Tüketici Birliği Federasyonu Üyesi ve Tüketici Hak Arama Derneği Hukuk Komisyonu Başkanı Avukat Mehmet Raşit Çavuşoğlu, Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) ile ilgili tüketicilerden gelen sorulara yanıtlar verdi. Bu sorular arasında çok katlı binalarda sistemin nasıl işlediğinden kaybolan ve yanan eşyaların ZDS kapsamında olup olmadığına kadar birçok merak edilen ayrıntı yer alıyor.
DASK’ın kapsamı nedir?
DASK kapsamında teminat amacıyla zorunlu hale getirilmiş olan ZDS deprem sonrası oluşabilecek hasarların bir teminatıdır. ZDS’ye dâhil olan yerler, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binalar içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler olarak kısaca özetlenebilir. Kapsamı ise deprem nedeniyle binanın yıkılması, Deprem sonucu meydana gelen yangın, yer kayması, tsunami gibi afetlerin yarattığı maddi zararlar, binadaki temeller, ana duvarlar, bahçe duvarları, merdivenler, asansörler, koridorlar, çatılar, bacalar vs. alanlarda deprem sonucunda yaşanan hasarlardır.
Ev içindeki eşyalarda meydana gelen hasarlar nasıl karşılanıyor?
ZDS’de en fazla aldığımız şikâyet, ev içerisindeki eşyalarda meydana gelen hasarları, kaybolan veya yanan malzemeleri karşılaması ve karşılamaması gibi sorulardır. Bu gibi durumların karşılanması için ayriyeten ilgili eşyaların da sigortalanmış olması gerekmektedir. Yani kaybolan eşya ve yanan malzemeleri sigortanın karşılama gibi bir zorunluluğu yoktur. Yine ZDS kapsamına enkaz kaldırma işlemleri, bedeni zararlar, işyerlerindeki malzeme ve yoksun kalınan kâr kayıpları girmemektedir.
İhbar ve müracaat süresi nedir?
Her ne kadar ihbar süresinin 15 gün olarak belirlendiği görülse de Doğal Afetler Sigortaları Kurumu tarafından yapılan açıklama neticesinde 15 günlük sürenin sigortalı lehine yorumlanarak bu sürenin bitiminde de yapılan başvuruların olumlu olarak değerlendirileceğini belirtmiştir. Fakat yine de ZDS kapsamında doğan zararlar neticesinde açılacak davalarda zamanaşımı süresinin 2 yıl olduğu da unutulmamalıdır.
Çok katlı binalarda sistem nasıl işliyor?
Çok katlı binalarda, diğer bina sakinlerinin ZDS yaptırmaması önem arz etmeyip, kendi dairesi için prim ödemiş vatandaşlar da ödeme alabilecektir. Yine bireysel alanlarda meydana gelmeyen fakat ortak alanlarda meydana gelmiş zararlar için vatandaşın payı oranında ödeme yapılacaktır.
ZDS bittiğinde sigorta şirketi bildirim yapmak zorunda mı?
DASK kapsamında yapılmış olan ZDS’nin bitmiş ve ilgili sigorta şirketinin sigorta edene bildirim yapmadığı durumlarda tazminat hakkı doğabilecektir. Öyle ki sigorta şirketinin sigortalıyı biten sigortanın yenilenmesi için SMS, Çağrı, Mail gibi kanallarla bilgilendirmiş olması gerekmektedir. Konuya ilişkin Yüksek Mahkeme kararları incelendiğinde sigorta yenileme hatırlatmasının sigorta şirketi tarafından yapılmasının yönetmelik gereği zorunlu olduğu ve yapılmadığı takdirde kusurlu sayılacaklarına dair yerleşik emsal kararlar olduğu görülecektir. (Yarg. 17. H.D. 20.10.2020, 2018/6356 E., 2020/5863 K.)
DASK kapsamında yapılacak ödemelerin hesaplanması nasıl yapılıyor?
DASK kapsamında yapılacak olan ödeme ilgili evin, dükkânın vs. metrekaresinin ve belirlenen metrekare bedelinin çarpılması neticesi hesaplanacaktır. 2023 yılı itibarıyla yapılar için metrekare bedeli 3.016 TL, diğer yapı tarzları için 2.080 TL olarak belirlenmiş olup, yapılacak ödemenin azami miktarı ise 640 bin TL olarak belirlenmiştir. Sigorta kapsamındaki binanın tamamının yıkılmış olması halinde ise poliçe bedelinin tamamı ödenecek olup bu kapsamda; çok katlı binalarda her hak sahibi için ayrı ayrı, müstakil binalarda bina sahibi için azami ödeme miktarı 640 bin TL olarak belirlenmiştir.
