Çin’e ait uzay istasyonu Tiangong-1’in kontrolsüz bir şekilde dünyaya düşmesi, “Sigorta şirketleri, uzay üssü zararlarını karşılar mı?” sorusunu da beraberinde getirdi.
Sigorta Medya / Özel
Çin’in 2016’dan bu yana başıboş dolaşan uzay istasyonu Tiangong-1 atmosfere giriş yaptı. Yetkililerin 2 Nisan’da yaptığı açıklamaya göre; Güney Pasifik üzerinden atmosfere giren 8.5 tonluk uzay istasyonu yanarak infilak etti. Dünyaya düşmeden önceki günlerde nereye düşeceği konusunda büyük tartışmalar çıkmış, başta İtalya olmak üzere bazı devletler vatandaşlarını uyarmıştı.
Tiangong-1 atmosfere girip, yanıp kül oldu. Ancak, parçalanmayıp blok halinde bir yerleşim yerine düşseydi veya her bir parçası 3-5 kilogram ağırlığında geniş bir alana dağılsaydı! Bu parçalar, konutların, iş yerlerinin, araçların, tarım alanlarının, hayvanların veya insanların üzerine düşseydi ne olurdu?
İşte bu ve benzeri endişeler “Sigorta şirketleri, uzay üssü zararlarını karşılar mı?” sorusunu da beraberinde getirdi. Başımıza gelmesi muhtemel bu olayın sonuçlarını ODSED (Oto Dışı Sigorta Eksperleri) Başkanı İlter Mutlu Türk ile konuştuk.
“Poliçe Genel Şartları’nda Hava Taşıtları Çarpması klozunun açıklamasına baktığımızda uçakların ve diğer hava taşıtlarının çarpması veya düşmesi ile bunlardan parça veya bir cisim düşmesi sonucu sigortalı şeylerde doğrudan meydana gelecek zararlar teminata ilave edilmiştir” ifadesini görüyoruz diyen Türk, “Türkçe’de hava taşıtı ‘havadan giden taşıt’ olarak tanımlanıyor. Bu durumda uydu da bir hava taşıtı kabul edilebilir. Oysa hava taşıtının İngilizcesi olan ‘aircraft’ın tanımına baktığınızda ‘havadan destek alarak giden taşıt’ denmekte olduğunu görüyoruz. Yani havanın kaldırma veya ters itme kuvvetini kullanarak ilerlemesi gerekiyor. Bu durumda atmosferin dışında bulunan bir uydu, hava taşıtı değil uzay taşıtı kabul ediliyor. Ancak uydu, atmosferden çıkana kadar ‘hava taşıtı’ tanımına uygun prensiple ilerliyor. Mevcut durum itibariyle bizim genel şartlarımızda, evinize bir uydu veya parçası düşerse, hasar teminat altına alınabilir” dedi.
UZAY ÜSSÜ SİGORTASI
Türk, uydu veya uzay üssünün sahibi olduğu ülkelerin de zarardan sorumlu olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Uyduyu uzaya gönderen ülkelere göre farklı uygulamalar mevcut. Örneğin ABD’nin, uzaya gönderdiği tüm uzay araçlarının dünyadaki mülklere vereceği zararı karşılayacağını taahhüt ettiği bir bildirgesi (Convention on International Liability for Damage Caused by Space Objects) mevcut. Diğer yandan örneğin Rusya hükümetinin, uzay araçlarının vereceği zararlara karşı, 200 milyon dolar limitli bir sorumluluk sigortası olduğunu da biliyoruz.”
Türk ayrıca, zarar gören kişinin sigortası yoksa bile gök cisminin sahibi olduğu şirkete veya devlete tazminat davası açabileceğini de özellikle vurguladı.
