GYODER Gösterge 2020-2. Çeyrek Raporu’na göre konut satışı, 2020 yılının ilk yarısında yüzde 23.5 artarak 624 bin adede yükseldi. Canlanan konut satışları konut sigortalarına olan talebi artırdı.
Bankaların devreye soktuğu düşük faizli kredi kampanyaları sayesinde konut satışları pandemiye rağmen yükseldi. GYODER’in hazırladığı ‘Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2020 – 2. Çeyrek Raporu’na göre, 2019 yılının ilk yarısında toplam 505 bin olan konut satışı, 2020 yılının aynı döneminde yüzde 23.5 artarak 624 bin adede ulaştı. Buna bağlı olarak konut sigortası da yükselişe geçti. GYODER Gösterge 2020-2. Çeyrek Raporu’na göre, pandemi sürecinde başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca alınan önlemler ve proaktif yaklaşımlar sektöre can suyu olarak toparlanma eğilimini güçlendirdi.
Alınan önlemler can suyu oldu
Raporda 2019 yılının ilk yarısında toplam 505 bin olan konut satışının, 2020 yılının aynı döneminde 624 bin adede ulaşarak yüzde 23.5’lik bir artış sağladığına dikkat çekildi. Öte yandan birkaç yıldır yeni konut arzının giderek düşmesi de talebin yükselmesinde diğer bir tetikleyici oldu. Halihazırda pazarda bekleyen konutların talep görmesi de önemli ölçüde stok erimesi sağladı. 2020 yılının ilk yarısı itibarıyla 226 bin adede ulaşan ipotekli konut satışında, 2019’un aynı dönemine göre yüzde 221’lik artış yaşandı.
Pandemi ile ihtiyaçlar değişti
Raporda, pandemi nedeniyle değişen ihtiyaç ve tüketim eğiliminin dikkat çeken bir gelişme olduğu belirtilerek, artık bina yapısından, mimariye, kullanılan temel malzemeden, çevreye duyarlılığa kadar pek çok unsurda değişim gözetilerek yatırım kararı alınması gerektiği vurgulandı.
2020 yılı ikinci çeyrek konut satışları, küresel salgın nedeniyle nisan ve mayıs aylarında görülen ekonomik durgunluğa karşın bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 14’lük bir artış göstererek 283 bin 731 adet seviyesinde kapandı. Özellikle haziran ayı itibarıyla kamu bankaları tarafından başlatılan konut kredisi kampanyası konut satışlarını olumlu yönde etkilerken, küresel salgın nedeniyle ertelenen talebin de etkisiyle mayıs ayı itibarıyla konut fiyatlarında aylık yüzde 6,4 ile bugüne kadarki en yüksek aylık değişim görüldü.
2020 yılı ikinci çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre, ilk el satışlarda yüzde 8.1 düşüş, ikinci el satışlarda ise yüzde 28 artış yaşandı. İlk satışların toplam satışlar içerisindeki oranı, bir önceki çeyreğe göre artış göstererek çeyreklik bazda yüzde 31.8 olarak gerçekleşmiş olsa da haziran ayında yüzde 30.9 ile bu oran veri setindeki en düşük seviyesine geriledi.
İpotekli satışlarda yüzde 206 artış
İpotekli satışlarda konut kredisi faiz oranlarındaki gerileme ile birlikte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 206.7’lik bir artış gerçekleşirken, diğer satışlarda ise verilerin açıklanmaya başlanmasından bu yana çeyreklik bazda en düşük satış sayısı görüldü ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28.3 gerileme kaydedildi.
Konut kredisi kampanyası ve ertelenen talebin etkisiyle talepte görülen artış ikinci çeyrek itibarıyla konut fiyatlarına yansıdı ve mayıs ayı itibarıyla reel bazda yıllık yüzde 10,6 artış görüldü. Nominal bazda, geçtiğimiz yıl mayıs ayında konut fiyat endeksinde yıllık artış yüzde 1.5 seviyesinde iken, endeks bu yıl mayıs ayında yıllık bazda yüzde 23.1 artış gösterdi.
Konut kredisi hacmi 234 milyar TL
2019 yılı temmuz ayında başlayan konut kredisi faiz oranlarındaki azalış trendi, yer yer haftalık bazda artışlar hariç 2020 yılı haziran ayı sonuna kadar devam etti. 2019 yılı temmuz ayı başında azalış trendine giren ve yüzde 1.65 seviyesinde gerçekleşen konut kredisi faiz oranı, 2020 yılı temmuz ayında yüzde 0.73 seviyesine geriledi.
Aynı şekilde 2019 yılı temmuz ayı başında azalış trendine giren ve yüzde 21.65 olan yıllık faiz oranı ise 2020 yılı temmuz ayı ortasında 12.61 puan azalarak yüzde 9.14 seviyesine geriledi. 2020 yılı haziran ayı sonunda konut kredisi hacmi 234 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payı 2019 yılı haziran ayında yüzde 51 seviyesindeyken; 2020 yılı haziran ayında yüzde 60’a yükseldi.
Haziran’da yabancılar da alıma geçti
Yabancılara yapılan satışların ise iç talebin yüksek olması, küresel salgın ve uçuş sınırlamaları nedeniyle toplam satışlar içerisindeki oranı gerilemeye devam etti ve yüzde 0.9 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte, haziran ayında aylık bazda yüzde 93.5 seviyesinde artış görüldü. İkinci çeyrekte yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırada yüzde 46.1 pay ile İstanbul, ikinci sırada yüzde 16.8 pay ile Antalya yer aldı.
Ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 45.5 arttı
Belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45.5 arttı. Yapı ruhsatı verilen binaların yüz ölçümü yüzde 40.8, değeri yüzde 54.8 ve daire sayısı yüzde 72.9 arttı.
Konut poliçesi sayısı 3 milyona yaklaştı
Konut satışlarındaki artışa paralel olarak konut sigortalarına olan talep de yükselişe geçti. 2020 yılının Ocak-Mayıs döneminde konut poliçesi olan ev sayısı 2 milyon 281 bin 483 iken Ocak-Haziran döneminde bu sayı 2 milyon 865 bin 164’e ulaştı. Gerçekleşen konut satışlarında konut kredileri kamu bankaları tarafından sağlandığı için Konut ve DASK poliçe satışlarının ağırlıklı banka kanallarından yapıldı. Haziran ayında konut sigorta poliçe adetlerinin yüzde 74’ü banka kanalından yüzde 36’sı ise acente ve diğer dağıtım kanalları üzerinden gerçekleşti. Türkiye’de yaklaşık 17.6 milyon konut bulunuyor. Bu konutların yaklaşık yüzde 56’sının zorunlu deprem sigortası, yüzde 22’sinin ise konut sigortası bulunuyor.
Konut sigortası yaptırırken nelere dikkat etmeli?
- Konut sigortaları, içerdikleri teminatlara ve ek hizmetlere bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Bu nedenle ihtiyaçlara göre ek teminatlar talep edilmeli.
- Konut sigortasının fiyatı; binanın yapı tarzı, brüt metrekaresi, kullanım şekli, yapının bulunduğu il ve ilçeye bağlı olarak değişiyor.
- Sigortada yapının satış fiyatı değil, inşa bedeli baz alınıyor. Evinizi satış fiyatı üzerinden sigortalatmanız durumunda aşkın sigorta söz konusu olur ve fazla prim ödemek durumunda kalabilirsiniz.
- Ev içindeki eşyalar da konut poliçesi kapsamına dâhil edilebilir. Eşya sigorta bedeli belirlenirken konutta bulunan eşyaların günümüz şartlarında yeniden alım değeri düşünülerek bedel tespiti yapılmalıdır.
- Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararlar, poliçenizde belirtilmiş limitler dâhilinde teminat altındadır. Bunların dışında kalan tüm teminatlarda oluşan riskleri minimuma indirmek için konut sigortası yaptırılmalı.
- Evin birtakım özelliklerine göre konut sigortası indirimli olarak yaptırılabilir. Örneğin alarm sistemi, fiyat açısından avantaj sağlıyor.
