ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Nakliyat Sigortaları Direktörü Kaptan Ceyhun Can Yıldız; 2020 yılının deniz sigortaları açısından nasıl geçtiğini ve 2021 beklentilerini anlattı. Yıldız, hasarların azalmasına rağmen masrafların arttığını söyledi.
Emtia Nakliyat Sigortaları, Tekne ve Makine (H&M) Sigortaları ve tabii ki P&I sigortası… Bunların hepsi deniz sigortalarının bölümleri. Bütün dünyayı kasıp kavuran pandemi, deniz sigortacılığını nasıl etkiledi? Deniz sigortacılığının 2021’de durumu ne olacak? İşte bu ve benzeri soruların cevabını ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Nakliyat Sigortaları Direktörü Kaptan Ceyhun Can Yıldız’dan aldık.
Yıldız, “Çin’in ülkemize yaklaşık 7 bin kilometre uzaklıktaki bir sanayi şehrinde görülmeye başlanan ve ‘bilinen tedavilere cevap vermeyen’yeni bir zatürre türü ile ilgili haberler ise sadece konunun uzmanlarının dikkatini çekebilecek türden bir detaydı ve biz sıradan insanların yaşamlarına uzaktı. 12 ay sonra ise küresel bir kader birliği ile kendimizi tüm algılarımızın, iş yapış şekillerimizin ve ilişkilerimizin tekrar gözden geçirildiği ve ayarlandığı bir noktada bulduk” dedi.
“2018 öncesi yaklaşık 15 yıllık süreç içerisinde genişletilmiş şartlar, düşük muafiyetler, rekabetçi fiyatlar ve sektörel kapasite ile ‘müşteri memnuniyeti’ bazlı hareket eden nakliyat sigortaları sektörü artan hasar prim oranları ve bununla orantılı olarak sigorta ve reasürans şirketleri üzerinde artan finansal baskılar nedeniyle halihazırda bir daralmaya gitmiş durumdaydı” vurgusu yapan Yıldız, “Özellikle Londra piyasası olmak üzere hasarsız yenilemelerde dahi asgari yüzde 20 civarı prim artışları sunulan piyasa şartlarında, sigortalılarımızın teminat ihtiyaçları bazen teminat/muafiyet revizeleri bazen de kıta Avrupası veya Asya-Pasifik bölgelerinde sunulan alternatif teminatlarla karşılanmaktaydı. Her geçen gün daha büyük kapasite ile inşa edilen konteyner ve Ro-Ro gemilerinde görülen yangınların kümül maliyetleri, IMO (International Maritime Organization) 2020 düşük sülfür yakıt kullanım kuralları ile gelmesi beklenen makine hasarları gibi unsurlara rağmen 2019’da belli bir toparlanma sürecine giren sektör için 2020 yılı iyileşme beklenen bir sene idi” diye konuştu.
Emtia Nakliyat Sigortaları
Pandemi kaynaklı hasarları emtia nakliyat sigortaları açısından değerlendiren Yıldız, “Emtianın bu süreçte maruz kaldığı başlıca riskler ısı kontrollü sevk edilen ürünlerin bozulması, liman veya depolarda aşırı birikme ve daha düşük güvenlik sonucunda oluşacak hırsızlık, yangın gibi haller olup poliçe teminat ve limitleri bu doğrultuda gözden geçirilmelidir. Bu sigortalar genel şartları itibarıyla sigortalanan şeyin fiziksel hasar ve kaybının tazminiyle alakalıdır ve bazı özel şartlarla genişletilmediği sürece gecikme, emtianın kendi evsafı, kâr kaybı gibi hallere karşı koruma sağlamaz. Emtia nakliyat sigortaları veya taşıma işi organizatörü yasal sorumluluk (FFL) sigortaları bu hallerin pek azına teminat sağlamaktadır ve sigortalıların riskleri kendi iştigal alanlarına göre değerlendirilerek gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır” dedi.
Hasar prim oranları gelecek yıllarda netleşecek
ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Nakliyat Sigortaları Direktörü Kaptan Ceyhun Can Yıldız, “Tekne ve Makine (H&M) sigortaları bu süreçte küresel ticaret hacmindeki ani düşüşe ve dolayısıyla nakliyat hacmine bağlı olarak nispeten daha düşük bir hasar frekansına maruz kalmıştır” dedi. Yıldız şöyle konuştu: “Ancak yine de pandemi kaynaklı kısıtlamalar nedeniyle hasar elleçleme (gözetim, ekspertiz, yedek parça tedarik, tamir) masrafları önceki yıllara göre daha yüksek düzeyde seyretmektedir. Bunlara ek olarak özellikle yolcu gemileri olmak üzere birçok geminin fırtına rotaları üzerinde yer alan Kuzey Amerika veya Güneydoğu Asya’daki bazı lokasyonlarda toplu halde kızağa çekilmiş olmaları kümül riski arttıran bir unsur olarak göze çarpmaktadır. Halen çalışmakta olan gemilerde ise personel sorunları; bakım-tutum aksaklıkları ve klas sörveylerinde yaşanabilecek gecikmelerden ötürü yakın gelecekte bunlarla ilintili hasarlar yaşanması da kuvvetle muhtemeldir. Sektörel prim üretiminin önemli bir kısmını temsil eden Koruma ve Tazmin (P&I) sigortaları ise karantina masrafları; resmi cezalar, sapma (deviation) masrafları; personel masrafları gibi başlıklar altında pandemi kaynaklı taleplere maruz kalmış olup ilgili hasar prim oranları önümüzdeki yıllarda netleşecektir.
2020’nin küresel hasarları
ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Nakliyat Sigortaları Direktörü Kaptan Ceyhun Can Yıldız, 2020’nin hasarlarını şöyle sıraladı; “Ülkemizde yaşanan felaketlere ek olarak dünya genelinde de 2020 yılı pandemi haricindeki risklerin yoğunluk ve etki olarak ön plana çıktığı bir yıl oldu. Beyrut patlaması, Tennessee/ABD hortumu; Mississippi nehrindeki yüksek su ve taşkınlar, Parana nehrinin rekor düşük su seviyeleri, 2020 Atlantik kasırga sezonundaki hareketlilik; en sonuncusu 30 Kasım tarihinde One Apus isimli konteyner gemisinde yaşanan yük hasarı olmak üzere gemi kazaları; iklim değişikliğinin etkileri, ABD-İran-Çin arasında yaşanan gerilimlerin etkileri ve özellikle Gine Körfezi olmak üzere artan korsanlık olayları; sigorta sektörüne milyarlarca dolarlık bir hasar kaydı olarak yansıdı.”
Siber saldırılar deniz için de büyük tehlike
ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Nakliyat Sigortaları Direktörü Kaptan Ceyhun Can Yıldız, 2021 öngörüleriyle ilgili de; “ECB Nakliyat Departmanı olarak yerel piyasada lider konumda olduğumuz sektörler başta olmak üzere tüm sigortalılarımız; sigorta şirketi/aracısı iş ortaklarımız ve diğer tüm paydaşlar ile; 2020 yılını en az zarar ve zorluk ile atlattığımızı düşünüyoruz. 2021 yılı hedefimiz de bundan daha aşağı olmayacak ve bunu yaparken de eskisi gibi fiziksel yakınlık içerisinde olmasa da; belki eskisinden de yakın bir şekilde sigortalılarımız ve meslektaşlarımızın hizmetinde olacağız” dedi. Siber risklere dikkat çeken Yıldız, şunları söyledi:
“Bu vesile ile pandemi öncesi süreçte etkileri görülmeye başlanan ve pandemi ile; birkaç katına çıktığı tahmin edilen siber risklere de değinmek isteriz. Önceki yıllarda nakliyat sektörünün düşük bir risk olarak gördüğü; ancak hem gemi hem de liman işletmeciliğinde artan dijitalleşme sürecine ek olarak; büyük bir konteyner hattını vuran 2017 NotPetya saldırısı ile nakliyat sektörünün küresel ölçekte dikkatini çeken siber riskler; giderek artan sıklık ve şiddetle devam etmekte olup bu artış pandemi ile ciddi bir ivme kazanmış durumdadır. Klasik sigortacılık ürünleri arasında olmayan bazı yeni siber risk ürünleri; diğer branşlarda olduğu gibi denizcilik ve nakliyat sigortacılığında da uygulanmaya başlanmıştır.”
