Hasarlı trafik kazalarının ardından araçlar onarılsa da hasarlı olarak tanımlanıyor. Değer kaybı teminatı ise kazalarda kusurlu olmayan tarafın uğradığı maddi kaybı telafi ediyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye’de 2021 yılında 30 binin üzerinde maddi hasarlı trafik kazası gerçekleşti. Trafik kazaları sonucunda hasar alan araçlar ise onarımları yapıldığı halde Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi Kurumu (TRAMER) kayıtlarına hasarlı araç olarak geçiyor. Bir diğer ifadeyle kaza sonrası onarılan araç orijinalliğini yitiriyor ve ikinci el piyasa fiyatına göre değer kaybediyor. Bununla birlikte trafik sigortası ya da hasar gören aracın kasko poliçesi ile kazada kusursuz olan tarafın zararı araç değer kaybının hesaplanması ve ilgili başvuruların yapılmasıyla karşılanabiliyor. Sigorta Medya Yayıncılık tarafından, sigorta farkındalığını ve bilinçlendirmeyi artırmak için hazırlanan ve youtube’da yayınlanan video serisi ‘İyi ki Sigortalıyım’da araç değer kaybı teminatı ile ilgili önemli bilgiler veriliyor.
Araç değer kaybı teminatı nedir?
Araç değer kaybı teminatı, trafik kazası nedeniyle hasar gören aracın onarıldıktan sonra tramer kayıtlarına yansıyan hasar durumu nedeni ile piyasadaki değer kaybını tazmin eden bir teminattır. Bu teminat aracın trafik sigortasından ya da hasar gören aracın kasko poliçesinden karşılanır. Kusur oranları değer kaybının ödeneceği oranı da belirlediğinden sağlıklı şekilde ortaya konmalıdır. Kazada değer kaybına uğrayan araç sürücüsünden, ruhsat sahibinden ve trafik sigortası yüklenicisinden talep edilebilir.
Nasıl hesaplanıyor?
Sigorta şirketleri aracın rayiç değerine, hasarın boyutuna, aracın kilometresine, ticari amaçlı kullanılıp kullanılmadığına göre bir hesaplama yaprak tespit edilentutarı araç sahiplerine ödüyor. Hesaplama yöntemini ise kamu tarafından belirleniyor.
Neleri kapsar?
Teminattan yararlanabilmeniz için kazada kusursuz taraf olmanız gerekiyor. Kazaya neden olan kusurlu sürücüler değer kaybı tazminatı alamıyor. Araçlardaki tüm hasarlar için değer kaybı tazminatı ödeniyor.
Maddi kayıplar için 43 bin TL’ye kadar teminat var
Trafik sigortasındaki maddi kayıplar için 43 bin TL’ye kadar teminat olduğunu söyleyen Cenk Sigorta Acentesi sahibi Cenk Börühan, “Aracınız için 30 bin TL bir zarar ödendiğinde ise 13 bin TL bir boşluk kalıyor. Değer kaybını buradan alıyorsunuz. Yetmediği zaman eğer kaskonuz varsa bu aşamada devreye giriyor. Kasko önemli bir hale geldi çünkü parça fiyatları günümüzde pahalı. Eğer kaskonuz yoksa kendiniz ödemek durumundasınız” diyor. Suç oranları hakkında konuşan Börühan, suç oranlarında muhataplık söz konusu olduğunda evrakların verilmesinin ardından iki tarafa da mesaj gönderildiğini ifade ederek “Bu mesaj önemlidir. Kusurlarınız size gönderiliyor. Buna itiraz süresi bulunuyor. SMM üzerinden bu rapora itiraz edebilirsiniz. Bu kaza yeniden incelenir böylece tekrar bir rapor hazırlanır” şeklinde konuşuyor.
Zarar gören zararı ispatlamakla yükümlü
Kazada mağdur yüzde 25 kusurlu, aracı süren karşı taraf yüzde 75 kusurlu ise 10 bin TL’lik bir değer kaybının 7 bin 5 yüz lirasını talep edebileceğini aktaran eksper Kayhan Anaral,“Yani karşı tarafın kusuru nispetinde bir talepte bulunabilir” açıklamasında bulunuyor. Anaral, zarar görenin zararı ispatlamakta mükellef olduğuna dikkat çekerek “Bir değer kaybı oluşturup ispat etmelisiniz. Belgelerinizi sunmalısınız. Marka, model gibi bilgiler verilmelidir. Polis tutanakları çok önemli. Varsa hasar ekspertiz raporu, hasar ve onarım fotoğraflarının sunulması gerekiyor. Eksperin sonuca ulaşabilmesi için bunları incelemesi ve hangi parçaların hangi ölçüde zarar gördüğünü tespit etmesi gerekiyor” diyor. Kusur oranları konusunda konuşan Anaral, “A aracına yüzde 100 kusurlu diyen şirket B aracına yüzde 100 kusurlu verdiyse bir mutabakatsızlık vardır. Bu mutabakatsızlık traver komisyonu ile çözülür. Normalde süre üç gündür. Bu süreye bu mutabakatsızlık sonrasında 3 gün daha ilave olacaktır. Kesin sonuç böyle elde edilir” ifadelerini kullanıyor. Kusurlu tarafın poliçesine başvurulduğunu aktaran Anaral,“Bu yıl itibariyle hasar ve değer kaybının 43 bin TL’lik bir limiti olduğu unutulmamalıdır. Bu limit aşılırsa, kusurlu aracın ihtiyari gayri mesuliyet teminatı varsa aşılan kısımda buraya başvuruluyor” diyor.
Sigortalılar ne diyor?
Kazada değer kaybına uğrayan araç sürücüsünden, ruhsat sahibinden ve trafik sigortası yüklenicisinden talep edilebilir.
Karşı tarafın kusurlu olduğu bir kazaya karıştığını aktaran bir sigortalı,“Kardeşim sigortacı. Aracımın masraflarını karşı taraf ödedi ve araç değer kaybım karşı tarafın sigortası ile uzlaşmalı bir şekilde halledildi” diyor. Kazaya karıştığını ancak bir sonuca ulaşamadığını söyleyen bir başka sigortalı ise “Üstüne gitmedim fazla ancak zarar ettim. Değer kaybı bana zarar olarak döndü. Olumlu bir cevap alamadım. Kasko harici bir para gerekiyormuş. Ben full kasko sahibi olduğum halde başka bir poliçe istiyorlarmış. Bilmiyordum bu durumu. Satarken değer kaybı çok ciddi rakamlar kaybettiriyor.” açıklamasında bulundu.
Sigorta şirketinden sonuç alınmadığında tahkim kuruluna gidilebilir
Değer kaybı ile ilgili sigorta şirketinden beklenen sonuç alınmadığında tahkim kuruluna başvuru yapılıyor.Süreçle ilgili açıklamalarda bulunan Sigorta Tahkim Hakemi İsmet Demirdağ, sigortacılık yapan kuruluşa başvurulduğunda talebin kısmen ya da tamamen olumlu ya da olumsuz sonuçlanacağını belirterek “15 iş günü içerisinde yazılı olarak cevap gelmemesi komisyona başvurulması için yeterli bir nedendir. Birinci ön şar budur. İkinci şart ise mahkemeye ya da tüketicinin korunması kanun hükümleri uyarınca, hakem heyetine intikal etmiş uyuşmazlıklarla ilgili olarak komisyona başvuramazsınız. Yani genel yargıda dava açılmış ya da tüketici hakem heyeti komisyonuna başvurulmuşsa artık tercih yapılmıştır. Bizde davacı olamaz. Bir diğeri de önce sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunacak ve talebim karşılandı, karşılanmadı veya kısmi ödeme yapıldı, bakiyesi için sizden talep ediyorum diyerek bu iki ön şartı yerine getirmiş olmaları gerekiyor” açıklamalarında bulunuyor.
5 bin TL üzerindeki değerler için itiraz edilebiliyor
Haksız fiili işlem yapıldığında, kazanın olduğu tarihten itibaren kişilerin iki yıllık süre içerisinde bu taleplerini iletmek zorunda olduklarının altını çizen Demirdağ,“Araç üzerinde mülkiyet değişikliği taleplerin teminat kapsamı dışına alındığı belirtilmiştir. Ancak 2015’te değişikliğe uğramış ve mülkiyet değişikliği olsa dahi, ister satın alan ister satan kişi değer kaybı talep edebilir” diyor. Demirdağ, 5 bin TL üzerinde itiraz hakem heyetine gidilebildiğini söyleyerek“Ancak burada 10 gün içerisinde itiraz edilmesi gerekiyor. İtiraz hakem heyeti için gerekiyorsa yeni bir harç yatıracak, yine delillerle giderek itiraz hakem heyetine bu çekişmezliği taşıdığında iki ay içerisinde karar vermek zorunda hakem heyeti. 40 bin TL üzerindeki durumlarda, itiraz hakem heyetinin vermiş olduğu kararlarda, yargıtay başvurusuna gidilebilir. 40 bin TL atında ise verilen karar kesindir. 2918 sayılı trafik kanununda yeni bir düzenleme yapıldı. Dolaylı zarar olarak kabul edildiği için kabul edilmemiştir” şeklinde konuşuyor.
