Mart ile eylül arasında doların yüzde 12, Euro’nun ise yüzde 18.5 artması, döviz borcu olan şirketlerde önemli kur farkı zararları yarattı. Bu da Borsa İstanbul’da işlem gören her 3 şirketten birinin 9 ay sonunda zarar etmesini neden oldu.
ABD Merkez Bankası’nın (FED) tahvil alımlarını azaltacağının ilk sinyalini verdiği mayıs ayı ortasından itibaren başlayan tedirginliğin dövizde neden olduğu yükselişin faturası Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlere çıktı. Gezi Parkı olayları nedeniyle yükselen siyasi tansiyon ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın izlediği politikalara ilişkin endişeler, Türkiye’nin bu süreçten daha fazla etkilenmesine neden oldu. Borsa İstanbul’da işlem gören ve döviz borcu olan şirketler, kurda yaşanan artış nedeniyle yüklü miktarlarda kur farkı zararı ile karşı karşıya kaldı. Hisse senetleri işlem gören 385 şirket arasında, geçen yılın 9 aylık döneminde 294 şirket kâr ederken, bu yılın aynı döneminde bu rakam 253’e indi. 132 şirket zararda
Zarar eden şirket sayısı 91’den 132’ye çıktı. Borsa İstanbul’daki her üç şirketten biri zarar açıkladı. Bu dönemde 118 şirket kârını arttırırken, 95 şirketin kârı azaldı. Zarardan kâra geçen şirket sayısı 40’ta kaldı. 2102’nin 9 aylık döneminde kâr eden 81 şirket, bu yılın aynı döneminde zarara dönerken, 39 şirketin zararı arttı. Zararı azalan şirket sayısı 12’de kaldı. 2012 yılını 1.78 TL’den tamamlayan dolar, özellikle haziran ayından itibaren yükselişe geçti. Bu yıl mart sonunda 1.80 TL olan dolar kuru, haziran sonunda 1.92 TL’ye, eylül sonunda ise 2.016 TL’ye çıktı. Dolar mart-eylül döneminde yüzde 12 yükseldi. Dolar 5 Eylül 2013’te 2.066 TL ile tarihi zirveye çıktı. Mart sonunda 2.32 TL olan Euro da eylül sonu itibariyle 2.75 TL’ye çıktı. Euro’da 6 aylık dönemde yaşanan yükseliş yüzde 18,5 oldu.
Yurtdışı borç 180.2 milyar Dolar
Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre, özel sektörün, geçen yılın eylül sonunda 139.2 milyar dolar olan uzun vadeli borcu bu yılın aynı döneminde 147.7 milyar dolara çıktı. Aynı dönemler itibariyle kısa vadeli borç ise 31 milyar dolardan 39.3 milyar dolara yükseldi. Özel sektörün bu yılın mart sonunda yurtdışı borcu 180.2 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Bu borçtan dolayı ikinci ve üçüncü çeyrekte oluşan kur farkı zararı 38.9 milyar TL oldu.
BIST-30’daki 7 şirketin karı azaldı
Borsanın lokomotif hisselerinin işlem gördüğü BIST-30’daki şirketlerden üçü zarar açıkladı. 2012 yılının 9 aylık döneminde 117 milyon TL kâr açıklayan Migros, bu yılın aynı döneminde 306.5 milyon TL ile en fazla zarar eden şirket oldu. Migros’un finansal giderleri 165 milyon liradan 503 milyon liraya çıktı. Migros’un kısa vadeli borca 2 milyar 288 milyon TL, uzun vadeli borcu ise 2.7 milyar TL seviyesinde bulunuyor. En fazla zarar eden ikinci şirket 193.4 milyon TL ile Ataç olurken, Zorlu Enerji 183.3 milyon TL zarar etti. BIST-30’da yer alan Doğan Yayın Holding 127.6 milyon TL kârdan 41 milyon TL zarara dönerken, İhlas Holding’in zararı 9.4 milyon TL’den 146.8 milyon TL’ye yükseldi. BIST-30’daki 7 şirketin ise kârı azaldı. Oktay ÖZDABAKOĞLU / Hürriyet
