Değişmeyen tek şeyin değişimin kendisi ve eksperlik mesleği olduğunu belirten Sigorta Eksperi ve HAYATIMIZ SİGORTALI Yazarı Mustafa Nazlıer, sektör dinamikleri açısından değişim olmadıkça mesleğin tükeneceğine işaret etti.
HAYATIMIZ SİGORTALI
Değişmeyen tek şeyin değişimin kendisi ve eksperlik mesleği olduğunu ifade eden Sigorta Eksperi ve HAYATIMIZ SİGORTALI Yazarı Mustafa Nazlıer, ülkemiz sigortacılığının değişen yapısı içinde sigorta eksperlerinin bu değişim içinde doğru bir yer bulabilmesi için bir an önce bağımsız bir mesleki yapılanmaya gitmenin şart olduğunu söyledi. Nazlıer, HAYATIMIZ SİGORTALI dergisindeki köşe yazısında şu ifadelere yer veriyor:
“25 Haziran 1927 yılında 33 No’lu Resmi Gazete’de ilk Sigortacılık Kanunu Yayımlandı. Kanun için mecliste yapılan görüşmelerde 19. madde içinde yer alan ‘Hasarat Muhammiminleri’ (Hasarı tahmin eden, belirleyen) sigorta eksperliğinin yasa içinde yer alan ilk tanımı.
İstanbul Vilayeti 312 No’lu defterinin 344 sayılı ilmühaberinde 17 Şubat 1936 tarihinde Türkiye Sigorta Eksperleri Birliği kurularak örgütlenilmiş.
7397 sayılı yasa 21 Aralık 1959 yılında kabul edilerek 10394 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve eksperlik 38. madde içinde yer bulmuş.
3 Haziran 2007 tarihinde kabul edilen 5694 sayılı Sigortacılık Kanunu 26552 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş.
1927 yılı ile 2007 yılları arasında geçen süre 80 yıl. 2014 yılını esas alır isek 87 yıl. Hasarat Muhammimini tanımı ilgili yasa geneline bakılarak dikkate alınır ise çıkarılan kanunun 1927 yılı koşullarına göre olağanüstü profesyonelce hazırlandığı dikkat çekici.
Lütfen kanunu okuyunuz!
Bugün itibarıyla sigorta eksperliği için 87 yıl öncesini kıyaslarsak kelimeler kifayet etmeyecek. Tüm dünyada her alanda ve ülkemizde yaşanan tüm değişimlere bakınca mesleki gerileme-pozisyon kaybının üzüntü verici boyutta olduğu anlaşılacak.
Her gün mesleği kurtaranlar, değiştirenler, yücelten ve yükseltenlerin sayısı artıyor ancak bu durum salon konuşmalarıyla ‘lafta’ kendisine yer buluyor.
Değişmeyen tek şey değişimin kendisi ve eksperlik mesleğidir maalesef…
2011 yılında aynı köşeden yer verdiğim yazımı tekrar sunuyorum.
Eksper niçin gerekli – ‘Loss Adjusterss’ –
Sigorta sektörü hızlı bir değişim sürecini sürdürüyor. Değişim sürecinde sektörün aktörleri kendisine bir yer bulmak zorunda. Sektörün değişiminin yanı sıra ülkemizdeki tüm alanlarda yaşanan hızlı devinimin takip edilmesi güç.
Eksperler olarak sadece sektör değişimini takip etmediğimiz bir gerçek. Mesleğin gereği olarak tüm alanlardaki değişimi en üst bilgi seviyesinde takip ederek uygulamalar içinde çözüm ortağı olunması zorunlu hale geldi. Özellikle son dönem yasal ve uygulama değişikliklerini gözeterek yurtdışını da incelediğimizde, Avrupa pazarlarında sigorta sektörünün eksperlerden nasıl hizmet aldıklarını gözden geçirdik.
Sigortacılığın menşei sayılan İngiltere sigorta sektörünün sigorta eksperlerini nerede, ne zaman ve hangi amaçla nasıl kullandıklarını anlamaya çalıştık.
Sigorta eksperleri (Loss Adjusters) İngiltere pazarlarında hangi pozisyondalar, tam olarak anlamak için meslek örgütü olan CILA içindeki açıklamalar yeterli içerikte.
CILA
Çoğu bireysel veya ticari içerikli nispeten küçük ve direkt hasar taleplerinde sigorta şirketleri ödemeyi hemen yapabiliyor. Fakat bazı durumlarda durumu denetlemek üzere hasar müfettişlerini yollayabilir ve daha büyük veya karmaşık taleplerde de sigorta şirketleri bir sigorta eksperinin hizmet ve yeteneklerinden yararlanır.
Sigorta eksperleri pek çok konuda uzmanlardır. Kapsamlı sigorta ve çalıştıkları branş bilgisinin yanı sıra eksperler onarım ve/veya değiştirmeler konusunda hem sigorta şirketine hem de poliçe sahibine tavsiye ve yönlendirmede bulunabilirler. Poliçe sahibiyle görüşmelerden sonra, eksperin sigorta şirketine rapor yollaması şirketin gecikme olmaksızın hasar talebine dair işlemleri gerçekleştirmesini sağlar. Her sigorta eksperi pek çok sigorta şirketi için çalışabilir. Bu şirketler de eksperin yetenek ve tarafsızlığına güvenebileceklerini bilirler.
Sigorta eksperi hasar ihbarı ve talebini takip eden günler içinde durumu görüşmek için poliçe sahibini ziyaret edecektir. Eksperin kontrol edecekleri:
- Hasar ya da kayıpların sigorta poliçesinin tarihleri içerisinde olduğu,
- Poliçenin sigortaladığı meblağların uygunluğu,
- Talep edilen meblağların uygunluğu,
- Talep edilenlerin dahil olduğu.
Sigorta eksperleri ev güvenliği ve korumasının nasıl geliştirilebileceği ve daha fazla hasarın nasıl engellenebileceği konusunda öneri ve tavsiyelerde bulunabilirler.
Sigorta eksperleri poliçe sahiplerinin gözünden kaçmış olabilecek konuları işaret edebilir. Örneğin; zarar görmüş bir halının ya da banyo takımının eşleştirilmesi gibi onarım teknikleri konusunda tavsiye ve önerilerde bulunabilirler. Sigorta eksperi bulgularını ve önerilerini sigorta şirketine rapor eder. Bundan sonra firma konuyla ilgili tüm gerçeklerin bilgisine sahip olur ve bir karara varabilir.
(http://www.cila.co.uk/public/what-we-do)
Ayrıca yine İngiltere’den bir başka açıklamayı da incelersek örtüşen yapı daha iyi yorumlanacaktır.
İmtiyazlı sigorta eksperleri iş tanımı
Sigorta eksperleri sigorta şirketleri adına karmaşık hasar taleplerini değerlendiren bağımsız hasar talep uzmanlarıdır ve poliçe sahiplerinin mallarını tam çalışır şekilde geri kazanmalarına yardımcı olurlar. Sektör içerisinde bazen domestik bazen de ticari eksperler olarak anılırlar. Eksperler hasar mahallinde çalışır hasar nedenlerini ve sigorta poliçesi kapsamında olup olmadığını araştırırlar. Daha sonra sigortacı için talebin geçerliliğini ve uygun ödemeyi belirten bir rapor yazarlar.
Hasarlar ise çeşitlilik kazandıran sel, yangın (kundaklama dahil) hırsızlık ya da dolandırıcılık gibi pek çok sebepten kaynaklanabilir.
Tipik iş alanları
- Yeni hasar ihbarlarına dair açıklamalar için sigortacılarla iletişim kurmak.
- Hasarı anlamak ve açıklamak için olay mahallini ziyaret etmek.
- Olay yerindeki durumu dijital fotoğraf makineleri veya kameralarla kaydetmek.
- Pencere ve kapıların kapatılmasını sağlamak gibi yöntemlerle alanın güveliğini sağlamak..
- Yapı sürveyanı gibi üçüncü kişi uzmanlardan yardım talep etmek.
- Sigortacı ve poliçe sahiplerini en uygun onarım veya yenileme tekniği hakkında bilgilendirmek.
- Talebin değerini ve geçerliliğini tartışmak için poliçe sahibiyle görüşmek.
- Evrakları inceleyerek hasarın sigorta poliçesi kapsamında olup olmadığını onaylamak.
- Acil servis ya da anlaşmalı güvenlik firmalarının güvenlik kamera kayıtlarını ve raporlarını incelemek.
- Talep edilen malların varlığını doğrulamak için talep edenin kayıtlarını inceleyerek şüpheli talepleri araştırmak.
- Diğer sigortacılarla irtibata geçerek yükümlülük alanını görüşmek.
- Müşteri için yerleşim önerilerini de dâhil ederek raporları olabildiğince hızlı hazırlamak (bazen olay yerinde).
- Talep edenlere daha fazla hasar oluşumunu engellemek için güvenlik ve risk azaltıcı diğer önlemler konusunda önerilerde bulunmak. Örn: yani alarm sistemleri kurmak, güvenlik ışıkları.
- Talebin doğasına bağlı olarak eksperler bir günde pek çok inceleme yapabilir ya da daha karmaşık vakalarda günler harcayabilirler.
(http://uk.answers.yahoo.com/question/index?qid=20071024053933AAYp38P)
Yurt dışında özellikle Avrupa pazarlarında sigorta sektörü dışında tüm alanlarda standartlar ve uygulamalar yerleşmiş olmasına rağmen halen sigorta eksperlerinden ne şekilde fayda sağlıyorlar sorusu önemlidir. Gelişmişlik seviyesi tartışma konusu olmayan ülkelerde dahi sigorta sektörü CILA açıklamalarında olduğu gibi ‘büyük veya karmaşık taleplerde de sigorta şirketleri bir sigorta eksperinin hizmet ve yeteneklerinden yararlanır’ demektedir. Bu açıklama sigorta eksperlerinin sunduğu hizmet ve yeteneklerin neler olduğu sorusunu gündeme getirir.
Ülkemiz sigortacılığının değişen yapısı içinde sigorta eksperleri olarak neleri sağlamalıyız ki bu değişim içinde kendimize doğru bir yer bulalım? Değişimden bahsedebilmek için bir an önce bağımsız bir mesleki yapılanmaya gitmek şart. Mesleğin konumu siyasallıktan uzak olmalı. Sermaye ve siyaset çelişkisi içinde bilirkişi nosyonu taşıyan hiçbir meslek var olamaz, yer edinemez ve layığına uygun kalamaz. Sektör dinamikleri açısından da değişim olmadıkça meslek tükenir. Bu koşullar altında öncelik mesleki örgütlenmenin bağımsız ve aktif olabilmesidir. Yakın gelecekte zor görünüyor?
O halde değişime bir şekilde başlamak gerek. Öncelikle sektör içinde de tabanda aynı şekilde ayrılan oto ve oto dışı tanımı esas alınmalıdır. Her iki iş alanı bir biriyle örtüşmeyecek düzeyde içerik ve uygulamalara tabii iken eş zamanlı gelişemezler. Öncelikleri, gereklilikleri ve her şeyi farklıdır. Bunu anlamak için özel bir bilgiye sahip olmak gerekmiyor. Bunu yapmak için de… Ama halen aynı şekilde sürdürülme isteğini anlamak olanaklı değil.
Mutlak ve kaçınılmaz olarak oto ve oto dışı artık her şekilde bir birinden ayrı sürdürülmesi gereken durumdadır. Öncelikle bunu sağlayarak başlanabilir. Bu durumda İcra Komitesi yeniden yapılandırılmalı. Yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
Bu durum sağlanır ise oto dışı eksperlik için çok hızlı bir gelişim sağlanacağını kesin olarak ifade edebilirim. Bu değişim ve gelişime sektörün ve kamunun çok fazla ihtiyacı da vardır.
Ayrıca; tarafları uzlaştıran, denetleyen, araştıran v.b. mesleki içeriği olan yeni bir pozisyon, meslek tanımı da yapılabilir. Loss Adjusterss tanımına karşılık Sigorta Müfettişi, Yeminli ve/veya imtiyazlı Sigorta Eksper gibi yapılanmalar mutlak gerekiyor.
Konu hakkında oldukça fazla gerekçe ve içerik var. Geniş içeriğini bu alana sığdırmak zor. Kesin olan şu ki ‘Kısa süre içinde bu değişiklikler olmaz ise sektör, sorunlarını çözmek için alternatiflerini yaratacaktır.’ En önemli sorun ise halen sektörün kendi ihtiyaçları için kendisinin karar alamaması ve uygulamaya gidememesidir… Bir gün mutlak bu durum anlaşılacak ve o gün sorumlularına elbette teşekkür edilecektir (mi?).”
