17 Aralık’tan bu yana piyasalar toz duman. Dolar, 2.30 TL’li seviyelerde bulunurken, BIST endeksi 61.858 puanla 1.5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Dolar yılbaşından bu yana yüzde 6.5 değer kazanırken, borsa endeksi ise yüzde 8.7 değer kaybetti. Piyasalardaki yüksek volatilite yatırımcıların kafasını karıştırırken, uzun vadeli yatırım aracı olan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) ilgi sürüyor. Ödenen katkı payı tutarının yüzde 25’i kadar da devletin verdiği ‘devlet katkısı’ sisteme ilgiyi canlı tutuyor.
En az 10 yıllık yatırım
24 Ocak itibariyle BES’te katılımcı sayısı 4 milyon 219 bini, fon tutarı ise 25.3 milyar TL’yi aştı. Devlet katkısı uygulamasının ilk olarak başladığı Ocak 2013 ile bu veriler karşılaştırıldığında sisteme katılımlarda yavaşlama olmadığı görülüyor. Ancak, tüm yatırım araçlarında olduğu gibi BES yatırımcıları da piyasalardaki hareketlerden etkileniyor. Borsa ağırlıklı fonlar ekside bulunurken, döviz ağırlıklı olan uluslararası borçlanma araçları fonları daha iyi getiri sağladı. BES üyeleri, en az 10 yıllık bir yatırım yaptığını unutmamalı. Çünkü, sistemden emeklilik hakkı elde edebilmek için en az 10 yıl ödeme yapmak ve 56 yaşını tamamlamak gerekiyor. Bu nedenle, emeklilik fonlarını günlük olarak takip etmek doğru değil. Tabi ki borsa düştüğünde borsa ağırlıklı fonlar değer kaybedecek. Döviz yükseldiğinde ise uluslararası borçlanma araçları prim yapacak. Ancak, 10 yılın sonunda emeklilik birikiminin kayda değer bir rakama ulaşması için BES yatırımcısının da bilinçli hareket etmesi gerekiyor.
6 kez değişiklik hakkı var
BES üyelerinin, emeklilik fonlarının dağılımını yılda 6 kez değiştirme hakkı bulunuyor. Daha iyi getiriler için bu hakkı kullanın ve yatırım danışmanlarından bilgi alın.
Hisse oranı artırılabilir
Borsa endeksi 1.5 yılın en düşük seviyesinde. Bazı uzmanlara göre, siyasi tansiyon artarsa hisse fiyatları daha da aşağı inebilir. Bazılarına göre ise alım yapmak için uygun seviyeler. Her düşüşün bir yükselişi var tabii ki. Dolayısıyla, emeklilik fonlarındaki hisse ağırlığı düşüşlerde kademeli olarak artırılabilir. Aynı şekilde düşüşlerde alım yapıldıysa ve hisse yüksek prim yaptıysa kademeli olarak satışa geçilebilir.
Likitte kalınabilir
Piyasaların ağırlıklı olarak siyasi gelişmelere göre yön bulduğu ortamda hisse yatırımlarını riskli bulanlar ise getirisi düşük likit ve standart fonları tercih edebilir. Faiz artışı sonrasında bono ve tahvil getirilerinin azaldığı da gözönünde bulundurulmalı. Kriz dönemlerinin yatırım aracı olan altın ise son dönemde ilgi çekmiyor.
Kesinti oranlarına bakın…
Emeklilik üyeleri, sadece fon getirilerine değil, kesinti oranlarını da incelemeli. Şirketlerin getiri kalemi olan giriş aidatı, yönetim gideri ve fon işletim gideri kesinti oranlarını öğrenin ve her ay bu bilgileri takip edin. Giriş aidatı peşin ödendiği gibi sistemden ayrılırken de alınabiliyor. Yönetim gider kesintisi katkı payı üzerinden yüzde 2 oranında alınıyor. Fon işletim kesintisi oranı ise yıllık yüzde 1.09 ile 2.28 arasında değişiyor. Bu arada, devletin ödediği katkı payı, brüt asgari ücretin yıllık tutarının yüzde 25’i ile sınırlı. Bu yıl brüt asgari ücretin yıllık tutarı 13 bin 230 TL. BES üyelerinin bu yıl için devlet katkısından yararlanacağı azami tutar 3 bin 705 TL olarak uygulanıyor. Ayfer YILDIZ / MİLLİYET
