Sigorta şirketlerinin, nakliyat sigortalarında harp teminatını iptal edebileceklerini belirten ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Genel Müdür Yardımcısı, Kaptan Ceyhun Can Yıldız’a göre, buna karşın ithalat/ihracatçı şirketlerinin, ‘ek primle’ “harp teminatı”nı alabilmeleri de mümkün.
Rusya-Ukrayna savaşı, tüm dünyada büyük bir kaygıya yol açarken, savaşın olduğu bölgelere mallarını taşıtan ve bu süreçte de sigorta ettiren ‘emtia sahibi ithalat/ihracatçılar’ adeta diken üzerinde duruyor. Sigorta şirketlerinin bir kısmının, ‘abonman nakliyat emtia poliçesi’ olan sigortalıların, poliçede yer alan ‘harp teminatını’ iptal ettikleri dikkat çekerken, yeni poliçe satın almak isteyen veya mevcut poliçelerini yenilemek isteyen şirketler ise “Mevcut koşullarda sigorta yaptırabilir miyim? Yaptırırsam, ana teminat ya da harp teminatı alabilir miyim?” sorusunu sık sık soruyorlar. Biz de bu soruları bir bilene, ECB Sigorta ve Reasürans Brokerliği Genel Müdür Yardımcısı, Kaptan Ceyhun Can Yıldız’a sorduk. Öncelikle, sigorta şirketlerinin, kendi trete/reasürans yapıları gereği belli bölgelere teminat sağlama ve devam ettirme imkânlarının kısıtlı olduğunu belirten Yıldız, sigortacıların iptal haklarının bulunduğunu ve harp teminatını iptal edebileceklerini ifade ediyor. Yıldız, buna karşın dış ticaretle uğraşan şirketlerin, abonman nakliyat emtia sigortalarında ‘ek primle’ durumlarının yeniden değerlendirilmelerinin ve harp teminatını alabilmelerinin mümkün olduğunu söylüyor.
Sigortacının iptal hakkı olmayan durumlar da var
‘Seferlik emtia nakliyat poliçesi’ olan sigortalılar olduğunu hatırlattığımız Ceyhun, “Sözgelimi, Gemi Rusya yolunda ve haftaya varacak ancak, şimdi savaş durumu ortaya çıktı. Primi ödenmiş bir poliçedeki harp teminatı iptal edilebilir mi?” sorumuzu da şu şekilde yanıtlıyor: “Bu konuda, poliçe şartları dikkatle irdelenmeli. Sigortacının iptal hakkı olmayan durumlar olabileceği gibi iptal hakkı olduğu veya yük tahliye edildiğinde değil, gemi karasularına veya varış limanında demir yerine varır varmaz teminatın biteceği haller de olabilir” diyor.
Grev teminatı alternatif değerlemeye tabi
‘Abonman nakliyat emtia poliçesi’ olan sigortalıların, en çok sorduğu sorulardan birisi de “Sigorta şirketi, grev teminatını iptal edebilir mi?” Bu soruyu da yanıtlayan Ceyhun, şu görüşleri dile getiriyor: “Harp-Grev teminatlarını sadece başlıkları üzerinden değerlendirmek en sık görülen eksikliklerden biri. Harp teminatı sadece bir vasıtanın bombalanmasını kapsamaktan ibaret olmadığı gibi grev teminatı da sadece grevcilerin verdiği zararı kapsamaktan ibaret değil. Tarihsel gelişimi içinde de SRCC; Strikes, Riots, Civil Commotions (Grev, Ayaklanma, Halk Hareketleri) olarak anılır. Bu bağlamda, Enstitü Grev Klozları, 1.2 ve 1.3 numaralı klozları ile ‘’Her hangi yasal veya yasa dışı hükümeti güç veya zorla devirmek ya da etki altına almak için herhangi örgüt veya onunla ilişkili ya da onun adına hareket eden her hangi kişinin hareketi olan terörizm’’ riski ile ‘’Politik, ideolojik veya dinsel güdü ile hareket eden herhangi bir kişi’’ kaynaklı hasarları da kapsar. İçinde bulunduğumuz durumda oluşabilecek hasarlara sadece Rusya veya Ukrayna orduları değil bazen de Ukrayna içindeki ayrılıkçı unsurlar da sebep olabilir. Bu sebeple sigortacılar için hem Harp hem de Grev teminatı alternatif değerlendirmeye tabidir.”
Sigorta şirketleri ana teminat vermeyi durdurabilir mi?
Dış ticaretle uğraşan şirketlerin nakliyat emtia abonman poliçesi olmasına ve riskli ülke/ülkelerin teminat kapsamında olmasına rağmen, ana teminat verilmesinin durdurulması konusunun ise sigorta şirketlerinin risk kabullerine göre uygulamadan uygulamaya farklılık gösterdiğini vurgulayan Yıldız, “Bazı şirketler iptal bildirimlerinde bahsi geçen Munich Re, Joint War Committee, CESAM vb tarafından yüksek risk skalasına giren bölgeler için teminat sağlamaya devam ederken bazıları teminatı varış limanlarında sona erdiriyor. Bazıları da ilgili ülkelere/ülkelerden yapılacak sevkiyatlara teminat verilmesini belirli bir süre için durdurabiliyor. Bu nedenle abonman poliçenin içerdiği şartların dikkatle incelenmesi önem arz ediyor” diyor.
