Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesinde dün 8 ayrı yüksek yapıdan oluşan sitede çıkan yangında şimdilik hayatını kaybedenlerin sayısının 44 kişi olduğu, 279 kişiye henüz ulaşılamadığı bildirilse de tüm rakamların kesinleşmesi bir haftayı bulacak.
8 binadan 7’si yangın etkisi altında. 4 binada yangın halen devam ediyor. Toplam 1900 üzerinde daire içinde yaklaşık 4000 kişi ikamet ediyor. Yangının çıkış sebebi kesinlik kazanmış değil. Yangının yayılması ve büyümesinde etkili olan ana faktörler:
• Bina cephelerine kurulan bambudan imal edilmiş iskeleler
• İskelelerin dış yüzeyi ise plastik malzeme ile kaplı.
Yangın başlaması dışında söndürülememiş olmasına sebep olan hususlar önemli sonuçlar sunuyor. Yüksek yapılar arasında rüzgarın anafor etkisiyle bölgedeki hava akımından ayrı olarak bir türbülans yarattığını biliyoruz. Hızlı değişen hava akımları dışında ayrıca
yangının yarattığı ve yol açtığı ısı etkisiyle ısınan havanın yangını süratle dağıtarak büyüttüğü görülüyor. Yangını büyüten faktörler çok belirgin. Koşullar bu tür bir yangının kusursuz şekilde ağır sonuçlar yaratması için fazlasıyla yeterli. Yangınlarda önemli bir konu; yangının söndürülme olanaklarının neler olacağıdır. Her yangın aynı sonuçlar ile son bulmaz. Ancak yüksek yapılarda her zaman dramatik sonuçlar ile karşılaşılsa da Hong Kong’ta gerçekleşen yangın bugüne kadar gerçekleşen yangınlar içinde özel bir yer edinecek. Özellikle iskele için seçilen malzemenin bambu oluşu dışında güvenlik amaçlı plastik örtüleme yapılması oldukça ciddi bir hata. Bambu kullanımı maliyeti sebebiyle tercih edilebilir ancak bu tür yüksek yapılarda ilk kez karşılaşılan bir durum. İskeleler genellikle hafif metallerden seçilir. Güvenlik örtüleri ise daha çok yanmaz malzemeden imal edilir.
Malzeme seçiminin ciddi bir hata ve kusur olduğu açık. Yerel otorite, “Şirketin sorumlu kişilerinin, olayda ağır ihmali olduğu ve bunun yangının hızla yayılmasına ve çok sayıda can kaybına sebep olduğuna dair sebeplerimiz var” şeklinde açıklıyor olsa da yerel yasaların
incelenmesi önem kazanıyor. Yangının hızla yayılmasının çok hızlı oluşu dikkat çekiyor. Plastik köpük yalıtım malzemesinin etkili olduğu, bina duvarlarının kaplandığı materyalin, iskeleti çevreleyen kurulan ağların ve su geçirmez muşambanın yandığında alevlerin,
standartlara uygun malzemelerde olması gerekenden daha hızlı yayıldığı değerlendirilmiş.
Özerk bölge uygulamalarında yangınların şiddeti için 5 kademeli derecelendirme sistemi kullanıldığı ve uzun yıllardan sonra ilk kez 5. seviye alarmı verildiği görülüyor. Yangına, 150 civarında yangın söndürme aracının ve 800’ün üzerinde sağlık ve itfaiye personelinin
müdahale ettiği ancak halen kontrol altına alınamadığı bilgisi mevcut.
Sosyal medyada sıklıkla karşılaşılan dronlar ile yangın söndürme fantezilerinin görsel şölen olduğunu söylemek gerek. Böyle bir yangında hiçbir etkisi olamaz.
Olay yerine ait resmi ülkemizde son yıllarda artan yapılanmanın yoğunlaştığı bölgeler ile kıyaslar isek benzer çok sayıda riskli alan yarattığımızı söyleyebiliriz. Bu inşaatların yapımı ve tadilatı için yerel otorite olarak Belediyelerin ruhsat verdiğini dikkate alarak aynı belediyenin İtfaiye Teşkilatlarını da bünyelerinde bulunduruyor olmaları çelişki ve trajedi yaratıyor. Bina yüksekliklerine uygun yangın sistemleri şartı aranmadığı gibi
itfaiyenin de müdahale olanaklarına bakarak yerel otoritelerinde 1. Derece kusurlu ve sorumlu olduğunu söylemeliyiz. Riski yaratan, denetleyen ve müdahale eden olarak sorumluluklarını devredemez. Başladığında kendisinin de söndürme kapasitesi olmayan belediyelerin ruhsat vermeleri 1. Derece sorumluluktur. Danıştayın Hizmette Kusur ilkesini öne çıkarır. Tüm bunların yanında yıllardır ihmal edilen itfaiyeciler için durum
çok daha vahim ve dramatik. Hiçbir destek verilemeyen, gelişimi için hiçbir katkı sağlanmayan, imkan ve olanakları kısıtlı itfaiyecilerin olay anında canlarını hiçe sayarak yaptıkları müdahaleler ile süreçleri yönetmeye çalışıyoruz. İtfaiye Akademisi Kurulması
kaçınılmaz. Hızla değişen çevresel faktörler ve gelişmelerin karşısında itfaiyeciliğin ihmal edildiği kesin. Ayrıca; ruhsatlandırma konularında itfaiyelerin teşkilat olarak görüş ve önerilerini yetkilendiren düzenlemeler olmasını bekleriz.
Bir diğer konu: Sigorta sektöründen alınan Yangın Vergilerinin İtfaiye ve İtfaiyecilere ulaşmaması… Amacına hizmet edemeyen vergiler nerelerde kullanılıyor? Hong Kong yangını sonuçlarının ağır olacağını ön görebiliyoruz. Dubai de yaşanan yüksek yapı yangınlarını ve küresel benzer olayları inceleyerek yakın gelecek sorunlarını tespit etmek zor
değil. Sigorta sektörünün bu tür kompleks yaşam alanları için risk analizi ve risk yönetiminde yeni koşulları göz ardı etmemesi, Hong Kong ve benzer yangınları sonuçlarıyla iyi değerlendirmesi, sunduğu fırsatları başta risk ve hasar önleme şartlarının güncellenmesi bakımından kullanması gerekmez mi?
