SEVAL ÖZKAP / HAYATIMIZ SİGORTALI
Boğaziçi Elektrik Dağıtım (BEDAŞ) İnsan Kaynakları Direktörü Ali Yenilmez, otomatik katılım uygulamasına katılan ve mevcutta BES sözleşmesi olanların bu sözleşmelerindeki haklarını kaybetmek istemediğini, bu nedenle sistemde kalmak konusunda kafasının karışık olduğunu söyledi.
Merakla beklenen Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) otomatik katılım uygulaması yılbaşında bin ve üzeri çalışana sahip özel şirketlerin 45 yaş ve altı çalışanları için başladı. 2019 yılında ise tüm şirketlerin çalışanları kademeli olarak otomatik katılımlı olmuş olacak. Kademeli geçiş ile uygulamada yaşanan sorunlar, talepler, beklentiler de şekillenecek ve sistemin sağlıklı yürümesi sağlanacak.
İlk kademede yer alan bin ve üzeri çalışana sahip özel sektör şirketler, ocak ayı sonuna kadar emeklilik şirketi tercihi yaparak, çalışanlarını sisteme dahil etti. Bu şirketlerden biri de Boğaziçi Elektrik Dağıtım (BEDAŞ) oldu. 4 bin 500 çalışana sahip şirket, 45 yaş ve altı çalışanlarını otomatik katılımlı yaptı. Bu doğrultuda şirketin 3 bin 67 çalışanı sisteme dahil oldu. BEDAŞ İnsan Kaynakları Direktörü Ali Yenilmez ile sistem hakkında görüşlerini ve çalışanların uygulamaya bakış açısını konuştuk.
İlk defa BES’lenenler sistemde kalmayı düşünüyor
Gönüllü BES’in uzun yıllar birikim yaparak emekli olduktan sonra ek gelir sağlanmasına yardımcı olacak bir sistem olduğunu belirten Yenilmez, otomatik katılım uygulamasının ise çalışanlara sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayabilmeyi ve ülkemizdeki tasarruf olgusunu artırmayı hedeflediğinin altını çizdi. Yenilmez, BEDAŞ’ın çalışan sayısı itibarıyla yeni uygulamaya dahil olduğunu belirterek, çalışanlarının ocak ayı itibarıyla tasarruf yapma imkanına kavuştuğunu belirtti. Sistemin emeklilik döneminde yaşam standardını korumaya yardımcı olduğunu belirten Yenilmez, BEDAŞ çalışanlarının otomatik katılım uygulaması hakkındaki düşüncelerinin ikiye ayrıldığını kaydetti. Yenilmez, “Daha önce BES katılımcısı olan çalışanlarımız, BES hesaplarını yeni uygulamaya aktaramadığından, önceki birikimlerini korumayı tercih edip, otomatik katılımdan çıkma eğilimindeler. Ancak BES ile otomatik katılım sayesinde tanışanlar, uygulamada kalmayı düşünüyor” dedi.
BES sözleşmesi ile otomatik katılım hesabının birleştirilememesi dezavantaj
Katılımcıların otomatik katılımdan çıktıklarında devlet katkısının ne kadarını alabilecekleri konusunda detaylı bilgi sahibi olmadığını kaydeden Yenilmez, “Mevcutta bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanlar bu sözleşmelerini otomatik katılıma aktaramadığı gibi devlet katkısına esas sürelerin hesabında da eski sözleşmeden kaynaklanan haklarını otomatik katılımlı bireysel emekliliğe aktaramayacak gibi görünüyor. Bu durum ancak bir sözleşme için kaynak ayırabilecek katılımcılar için bir dezavantaj yaratıyor. Aktarım veya birleştirme söz konusu olmadığı için bu durumdaki katılımcılar ya otomatik katılımdan çıkacak ya da eski sözleşmesini iptal edecekler. Eski sözleşmenin iptal edilmesi durumunda kesintiler olacağından katılımcılar muhtemelen otomatik katılımdan ayrılmayı tercih edecek ve ilave avantajlardan yararlanamayacaklar” dedi. Yenilmez, özellikle birikim alışkanlığı olmayan çalışanlarının ise uygulamanın kendilerine birikim kültürü kazandıracağını düşündüğünü de sözlerine ekledi.
Şirketler avantajları ortak platformlarda anlatmalı
Otomatik katılım sisteminde çalışanlara birçok avantajlar sunuluyor. Bu avantajların başında ise yüzde 25 devlet katkısının yanı sıra iki aylık cayma hakkının kullanılmaması halinde 1.000 TL’lik ek devlet katkısı geliyor. Ayrıca emeklilik hakkının kullanılması halinde, hesabında bulunan birikimi en az 10 yıl boyunca yıllık gelir sigortası kapsamında düzenli gelir olarak almayı tercih eden çalışanlara birikiminin yüzde 5’i karşılığında ek devlet katkısı ödemesi yapılacak. Yenilmez, bu avantajların çalışanlara doğru anlatılması gerektiğini kaydetti. Bireysel emeklilik şirketleri ve kamunun, çalışanlara bu sistemi daha detaylı tanıtması gerektiğini düşünen Yenilmez, sözlerine şöyle devam etti: “Tüm çalışanlar bireysel emeklilikte otomatik katılımın detaylarını şirketlerindeki İnsan Kaynakları (İK) birimlerinden öğreniyor. Burada bilgi kirliliğinin önüne geçmek için İK ve bireysel emeklilik firmaları ortak bir sunumla tüm çalışanlara ulaşmalı.”
45 yaş üstü çalışanlara da kademeli teşvik uygulanabilirdi
Otomatik katılım uygulamasından 45 yaş altı çalışanlar faydalanabiliyor. “45 yaş üstü çalışanlar için de kademeli teşvik sistemi uygulanabilirdi” diyen Yenilmez, sistemin 45 yaş üstü çalışanları kapsamasının uygulamada bütünlük açısından daha faydalı olacağını söyledi.
En iyi hizmeti, en hızlı verecek şirketi seçtik
Otomatik katılım sisteminde bu hizmeti verebilecek 18 şirket bulunuyor. Sistemde şirket tercihi ise işverenin yükümlüğünü oluşturuyor. Ali Yenilmez, uygulama kapsamında çalışanlarına en iyi hizmeti ve en hızlı şekilde verebilecek şirketi tercih ettiklerini söyledi. Yenilmez, “Şirket seçiminde ayrıca çalışanlarımızın 7 gün 24 saat hizmet alabileceği, doğru planlamalar ve fon seçimlerinde yönlendirici olabilecek firmayı seçmek için çalıştık” dedi.
Otomatik katılımda çalışanların şirket seçimi veya şirket değiştirme hakkı bulunmadığına dikkat çeken Yenilmez, “İşverenin şirket değiştirme hakkıysa belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde mümkün. Yani bir emeklilik şirketinin fon yönetimi, fon işletim kesintileri gibi uygulamalarından memnun olmamanız halinde çalışanların şirket değiştirme şansı ne yazık ki yok” şeklinde konuştu.
Avrupa Yakası’nın elektrik ihtiyacını karşılıyor
1970 yılından bu yana İstanbul ve çevresine elektrik enerjisi sağlayan BEDAŞ, özelleştirme süreci kapsamında 2013 yılında hizmet vermeye başladı. BEDAŞ, yıllık 24,5 milyar kWh elektrik dağıtımı yapılan ve önemli bir finans, ticaret ve sanayi merkezi olan İstanbul’un Avrupa yakasında, her geçen gün artan elektrik ihtiyacını kaliteli, verimli ve kesintisiz bir şekilde karşılayabilmek için şebeke iyileştirme ve tesis kurma alanlarında yatırımlarını sürdürüyor. Şirketin 4 bin 500 çalışanı bulunuyor. İstanbul’un Avrupa Yakası, 4,8 milyon abonesi ve Türkiye elektrik kullanımındaki büyük payı ile ülkemizin en yüksek elektrik tüketimi gerçekleştiren bölgesi olma özelliğini taşıyor.
