Değer kaybında yeni dönemde ‘hak sahibi’ kazançlı çıkacak

SEDDK’nın değer kaybı ile son genelgesi ile değer kaybında yeni bir dönem başladı. Düzenleme süreçleri hızlandırırken, hak sahipleri araçlarında değer kaybı taleplerine ilişkin eksper atamalarını SBM bünyesindeki platform üzerinden gerçekleştirecek; tazminatını kısa sürede alacak.  

SİGORTAMEDYA / ALP SÜER

Sigorta sektörü ile ilgili haber yazıları yazmaya başladığım 90’lı yıllarda sektörde başlıca gündem; oto sigortalarıydı. Zaten kasko ve trafik dışında başka yazacak pek bir şey de yoktu. Aradan geçen zaman içinde köprünün altından çok sular aktı; sektör giderek büyüdü; hayat dışı branş sayısı arttı. Hayat sigortacılığının yanında, Bireysel Emeklilik Sistemi de (BES) ülkemizde faaliyete başladı. Biz sektör gazetecileri olarak oto dışında yazacak çok şey bulduk! Ancak, gelgelelim, kasko ile trafik gündemden hiç düşmedi. Daha birkaç yıl öncesine kadar gidersek, sektör ile ilgili üst düzey yetkililerin, “Artık trafik dışına çıkalım, başka şeyler konuşalım” şeklindeki serzenişlerine rağmen, trafik başta olmak üzere oto sigortalarını halen gündemi meşgul etmeyi sürdürüyor. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun, (SEDDK) yeni yönetiminin sigorta şirketlerine yönelik trafik sigortası ile ikazı geçen ayın kuşkusuz en önemli hadiselerinden biriydi. Bununla birlikte SEDDK’nın ‘değer kaybı’ ile ilgili genelgesi de değer kaybında yeni bir dönemi başlattı. Düzenlemeyi olumlu karşılayan sigorta şirketi yöneticileri ve eksperler düzenlemenin değer kaybı taleplerinde süreçleri hızlandıracağı görüşünde. Düzenleme ile yeni dönemde hak sahipleri de tazminatlarını kısa sürece alacak.

Yeni dönem 1 Temmuz’dan itibaren başladı

SEDDK tarafından yayımlanan ve 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 2022/12 sayılı “Değer Kaybı Taleplerinde Ekspertiz İşlemlerine İlişkin Genelge”ile araç değer kaybı süreçlerinde yeni bir döneme girildi. İlgili genelgeye göre, hak sahipleri ve sigorta şirketleri herhangi bir trafik kazası sonrasında değer kaybı taleplerine ilişkin eksper atamalarını SBM bünyesindeki platform üzerinden gerçekleştirebilecek. Söz konusu platformun, araç değer kaybı sürecini daha şeffaf ve hızlı hale getirirken, hak sahibi vatandaşın da vekaletle başvuru yerine doğrudan sigorta şirketine başvurularının artması bekleniyor. Bununla birlikte, değer kaybı taleplerinin direkt sigorta şirketinden yapabilmenin yararlarının topluma başta acenteler ve aracın onarıldığı yetkili/özel servisler olmak üzere birçok kanaldan anlatılmasının önemine işaret ediliyor.

Değer kaybında yeni dönem ne getiriyor?

• Hak sahibi değer kaybı taleplerine ait belgeler ile sigorta şirketine doğrudan başvuru yapacak.
• Sigorta şirketi SBM nezdinde kurulan platform (EKSİST) üzerinden 1 iş günü içerisinde eksper atama işlemlerini tamamlayacak.
• Sigorta şirketi eksper atamasını belirtilen süre içerisinde yapmaz ise hak sahibi platform üzerinden kendisi eksper atamasını yapabilecek.
• SBM sistemleri üzerinden yapılacak eksper atamaları sonrası eksper, 3 iş günü içerisinde ekspertiz raporunu hazırlayacak; hazırladığı rapor şeffaf bir şekilde hem sigortalı, hem de sigorta şirketleri tarafından anında görüntülenebilecek.
• Daha sonrasında hak sahibi ve sigorta şirketi süreç takibini, itirazlarını, ikinci eksper ataması ve hakem eksper atama işlemlerini yine bu platform üzerinden yapılabilecek.

Değer kaybı başvurularında hak sahibinden çok aracılar devrede

Türkiye’deki değer kaybı başvurularında doğrudan değil; vekalet ile başvuru yaygın. Vekalet ile başvuruda hak sahiplerinden vekalet alan, avukat ya da aracılar değer kaybı konusunda hukuki süreç işleterek, Tahkim’e başvuruyor. İşte değer kaybındaki yeni dönemde, hak sahibinin değer kaybı taleplerine ait belgeler ile direkt sigorta şirketine yapacağı başvuruların artması bekleniyor.  

Değer kaybı ile ilgili yeni dönem hak sahibinin lehine

Türkiye Sigorta Eksperleri Derneği (TÜSED) Başkanı Ahmet Nedim Erdem, SEDDK’nın değer kaybı ile ilgili yeni düzenlemesinin hak sahiplerinin lehine olduğu görüşünde. Hak sahipleri ve sigorta şirketlerinin herhangi bir trafik kazası sonrasında değer kaybı taleplerine ilişkin eksper atamalarını SBM bünyesindeki platform üzerinden gerçekleştirebileceklerini belirten Erdem, “Ayrıca eksper atama işlemleri dışında, sigorta eksperlerinin platform üzerinden hazırlayacağı rapora itiraz edilebilecek, itiraz eksperi ve hakem eksperi de atanabilecek” dedi. Raporlama süreçlerinin tamamını hak sahiplerinin yönetebilmesine ve ekspertiz raporuna kolayca ulaşılmasına olanak tanıyan platformun süreci daha şeffaf ve hızlı hale getirdiğini ifade eden Erdem, “Araç değer kaybı tespitlerinde yeni standartların ortaya konulmasında önemli bir yere sahip olan uygulama sayesinde, kaza sonrasında hak sahiplerinin araçlarında oluşan değer kaybına ilişkin tazminat ödemeleri hızlanmış olacak” diye konuştu. Erdem, yeni dönemde değer kaybı taleplerinde, vekalet ile başvurudan çok hak sahiplerinin direkt sigorta şirketine başvurularının artacağı düşüncesinde.

Yeni yapıda hak sahibi süreci daha iyi takip edecek

SEDDK tarafından yayımlanan “Değer Kaybı Taleplerinde Ekspertiz İşlemlerine İlişkin Genelge” ile eksper atamalarındaki usul ve esasların yeniden düzenlendiğini belirten Gulf Sigorta Hasar Müdürü Baki Özer,şunları söylüyor: “Buna göre hak sahibi değer kaybı taleplerine ait belgeler ile sigorta şirketine başvuru yapacak ve sigorta şirketi SBM nezdinde kurulan EKSİST üzerinden 1 iş günü içerisinde eksper atama işlemlerini tamamlayacak. Sigorta şirketi eksper atamasını belirtilen süre içerisinde yapmaz ise hak sahibi EKSİST üzerinden kendisi eksper atamasını yapabilecek. Yeni yapının, hak sahipleri bakımından süreçlerin tamamına dahil olabilmeleri, süreci takip edebilmeleri ve varsa itirazlarını çok kısa bir sürede çözüme kavuşturmaları açısından çok faydalı olacağını düşünüyoruz.”

Hak kaybına ya da sebepsiz zenginleşmeye yol açılmamalı

Ankara Sigorta Hasar Müdürü Halil Sezer, Türkiye’de değer kaybı konusunda, sigorta şirketlerine yapılan taleplerin, mağdurlardan daha çok aracı firmalar ve avukatlık ofislerince yapıldığını hatırlatıyor. Gerçek mağdura ulaşmanın zor olduğunu ve taleplerde standart olmayan uygulamalarla karşı karşıya kalındığını belirten Sezer; “Değer kaybının hesaplanmasında, ‘formül’ ve ‘reel değer kaybı’ seçimi belki de sürecin en önemli karar noktası. Burada tercih edilecek yöntemin, denetlenebilir olması ve tarafları herhangi bir hak kaybına uğratmadan, sebepsiz zenginleşmeye yol açmadan sonuca ulaştırması önemli. Gerekli hukuki ve teknolojik altyapı desteği ile değer kaybı iş süreçlerinin hızlı ve sorunsuz bir sistem haline gelebileceğini düşünüyoruz” diyor.

Değer kaybı talebi direkt sigorta şirketinden yapılmalı

Optimum Çözüm Sigorta Hasar Operasyonları Direktörü Saim Öztürk, SEDDK’nın değer kaybı ile ilgili yayımladığı genelgenin sigorta şirketleri için de faydalı olabilmesinin ancak, ilgili genelge ve değer kaybı hesaplama metodunun, her sigorta şirketi tarafından, her eksper ve mahkeme bilirkişisi tarafından, her hukuki zeminde referans olarak kabul edildiğinde mümkün olabileceği görüşünde. Bu durumun da ancak, üzerinde mutabık kalınmakla ve kanun değişikliği ile olabileceğini vurgulayan Öztürk, “Buna karşılık, düzenlemenin en büyük faydasının, araç sahiplerinin direkt yapacağı başvuru ile vekalet ile yapılan başvuru sonrası kayda değer bir fark oluşmayacağının her kesim tarafından görülmesi olduğunu düşünüyorum. Şüphesiz değer kaybı taleplerinin direkt sigorta şirketinden yapabilmenin topluma birçok kanaldan anlatılması ve öğretilmesi gerekiyor. Bu anlamda sektörün otorite olan kurumlarına ve eksperler gibi önemli oyunculara büyük görev düşüyor” diyor.

Genelge belirsizliklere cevap veriyor

Ekol Ekspertiz Teknik Öğretmen/Uzman Ali Ömer Yıldır,SEDDK’nın, 1 Temmuz’da 2022’de yürürlüğe giren ‘Değer Kaybı Taleplerinde Ekspertiz İşlemlerine İlişkin Genelge’sinin birçok konudaki belirsizliklere cevap verip; sistemin tamamen kontrol edilebilmesine izin verdiği düşüncesinde.Genelge ilehızlı ve düzenli şekilde belirli sürelere indirgenmiş aşamaların tazminatın hemen değerlendirilmesine olanak sağladığını ifade eden Yıldır, “İkincisi, eksper ve hakem eksper raporu, hem sigortacı hem de talepte bulunan tarafından sisteme güvenilmesini sağlıyor. Kişisel yorum ve hata kalkacağından sistem stabilite yaratacak.Belirlenen rapor şablonunun kullanılmasıyla, raporda gri alanların kalmasına da izin verilmiyor. Oldukça kullanışlı ve değerli bir sistem olduğunu düşünmekteyiz. Zamanla avantajlarını hep beraber göreceğiz” diyor.

Onarımcı firmalar araçların değer kaybetmesini önlüyor

SEDDK’nın değer kaybı ile ilgili son genelgesinin olumlu olduğunu ifade eden ALC Servis Genel Müdürü Mahmut Şevluk, şunları söylüyor: “Onarımcı firmalar olarak bizler de ‘değiştirmeyelim, onaralım’ mottosu ile hareket ediyoruz. Hasarlı parçaları değiştirmek yerine onarabiliyorsak onarıyoruz. Bu da araçların değer kaybetmesini önlüyor. Aksi takdirde, araçların sürekli parçasının değişmesi, TRAMER kayıtlarına da yansıyarak, araçların değer kaybetmesine ve 2’nci elde satış yaparken, araç sahiplerinin daha az gelir elde etmesine yol açıyor.”