaratık‘ adlı eseri 7 milyon 845 bin liraya, Osman Hamdi’nin erkek çocuk tablosu 726 bin liraya, ‘Kur’an Okuyan Kız’ isimli tablosu ise 44 milyon liraya satıldı… Sotheby’s, Christie’s ve Phillips‘in geçtiğimiz günlerde yapılan bahar müzayedelerinde gerçekleşen satışlarının toplamı 2.5 milyar doların üzerinde. Bunlar son dönemde sanat dünyasında ses getiren satışlardan sadece bir kısmı. Liste daha da uzar gider…
Rekor satış rakamları ve sanata artan ilgi gösteriyorki eser sahibi olmak artık sadece bir tutku değil, aynı zamanda iyi bir yatırım demek. Peki bu milyonlarca dolarlık yatırımlar risklere karşı nasıl korunuyor?
Koleksiyonerlerin, müzelerin, galerilerin gözü gibi baktığı sanat eserlerini yangın, hırsızlık, deprem, sel-su baskını, halk hareketleri-kötü niyetli hareketler, kazaen kırılma, yırtılma, çizilme, nakliye hasarları gibi birçok riske karşı korumak için sigorta dünyasında çok özel çözümler üretiliyor.
“Konutlardaki eserlerin temizlik esnasında düşüp kırıldığını, çatıdan giren sudan tablonun tamamen hasar gördüğünüi, bir yerden bir yere nakliye edilen eserlerin en iyi paketleme şartlarında dahi çizilebildiğini, galeri, fuar ve sergilerde ziyaretçilerden kaynaklanan hasarlarla çok sık karşılaşıyoruz” diyen sigorta sektörü temsilcileri son dönemde sanata olan ilgiye paralel olarak sanat sigortalarına da talebin yükselişe geçtiğini söylüyor.
Varlıklı kişiler servetlerinin toplam 1.44 trilyon dolarını sanata yatırdı
Deloitte’un hazırladığı ‘Sanat ve Finans’ raporuna göre varlıklı kişilerin sanata ve koleksiyona yönlendirilmiş servetlerinin toplamı 1.44 trilyon dolara ulaştı. Sotheby’s, Christie’s ve Phillips gibi önde gelen müzayede evlerinin internet üzerinden gerçekleştirdikleri açık arttırmalarda elde ettikleri gelir 1 milyar doları aştı.2021 yılının ilk yarısında gerçekleşen müzayede satışlarında ilk sırayı yüzde 71 ile tablo ve heykeller aldı. En fazla ise savaş sonrası dönem ve çağdaş sanat eserleri satıldı. Rapora göre dünya çapındaki önemli koleksiyoncular yatırımı 500 bin dolar, 1 milyon doların üzerindeki resimlere yapıyor.
Dünya standartları seviyesinde özel sigorta çözümleri üretiyoruz
NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği, Türkiye’de sanat sigortasının gelişiminde önemli bir role sahip. 1999 yılında Türk sigorta sektörünü sanat sigortasıyla tanıştıran NART Brokerlik, ilk olarak Kanuni Sultan Süleyman Hazinesi ile İslam eserleri New York‘tan Tokyo’ya dünyanın önemli kültür merkezlerindeki yolculuğuna All Risk Sanat Sigortası ile eşlik etmişti. O günden bu yana Türkiye’de sanat sigortası ile ilgili farkındalık oluşturmak üzere önemli çalışmalarda bulunan NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği, kişisel ve kurumsal sanat koleksiyonlarının sigortalanmasında kilit rol oynuyor, sanat galerileri, müzeler ve sergiler için dünya standartları seviyesinde sigorta çözümleri üretiyor. NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği İcra Kurulu Başkanı Denise Nart, “20 yıl zarfında lider ‘sanat sigortası broker’i olarak NART, kişisel ve kurumsal sanat koleksiyonun korunmasında kilit rol oynamaktadır. Sanat galerileri, müzeler ve sergiler için dünya standardında sigorta çözümleri yaratıyoruz. Bu kapsamda her yıl kendi sektörünün lider isimleriyle düzenlediğimiz NART Danışmanlar Kurulu toplantılarından üçünü 2009, 2013 ve 2015’te Türkiye’de koleksiyonerlik ve kültür mirasının korunması konularına ayırarak sigorta bilincini sanatla birleştirdik. Yine aynı bilinç ile sanatın gelişimde katkı ve desteğimizi sağlayabilmek adına Contemporary Istanbul ile çalışıyoruz” açıklamasını yapıyor.
Dünyanın her yerinde devredeyiz
NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği’nin hazırladığı ‘Özel Sanat Sigortası’ ürünü ile dünyanın her noktasında sanat eserlerinin nakliyesi, adresler arası dolaşımı, doğal afet ve terörizm tehlikelerinin teminat altına alındığını kaydeden Denise Nart, “Koleksiyonlara yıl içerisinde katılan parçaların değer yükselişini dikkate alarak teminat altına alan geniş kapsamlı bir poliçe sunuyoruz” diyor.
Sanat sigortasının, özel müzelerden dev kurumsal koleksiyonlara, sanat galerilerindenkonutunda sanat eserleri bulunduran müşteri grubuna kadar geniş bir kesim tarafından tercih edildiğini dile getiren Denise Nart, şöyle devam ediyor: “Sanat Sigortası All Risk sigortası tablo, heykel, çağdaş sanat eseri, yeni medya sanatı ya da porselen, gümüş, hat sanatı gibi antikalar ve mücevherler için teminat sunuyor. Müzik enstrümanları ve değerli kitap koleksiyonlarına kadar genişletebileceğimiz sanat, antika ve koleksiyon değeri olan objeleri kapsıyor.”
Çok sık hasarla karşılaşıyoruz
Özellikle Contemporary Istanbul ve Art Ankara gibi düzenli sanat fuarlarının uzun yıllardır yapılıyor olması, eski ve yeni kuşak sanatçıları temsil eden galerilerin sayısının artması, genç koleksiyonerlerin sayısının artması gibi unsurlara bağlı olarak sigorta ihtiyacının sürekli arttığını vurgulayan Nart, “Sanat eserleri kendilerine özel risklere sahip hassas objelerdir. Bu nedenle yangın, deprem ve sel-su hasarları gibi risklerin yanı sıra kazaen kırılma olarak tabir ettiğimiz risklere de çok açıktır. Sanat sigortasını tercih edildiği zaman hasar anında all risk poliçeye sahip olarak standart poliçelerin sağlamadığı avantajlardan faydalanılmış oluyor. Konutlardaki eserlerin temizlik esnasında düşüp kırılmasını, fırtınaya bağlı çatıdan su girerek bir tablonun tamamen hasar görmesini, bir yerden bir yere nakliye edilen eserlerin en iyi paketleme şartlarında dahi çizilebildiğini; galeri, fuar ve sergilerde ziyaretçilerden kaynaklanan hasarları çok sık bir şekilde görmekteyiz” açıklamasını yapıyor.
Her türlü risk düşünülmüş durumda
- Kıta Avrupası, Londra ve Kuzey Amerika’da 500 milyon euroya kadar müzeler, özel koleksiyonlar, galeriler ve sergiler için tasarlanmış sanat eserlerine özel sigorta ürünüyle tablolar, antika eşyalar, tarihi eserler, klasik otomobiller ve mücevherleri teminat altına alıyor.
- Doğal afet ve terörizm tehlikelerine karşı geniş kapsamlı teminat sağlıyor.
- Sanat eserlerinin nakliyesi ve adresler arası dolaşımını güvence altına alıyor.
- Koleksiyonlara yıl içerisinde katılan parçaların değer yükselişini dikkate alarak teminat altına alıyor.
- Koleksiyoncuların özel istekleri doğrultusunda teminat genişletmeleri sağlıyor. Poliçeler ile müşterilerinin sanat değerlerinin en kapsamlı şekilde güvende olmasını hedefliyor.
- 7 /24 acil hizmet ve uzman desteği veriyor.
- Uluslararası restoratörleri içinde bulunduran hizmet ağına sahip.
- Uluslararası ART LOSS REGISTER network ağı ile çalınan sanat eserlerinin tekrar bulunmasının organizasyonunu sağlıyor.
- Sadece koleksiyonlara özel olan ürünüyle, sanat koleksiyonlarını yıllık olarak tüm risklere karşı teminat sağlıyor. Yangın, hırsızlık, deprem, sel-su baskını, halk hareketleri-kötü niyetli hareketler, gibi ana teminatların yanı sıra sanat eserleri için çok spesifik teminatlar olan kazaen kırılma, yırtılma, çizilme, yıl içerisindeki tüm nakliyeler, 3. Şahısların vereceği zararlar, poliçe üzerinde belirtilmeyen adreslerde bulunma esnasında olabilecek hasarlara karşı sanat eserlerini yıllık olarak tek bir şemsiye poliçeyle teminat altına alıyor.
Koleksiyoner sayısı da sanat sigortasına ilgi de giderek artıyor
Gulf Sigorta, antika eşyalar ve sanat koleksiyonları için yangın, hırsızlık, deprem, sel, dahili su, kazaen kırılma gibi rizikoları da kapsayan ve neredeyse tüm dünyada geçerli all risk esaslı bir teminat sağlıyor. Türkiye’de sanat sigortasına olan ilginin son yıllarda gittikçe arttığını söyleyen Gulf Sigorta Konut Sigortaları ve Özel Müşteriler Grubu Teknik Direktörü Birsen Çakır, bu gelişimde sanat fuarlarının önemli bir etkisi olduğunu söylüyor. “Ülkemizdeki sanat fuarları, Amerika, Japonya, İngiltere ve bazı Avrupa ülkelerinden sonra hatırı sayılır seviyelere geldi. Dünyanın sayılı koleksiyonerleri arasında Türk koleksiyonerlerin de ismini duyar hale geldik” diyen Çakır, sanat sigortasının koleksiyonerler, özel müzeler ve sanat koleksiyonu olan kurumlar tarafından yoğun bir ilgi gördüğünü açıklıyor. Çakır, “Sanatseverlerimizin ilgisinin daha çok tablo ve heykeller olduğunu söyleyebilirim. Fakat, müşterilerimizin koleksiyonlarına kattıkları antikalar, mücevherler ve kırılgan olan/ kırılgan olmayan bir çok parçası sigortalanmak üzere de değerlendiriliyor. Sanat sigortası geçmişten günümüze kalan değerleri korumak ve günümüzden geleceğe bu değerlerin korunarak aktarılması noktasında çok önemli bir yere sahip” açıklamasını yapıyor.
Piyasa değerindeki artışlarda da sigorta yanınızda
Gulf Sigorta olarak hazırladıkları ‘Koleksiyon Sigortası’ ile tablolar, gravürler, heykeller, antikalar, tarihi veya sanatsal değeri olan orijinal eserler ve kişisel olarak ilgi duyulan özgün parçalardan oluşan koleksiyonlara teminat verildiğini dile getiren Çakır, şöyle devam ediyor:
“Teminat altına alınan eserlerimize (all risk esaslı) yangın, hırsızlık, deprem, sel, dahili su, kazaen kırılma gibi tüm risklere karşı güvence sağlanıyor.
Bu teminatların yanı sıra, eserlerin poliçe dönemi içerisinde piyasa değerindeki artışlar, eseri yapan sanatçının vefatı sonrasında sanat eserinde yaşanabilecek değer artışları gibi eserlerdeki finansal değişiklikleri de sigortalı lehine korumaktayız. Tablolar, koleksiyonlar, sanatsal değeri olan eserler, hassas içerikli eşyalar oldukları için teminat sağlama aşamasında her bir eser için özel incelemeler yapıyoruz. Sanat eserlerine sadece sergi, müze, ev gibi bulundukları adreslerde değil bilatefrik olarak birden çok adreste bulunma durumunda da teminat sağlıyoruz. Nakliye esnasında poliçe kapsamındaki bir riskin gerçekleşmesi sonucu oluşabilecek hasarlar için de poliçe üzerinde belirlenmiş limitler dahilinde teminat verilmektedir. Her türlü gerçekleşebilecek riskin değerlendirmesi yapılarak müşterilerimize özel ayrıcalıklı ürün hazırlayabiliyoruz. ”Son dönemde sanat dünyasında öne çıkmaya başlayan dijital eserlere de dikkat çeken Çakır, “Tüm dünyada yankı uyandıran dijital eserler, ülkemizde de ön plana çıkmaya başladı. Sanatçılarımız dünyadaki trendleri takip ediyor ve kendilerini bu konuda geliştiriyor. Gulf Sigorta olarak bizim hedefimiz ise değişen ve dönüşen dünyamızda sigortalılarımızın eserlerini en üst düzeyde koruma amacıyla ürünlerimizi geliştirmek” diyor.
1 milyon dolar ve üzeri kişisel koleksiyonlara teminat sağlıyor
- Toplam bedeli 1 milyon dolar ve üzeri kişisel koleksiyonlara teminat sağlanıyor. Gulf Sigorta bu ürün ile antika eşyalar ve sanat koleksiyonları için yangın, hırsızlık, deprem, sel, dahili su, kazaen kırılma gibi rizikoları da kapsayan ve neredeyse tüm dünyada geçerli all risk esaslı bir teminat sağlıyor.
- Sigortalının sahip olduğunuz koleksiyonlar birden fazla adreste bulunsa dahi ek bir poliçede tüm koleksiyonlar teminat altına alınabilmektedir.
- Taşıması yapılacak olan koleksiyondaki parça veya parçalar, taşımanın eşyanın cinsine uygun koşullarda ve profesyonel bir nakliye şirketi tarafından yapılması şartıyla teminat altına alınıyor.
- Teminat altındaki eserlerin poliçe dönemi içerisinde piyasa değerindeki artışlar, eserin yapan sanatçının ölümü sonrasında sanat eserinde yaşanabilecek değer artışlara karşı, ürünün özel şartlarında yazılı limitler doğrultusunda hasar sonrasında ödenecek tazminat miktarını sigortalılar lehine düzenliyor.
- Çift veya takımların herhangi bir parçasının hasarlanması durumunda sigortalıya tamir ettirmek ya da hasar sonrası düşen piyasa değeri nedeniyle oluşan kıymet kaybını ödemek veya çiftin veya takımın tamamı için ödeme yapılması şeklindeki tazminat ödemesi seçenekleri sunuluyor.
- Sanat eserleri poliçe üzerinde yazılı birçok adreste bilatefrik olarak (ayırmaksızın) teminat altında olacağı gibi poliçe üzerinde yazılı olmayan adreslerde gerçekleşebilecek hasarlar veya nakliyeler sırasında oluşabilecek hasarlar iş bazında poliçe kapsamına dahil edilebiliyor.
- Koleksiyonda bulunan eser(lerin) herhangi bir müze veya galeride sergilenmesi, sergi alanına nakliyesi sırasında poliçe kapsamındaki bir riskin gerçekleşmesi sonucu meydana gelebilecek hasarlar teminat altına alınıyor.
- Sigortalı tarafından yeni edinilen koleksiyonlar poliçede, aynı kategoride sanat eserlerinin teminat altında bulunuyor olması şartı ile aynı kategorideki sanat eserlerinin toplam bedelinin % 25’i ile teminat altına alınıyor.
- Mücevher ve saatlere hem konuttaki kasa içinde kilit altındayken, hem bir banka kasasında kilit altındayken, hem de sigortalı veya sigortalının eşi mücevher ve saatleri üzerinde veya çantasında taşırken poliçe üzerinde yazılı, iş bazında belirlenen limitler dahilinde teminat veriliyor.
Mona Lisa pastaya bulandı
Paris’teki Louvre Müzesi’nde sergilenen Leonardo da Vinci‘nin Mona Lisa eseri, geçtiğimiz günlerde bir ziyaretçinin saldırısına uğradı. Tekerlekli sandalyede oturan yaşlı bir kadın kılığına girmiş kişi, pasta fırlatarak tabloyu koruyan cam tabakayı kremaya buladı.
İklim değişikliğine dikkat çekmek amacıyla gerçekleştirildiği iddia edilen saldırı herhangi bir hasara neden olmadı ancak sanat eserlerinin karşı karşıya olduğu riskleri bir kez daha gözler önüne serdi.
Amerikalı turist müzede tablonun üzerine düştü
Mart ayında Galleria Borghese’de açılan “Guido Reni ve Roma: Doğa ve Adanmışlık” sergisinde yer alan 30 eserden biri olan “St. Francis” tablosunun üzerine Amerikalı bir turist düştü. Bu nedenle çerçeveye yakın bir kısımda yaklaşık 4 cm’lik yırtık oluştu.
Güvenlik görevlisi milyon dolarlık tablodaki yüzlere göz çizdi
Rusya’da bir sanat galerisinde akıl almaz bir olay yaşandı. Sanat galerisinde çalışan bir güvenlik görevlisi ‘canı sıkılınca’ galerideki çok değerli bir tabloya göz çizdi. Orijinalinde yüzünde hiçbir uzvun bulunmadığı tablo Rus Avangart akımının en önemli temsilcilerinden birine ait…
Sovyetler döneminin önemli sanatçılarından Anna Leporskaya’nın 1932-34 arasında yaptığı “Üç Figür” isimli eserin 75 milyon rubleye sigortalı olduğu açıklandı. Kalemin mürekkebinin tablonun boyasına biraz işlediği, güvenlik görevlisinin gözleri çizerken çok bastırmadığından hasarın büyük olmadığı belirtildi. Tablonun onarımının 250 bin rubleye mal olacağı açıklandı.
Sevgilisine kızdı, müzede 5 milyon dolarlık eser kırdı
ABD‘nin Teksas eyaletinde bulunan Dallas Sanat Müzesi‘ne zorla giren 21 yaşındaki Brian Hernandez eline aldığı bir metal sandalye ile müzedeki eserlere saldırmaya başladı. Sevgilisine kızdığı için bunu yaptığını belirten saldırgan, müzede tarihi ve sanatsal öneme sahip toplamda 5 milyon dolar değerindeki çok sayıda eseri tahrip etti.
Tahrip edilen eserler arasında Antik Yunan dönemine ait 2 bin 600 yıllık bir testi ve yine Antik Yunan döneminden 2 bin 500 yıllık bir mücevher kutusu da bulunuyor.
Graffiti sanatçısı Basquiat’nın eseri hırsızların elinden kurtarıldı
Amerikalı ünlü graffiti sanatçısı Basquiat’nın “Köpek Bacak Çalışması” adlı eserinin yer aldığı bir metrelik çerçeveyi çalmaya çalışan çift galeri çalışanı tarafından durduruldu.
Çift kaçmayı başarırken eser kurtarıldı.
Sanat Sigortası özel haberimizi Şemsiye Dergisi‘nin Haziran sayısında da okuyabilirsiniz. Turkcell Dergilik, Türk Telekom e-dergi uygulamaları ve dijitalbasin.com‘da ücretsiz.
