Doludizgin büyüyen Türkiye sigorta sektöründe ilk 7 ayda prim artışı yüzde 131,2 oldu. Sektörün hızlı büyümesinde ağırlıklı olarak poliçe primlerindeki artış etkili oluyor. Üretimdeki artışta, sigortalı ve poliçe adetlerindeki artışın ise çok sınırlı etkisi var.
ALP SÜER/ HAYATIMIZ SİGORTALI
Türkiye sigorta sektörü, 2023 yılında öyle bir büyüyor ki sormayın gitsin! Hayat dışı (elementer) branşlar adeta şahlandı. Başta sağlık olmak üzere trafik, yangın ve doğal afetler branşlarındaki prim artışı adeta parmak ısırtıyor. Rahmetli David Kohen, geçmişte sektördeki büyüme rakamlarını kaleme aldığımda (sektörün hızlı büyüdüğü yıllarda) haberlerin başlığından dolayı beni sıkça eleştirir, “Nominal değil, reel rakamlara bak!” derdi. Ancak, açıklanan rakamlar hele hele bu yüksek enflasyon döneminde bile sektörde güçlü bir reel büyümeyi de teyit ediyor. Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) son açıkladığı istatistiklere göre, sektör yılın ilk 7 ayında yüzde 131,2 büyüdü. Enflasyondan arındırıldığında sektörde reel büyüme yüzde 56,4 olarak gerçekleşti. Hayat dışı sektördeki büyüme ise yüzde 138 (reel yüzde 61) düzeyinde. Elimizde belirli bir yılın öncesine kadar istatistik yok; belki de bu yılki büyüme “yüzyılın büyümesi.” “Sektörde prim üretimindeki artış çok hızlı, ancak sektör adetsel olarak büyüyor mu? Sektörde sigortalı ve poliçe adedi artıyor mu?” Aslında yanıtlanması gereken soru bu. Ayrıntıya girmeden sigortacılardan aldığımız bilgilere göre şunu söyleyebiliriz ki; “Evet, sektörde özellikle belli branşlarda sigortalı ve poliçe adedi artıyor. Ancak, hayat dışındaki büyümenin sadece yüzde 15-20’lik kısmı sigortalı adedindeki artıştan, geri kalanı (yaklaşık yüzde 120) poliçe primlerindeki (fiyat) artıştan kaynaklanıyor.
55 milyon sigortalı varmış da haberimiz yokmuş!
Biraz daha ayrıntılara girelim ve rakamlara bir göz atalım: TSB, her ay sigortalı adetleri ve 3 ayda bir de poliçe adetleri istatistiklerini yayımlıyor. Öncelikle, sigortalı adetlerine göz attığımda gözlerime inanamadım; “vav” dedim. Son yayımlanan rakamlara göre, ocak-temmuz döneminde sektörde 55 milyon 837 bin 478 kişi sigortalı gözüküyor. Geçen yılın aynı dönemine göre de sigortalı adedi 5 milyon 696 bin 249 kişi artış göstermiş. “Şu Allah’ın işine bak” dedim, toplumun büyük çoğunluğu sigortalı olmuş da haberimiz yokmuş. Ancak, öğrendim ki sigortalı adetleri, çokluk, mükerrerlik içeriyor. Sigorta şirketleri yasadan dolayı müşterilerinin isimleri ve TC kimlik no’larını TSB ile paylaşamıyor; sadece poliçe bilgilerini bildiriyorlar. Sözgelimi bir birey, X sigorta şirketinden 2023 yılında 3 tane poliçe yaptırdığında, bu durum sisteme 3 tane sigortalı adedi olarak yansıyor. Grup sözleşmelerinden dolayı (tek bir poliçe ile birden fazla birey sigortalanıyor) poliçe adetleri ile sigortalı adetleri de farklılık gösteriyor.
Poliçe adedi ilk 6 ayda 3 milyondan fazla arttı
Poliçe adetlerine geldiğimiz ise TSB’nin yayımladığı söz konusu istatistik 3’er ayda bir yayımlanıyor. Sektörde poliçe adetleri (dönem içi yazılan) yılın ilk yarısında, geçen yılın aynı dönemine göre 3 milyon 302 bin 577 adet artışla 38 milyon 124 bin 589 adete yükseldi. Poliçe adetleri, yılın ilk çeyreğinde de geçen yılın aynı dönemine göre 2 milyon 139 bin 603 adet artış göstermişti. Küçük bir hatırlatma yapacak olursak, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) ve ihtiyari konut sigortasına talep artışı yaşandı. Bu da doğal olarak poliçe adetlerinin artmasında etkili oldu. ZDS’de Haziran başında 10 milyon 960 bin 387 olan poliçe adedi, 28 Ağustos itibarıyla 11 milyon 770 bin 373’e ulaştı. Sigortalılık oranı yüzde 59’a yükseldi. Poliçe adetlerindeki artış konusunda sağlıklı bir yorum yapmak için yılın 2’nci yarısındaki diğer branşlardaki rakamları da görmek daha doğru olacak.
Kaskoda da poliçe adetleri artan şirketler var
TSB verilerini bir kenara bırakıp, biraz da yüzümüzü sigortacılara dönelim. Sigortacılardan aldığımız bilgilere göre, sektördeki hızlı büyümede poliçe primleri (fiyat) artışlar çok etkili. Yüksek enflasyon, (sağlıkta medikal enflasyon) artan hasar maliyetleri ve teminat altına alınan varlık bedellerindeki artış vb. primlerin yüzde 100 (belli durumlarda yüzde 200-300) artışında çok etkili. Bununla birlikte sektörde hastalık/sağlık, (özellikle Tamamlayıcı Sağlık Sigortası) yangın ve doğal afetler ve trafik branşında yılın ilk 7 ayında poliçe ve sigortalı adetlerinin de arttığı gözleniyor. Hâttâ, şirket özelinde bakıldığında sektörden ayrışarak sigortalı ve poliçe adetlerini yüzde 70 gibi yüksek oranlarda artıran (poliçe fiyatları çok hızlı artan kasko branşında dahi) şirketlerin de olduğunu söyleyebiliriz. Kuşkusuz bu da sevindirici bir durum. Ancak, enflasyonla mücadeleye odaklanan yeni Merkez Bankası yönetiminin faiz oranlarını artırması, iç talebin daralmaya başlaması, poliçe fiyatlarının yüksekliği ve yüksek enflasyona bağlı olarak bireylerin satın alma gücündeki azalmanın, önümüzdeki aylarda birçok branşta sigortalı ve poliçe adetleri üzerinde olumsuz etki yapacağını söylemek mümkün.
Sektör, trafik, sağlık ve yangında adetsel olarak da büyüyor
Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Fatih Gören, 2023 yılında trafik, hastalık/sağlık ve yangın branşlarında sektörün hem adet hem de toplam prim bazında büyüdüğünü söylüyor. Sektör genelinde olduğu gibi Anadolu Sigorta’nın sağlık ve yangın branşındaki adetlerde geçtiğimiz seneye göre yükseliş trendini sürdürdüğünü belirten Gören, “Anadolu Sigorta olarak sağlık branşında geçtiğimiz yıla göre yaklaşık yüzde 10 sigortalı adedi artışıyla 500 bin’in üzerinde sigortalı adedine ulaştık. Sağlık sigortasında özellikle Tamamlayıcı Sağlık ve Riskli Hastalıklar Sigortası’na ilgi gösteren müşterilerimizin sayısı artıyor. Yangın branşında ise DASK üretimi ile birlikte yüzde 5’lik bir artışla 846 bin adede ulaştık. Anadolu Sigorta olarak tüketicinin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan ürün çeşitliliğimiz ve her bütçeye uygun poliçe alternatiflerimizle sektörde sigortalı artışına katkı sağlamaya devam edeceğiz” diyor.
Şirketimizin büyümesinde sigortalı artışı da etkili
Ankara Sigorta Genel Müdür Yardımcısı İrfan Yörük, Ankara Sigorta’da yılın ilk 6 ayında prim üretimindeki artışta, enflasyon dolayısıyla sigorta bedellerinin artmasının yanı sıra maliyet artışlarının fiyatlara yansımasının etkisi olduğunu söylüyor. Bununla beraber şirketin büyümesinde poliçe veya sigortalı sayısındaki artışın da etkili olduğunu ifade eden Yörük, “Geçen yılın aynı dönemine göre ilk 6 ayda prim üretimindeki artışımız yaklaşık 180’e ulaştı; aynı zamanda poliçe sayımızda da yüzde 63 oranında arttı. 2022 yılının haziran ayı sonunda 727 bin olan adet olan sigortalı sayımız da bu yıl 1 milyon 187 kişiye yükseldi” diyor.
Sektördeki hızlı büyümede poliçe prim artışı etkili oluyor
Türkiye sigorta sektörünün 2023 yılında hızlı büyümesi ile ilgili sorularımızı yanıtlayan AcnTURK Sigorta Genel Müdürü Ali Murat Dişçi, “Sektörde prim üretimindeki artış yüzde 135’in üzerinde olmasına karşın, söz konusu hızlı büyümede ağırlıklı olarak poliçe primlerindeki-fiyatlarındaki artış etkili oluyor. Sigortalı ya da poliçe adetlerindeki artış şubatta önemli bir deprem geçirmiş olmamıza rağmen sınırlı. Özellikle kaskoda ülke araç parkının az bir kısmı kasko yaptırmaya devam ediyor. Sağlık ve kasko sigortalarındaki prim artışlarından ötürü yenileme oranlarının düşmesi muhtemel gözüküyor. Yüzde 135’lik büyümenin kabaca yüzde 115’lik kısmı prim artışından yüzde yüzde 20’lik kısım sigortalı adedindeki artış ve yeni sigortalıların ödedikleri prim tutarlarından kaynaklanıyor” diyor. AcnTURK olarak hızlı büyümeye ve sektörden pay almaya devam ettiklerini belirten Dişçi, “Son olarak sunduğumuz tamamlayıcı sağlık sigortası ürünümüz ile kasko ürünümüzden sonra sektörde bir kez daha fark yaratacağız ve önemli bir ihtiyacı gidermiş olacağız” diye konuşuyor.
Sektörde büyüme büyük ölçüde prim artışı kaynaklı
Sompo Sigorta Satış Genel Müdür Yardımcısı Hasan Bayata 2023 yılının ilk 6 ayında sektörde görülen büyümenin büyük ölçüde ortalama poliçe prim artışından kaynaklandığı görüşünde.Oto sigortaları özelinde bakıldığında kaskoda sigortalı sayısının geçen yılın aynı dönemine göre artmadığını, üretimdeki büyümenin araç bedellerindeki ve onarım maliyetlerindeki artıştan etkilenen ortalama poliçe primlerinin artışından geldiğini ifade eden Bayata, “Trafik ürününde ise sınırlı da olsa poliçe adetindeki büyümenin oto sigortalarındaki büyümeyi desteklediği söylenebilir” diyor. Sompo Sigorta olarak oto sigortalarında sektöre yön veren lider şirketlerden biri olmaya devam ettiklerini belirten Bayata, şunları söylüyor: “Yılın geride kalan döneminde, kasko ürününde sektördeki poliçe adeti geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 küçülürken, Sompo Sigorta olarak poliçe adetimizi yüzde 7 artırmayı başardık. Ağustos ayı dahil yılın geride kalan döneminde trafik ürününde sektördeki poliçe sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10’un üzerinde artarken, Sompo Sigorta olarak aynı dönemde poliçe adetlerimizi yüzde 78 artırdığımızı görüyoruz.”
