Sektörde reel büyümenin sürmesine karşın, kaskoda rekabetin artması ve reel primlerin düşmesi sektörün büyüme hızını da düşürdü. Sektördeki 8 aylık büyüme, poliçe adetlerindeki artıştan çok başta sağlık ve yangın branşları olmak üzere primlerdeki enflasyonist artıştan kaynaklanıyor.
ALP SÜER/SİGORTAMEDYA ÖZEL
Her yılın son çeyreği pek çok sektörde olduğu gibi sigorta sektörü ve sektör paydaşları açısından büyük önem taşıyor. Yılın tamamına ilişkin mali tabloların hazırlanması, reasürans yenilemeleri, bir sonraki yıla ilişkin hedef ve stratejilerin belirlenmesi derken sigorta şirketleri açısından da son çeyrek oldukça civcivli geçiyor. 2024 yılına odaklanırsak, “2024 yılının son 3 ayına sigorta sektörü nasıl giriyor?”, Reasürans yenilemelerinde sıkıntı yaşanacak mı?”, “Sektör yılsonunda da reel olarak büyüyecek mi?” soruları da sektörü yakından takip edenler tarafından sıkça soruluyor. Ayrıntılara geçmeden şunu paylaşırsak; sektör 2024’te de reel olarak büyümesini sürdürüyor; hayat dışı sektördeki rekabetin artmasına bağlı olarak lokomotif branş kaskoda reel primlerdeki düşüş, sektörde hızlı büyümeyi de frenliyor. Sektördeki reel büyüme ise poliçe adetlerindeki artıştan çok başta sağlık ve yangın branşları olmak üzere primlerdeki arıştan kaynaklanıyor. Yılın tamamında sektörün yüzde 70-80 oranında büyümesi bekleniyor.
Sektörde büyüme 2023’e göre 53,5 puan düştü
Biraz da rakamları konuşturalım. Türkiye Sigorta Birliği (TSB), geçtiğimiz günlerde 2024 yılının 8 aylık dönemine ilişkin istatistikleri kamuoyu ile paylaştı. Buna göre, sektör ocak-ağustos döneminde yüzde 75,1 büyüdü. Enflasyondan arındırıldığında sektörde reel büyüme ise yüzde 15,3 olarak gerçekleşti. 8 aylık dönemde hayat dışı sektör yüzde 75,3 büyürken, hayat branşındaki büyüme ise yüzde 74 olarak gerçekleşti. Sektörün büyüme hızı, 2023’ün aynı dönemine göre 53,5 puan düştü. Sektörde genel tabloyu verdikten sonra hangi branş büyümede etkili olmuş; biraz da ona bakalım. Pazar payı yüzde 10’un üzerinde olan branşlardan yangın ve doğal afetler yüzde 107,8 (reel yüzde 36,74) büyüme hızı ile başı çekiyor. Söz konusu branşı yüzde 98,02 (reel yüzde 30,31) büyüme hızı ile hastalık/sağlık izliyor. “Peki, sektörün meşhur branşları trafik ve kaskoda vaziyet nasıl?” Biraz da bu sorunun yanıtını vermeye çalışalım. Trafik branşının geçmiş yıllara göre bu yıl toparlandığı dikkat çekiyor. Gerçekten de ocak-ağustos döneminde yüzde 68,53 büyüyen trafik branşı reel olarak da yüzde 10,9 büyüme kaydetmiş durumda. Trafik sigortası primlerindeki artış, söz konusu branştaki büyümede etkili oluyor.
Kaskoda vaziyet pek iç açıcı değil
Trafik branşı toparlanmasına karşın, kaskoda ise vaziyet pek de iç açıcı değil. Gene TSB verilerinden hareket edersek söz konusu branş bu yılın 8 aylık döneminde sadece yüzde 33,9 büyüdü. Enflasyondan arındırıldığında ise söz konusu branştaki reel büyüme yüzde -10,57 oldu. Diğer bir deyişle kasko, ocak-ağustos döneminde bırakınız reel büyümeyi, reel olarak 2 haneli küçüldü. Oto sigortalarını bir kenara bırakıp, hayat dışı sektörde yüzde 10’un üzeri pazar payına sahip branşlardan hastalık/sağlık ile yangın ve doğal afetlerin maşallahı var! İlk 8 aylık dönemde hastalık/sağlık yüzde 98,02 (reel yüzde 30,31), yangın ve doğal afetler ise yüzde 107,82 (reel yüzde 36,75) büyüme kaydetti. Söz konusu branşlar dışında ilk 8 ayda iyi bir performansa imza atan genel zararlar da yüzde 73,27 (reel yüzde 14,02) büyüdü.
Poliçe adetlerindeki artışta TSS başı çekiyor
2024 yılı 8 aylık rakamlara bakıp, ilk bakışta “Oh ne âlâ; sektör kasko dışında hızlı büyüyor” şeklinde bir yorum yapmak mümkün. Ancak kazın ayağı hiç de öyle değil. “Sektördeki büyüme, prim artışlarından mı kaynaklanıyor yoksa sektörde adetsel bir büyüme var mı?” sorusunu sorduğumuzda “Büyüme ağırlıklı olarak prim artışı kaynaklı” diyebiliriz. Görüşlerine başvurduğum sigortacılar da poliçe adetlerindeki artışın maalesef bu yıl, 2023 yılının altında olduğunu dile getiriyor. Sektörde adetsel artışın başını da Tamamlayıcı Sağlık Sigortası (TSS) çekiyor. TSS’de poliçe ve sigortalı adetleri ile sigorta penetrasyonun artmaya devam ettiği gözleniyor.
Reasürans fiyatları nasıl seyredecek?
Geçtiğimiz yıl, 17 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerin de etkisi ile sigorta şirketlerinin 2024 yılı reasürans yenilemelerinde euro bazında ciddi artışlar olmuştu. Sigorta sektörü temsilcileri ile yaptığım görüşmelerde sigortacıların bu yıl reasürans piyasası konusunda daha ılımlı olduklarını gözledim. Fiyatların euro bazında artmayacağını düşünenler olduğu gibi sınırlı bir atış olacağını ileri sürenler de var. Gözler bu ay Baden-Baden’de gerçekleşecek reasürans görüşmelerinde. Dananın kuyruğu, asıl orada kopacak.
Sektörde prim üretimi yıl sonunda 900 milyar TL’ye ulaşır
Türkiye sigorta sektörünün 8 aylık dönemini değerlendiren Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Başkanı Uğur Gülen, sektörün üretimde son yıllarda yakaladığı olumlu seyrini 2024 yılının 8 ayında da sürdürdüğü düşüncesinde. Özellikle son 1 yılda SEDDK’nın düzenlemeleriyle öz kaynakları daha da güçlenen sektörün istikrarlı büyümesini sürdürdüğünü vurgulayan Gülen, şunları söylüyor: “Sektörümüz yılın ilk 8 ayında toplamda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 75,1 oranında büyüdü; 505,3 milyar TL prim ürett. Sigorta sektörü özellikle yangın ve doğal afet branşı ile hastalık-sağlık branşındaki olumlu görünümle yılın ilk sekiz ayında hayat dışı branşlarda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 75,3 oranında, reel olarak da yüzde 15,4’lük büyümeyle 445 milyar TL prim üretimi gerçekleştirdi. Sigorta sektörünün 2024 yılı sonunda enflasyonun üzerinde büyüme başarısı gösterecek. Yüzde 80 oranında büyüme beklentisi ile yılsonunda 900 milyar TL seviyelerine ulaşan prim üretimi öngörüyoruz. Yılın son çeyreğinde döviz kurundaki hareketler ile yedek parça fiyatlarındaki yüksek artışların da kasko primlerini etkileyecek en önemli unsurlar olacağı anlaşılıyor.”
Yıl sonunda kasko fiyatları yüzde 30-40 artacak
Geçen ay KKTC’de düzenlenen 2024 Geleneksel Acenteler Toplantısı’nda sigorta sektörünü ve kasko branşını değerlendiren HDI Sigorta Genel Müdürü Firuzan İşcan, “Kasko fiyatları biraz ucuz kalmış durumda. Fiyatların yukarıya doğru hareket etmesi gerekiyor. Geçmiş dönemin etkileri bitti; önümüzdeki 12 ayda maliyetleri karşılamakta zorluk çekebiliriz. Yıl sonunda kasko sigortalarında maksimum 40-50 oranında bir fiyat artışı bekliyoruz” dedi. İşcan, sektörde kârlılık ve bileşik rasyo konusunda ise şunları söyledi: “Geçen yıl hayat dışı branşlarda yüzde 113’lük bir teknik birleşik rasyo ile kapattık, bu yıl ise yüzde 111 ile gidiyoruz. Ancak, trafikteki açığı kapatmada zorluk yaşıyoruz ve diğer branşlardan elde edilen gelirle bu açığı kapatıyoruz. Genel olarak 2024 sonunda sektörümüz için pozitif bir görünüm var. Bu yıl enflasyon muhasebesi uygulamadık. Bu durum, kârlarımızın biraz yüksek görünmesine neden oldu.”
Sektördeki büyüme adetten çok primdeki artışla ilgili
AcnTURK Sigorta Genel Müdürü Ali Murat Dişci, Türkiye sigorta sektöründe, yılın 8 aylık dönemindeki büyümenin poliçe adetlerindeki artıştan çok primlerdeki enflasyonist artışlar ile ilgili olduğunu söylüyor. 2024’te poliçe adetlerindeki artışın beklenenin gerisinde kaldığını ifade eden Dişci, “Adetlerdeki artış ağırlıklı Tamamlayıcı Sağlık Sigortası’ndan kaynaklanıyor, diğer branşlarda adetlerdeki artış çok sınırlı” diyor. Sektörde rekabetin artmasına bağlı olarak kasko fiyatlarındaki düşüşe dikkat çeken Dişci, oto sigortaları ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “Kasko primlerindeki düşüş, hasar/prim oranlarını yükseltmekten başka bir işe yaramadı. Artan trafik sigortası primleri de kaskodaki poliçe adetlerini düşürücü etki yaptı. Artan maliyetleri karşılayamayan bir prim büyümesi reel olarak primlerin düşmesi anlamına geliyor.” Dişci, 2024 sonunda sektörün yüzde 70-80 (reel yüzde 10-15) büyüyeceğini tahmin ettiğini söylüyor.
Yangın ve mühendislikte stabilite sürüyor
Sigorta Brokerleri Derneği (SBD) Başkanı Cenk Ecevit, Türkiye sigorta sektörünün, yılın 8 aylık döneminde bir önceki yıla göre yüzde 75 oranında artışa dikkat çekerek istikrarlı olarak büyümeye devam ettiğini söylüyor. Bu yıl hayat dışı sektörde rekabetin artmasından dolayı kasko fiyatlarının gerilediğini ifade eden Ecevit; “Kasko fiyatlarındaki düşüş, sektörde büyüme hızını bu yıl, geçen yıla göre düşürdü. Yangın ve mühendislik branşlarında ise fiyatlar geçen seneki artışı korumakta, riskli işlerin fiyatları artmaya devam ediyor. Sektörün yılın tamamında asgari yüzde 5 bandında reel olarak büyüyeceğinin düşünüyorum” diyor. Reasürans piyasanın bu yıl geçen yıla göre olumlu olmakla birlikte daha çok izle-gör politikasının devam ettiğini ifade eden Ecevit, ekim ayında gerçekleşecek Baden Baden görüşmelerinin sonucunda reasürans fiyatlarının seyrinin görüleceğini, ancak geçtiğimiz 2 yıldaki artışların beklenmediğini vurguluyor.
Reasürans yenilemelerinde fiyatlar euro bazında artmaz
Sektörün 2024’te istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü belirten Steel Sigorta ve Reasürans Brokerliği CEO’su Abdullah Özcan, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Sektörde fiyat rekabeti nedeni ile fiyatlar düşmeye başladı. Özellikle kaskoda fiyatlar düştü. Bunun yanında kurumsal işlerde yangın ve mühendislik branşlarında geçen yıla göre fiyatlarda düşüş var. Sağlık’ta ise fiyatlar medikal enflasyon nedeniyle bu yıl da artıyor. Genel olarak fiyatlardaki düşüş neden ile sektörde büyüme hızı geçen yılın altında gerçekleşecek. Buna karşılık sektör enflasyonun üzerinde reel olarak büyüyecek” diyor. Reasürans piyasasının da bı yıl geçen yıla göre daha iyi olacağını belirten Özcan, yenilemelerde reasürans fiyatlarının euro bazında artacağını düşünmediğini söylüyor.
2024’TE SEKTÖRÜN BÜYÜME HIZI DÜŞTÜ
Yıl* Hayat dışı Hayat Genel
(%) (%) (%)
2020 17,0 64,3 23,8
2021 20,1 4,4 17,1
2022 109,4 67,7 102,3
2023 134,4 93,8 128,6
2024 75,3 74,0 75,1
*Ocak-Ağustos.
Kaynak: TSB.
