HSBC’nin “Emekliliğin Geleceği” raporu, Türkiye’de çalışma çağındaki kişilerin yüzde 79’unun emeklilik için en güvenilir yatırım aracı olarak kira gelirlerine, yüzde 68’inin bireysel emeklilik planlarına ve yüzde 63’ünün de işveren emeklilik planlarına güvendiğini ortaya koydu.
HSBC’nin “Emekliliğin Geleceği” Raporu, Türkiye’de ve dünyada emeklilik eğilimleri ile ilgili çok çarpıcı bulguları ortaya koyuyor. Aralarında ABD, Singapur, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Hindistan ve Fransa’nın da bulunduğu 15 ülkede, bini Türkiye’den toplam 16 bin kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre, emeklilik süresince rahat bir yaşam sürdürememek pek çok kişinin ortak endişesi.
Rapora göre Türkiye’de henüz emekli olmayanların yarısından fazlası (yüzde 54) çalışmayı bıraktıktan sonra rahat bir yaşam sürdürebileceği konusunda kaygılıyken, yüzde 53’ü parasız kalmaktan, yüzde 45’i ise yalnızca günlük ihtiyaçlarını karşılayacak kadar kaynağa sahip olmaktan endişe duyuyor. Emekli olanlar arasında ise rahat bir emeklilik için yeterli hazırlık yapmayanların yüzde 75’i hazırlıklarının yetersizliğini emekli olduktan sonra fark ettiğini belirtiyor.
Çalışma çağındakiler emekliliği düşünmeden hareket ediyor
Türkiye’de emeklilik için birikim yapmak, çalışma çağında bulunan kişilerin yüzde 93’ünün öncelikleri arasında yer almıyor. Öncelikler arasında; çocukların eğitimi için birikim yapmak (yüzde 23), başka borçları ödemek (yüzde 16) ve kötü günler için birikim yapmak (yüzde 9) bulunuyor.
Emekli olanların yüzde 81’i gayrimenkule güveniyor
Araştırmaya Türkiye’den katılanlar arasında hâlihazırda emekli olanların yüzde 81’i, kira geliri elde ettiği ikinci mülklerine güveniyor. Emlak yatırımlarını sırasıyla yüzde 62 ile bireysel emeklilik planları, yüzde 60 ile mevduatlar izliyor. Benzer şekilde çalışma çağındaki katılımcılar da yüzde 79’luk oranda emeklilik için en güvenilir yatırım aracı olarak gayrimenkulü görüyor. Gayrimenkulü yüzde 68 ile bireysel emeklilik planları, yüzde 63 ile işveren emeklilik planı takip ediyor.
Dünyada alternatif yatırımlar öne çıkıyor
Dünyaya baktığımız zaman ise çalışma çağındakilerin yüzde 62’si bireysel emeklilik planlarının ve yüzde 57’si işveren emeklilik planlarının emeklilik dönemleri için yeterli olduğunu düşünüyor. Her ne kadar emlak yine en gözde gelir kalemlerinden biri olsa da, Türkiye’ye kıyasla alternatif yatırım araçlarının daha fazla ön plana çıktığı görülüyor. Araştırmaya dünya genelinden katılan çalışma çağındakilerin yüzde 65’i kendi ülkelerinde, yüzde 32’si farklı ülkelerde kira geliri sağlamak amacıyla ikinci mülk edinmeyi planlıyor. Dünya genelinde çalışma çağında olanların yüzde 52’si altın, elmas ve mücevheri, yüzde 24’ü antikaları, yüzde 22’si sanat eserleri ve yine yüzde 22’si klasik otomobilleri emeklilikte kullanılacak yatırım araçları olarak görüyor.
Raporda Türkiye ile ilgili öne çıkan diğer bazı önemli bulgular ise şöyle sıralanıyor:
-
Pek çok emekli, daha önceden yeterince tasarruf ve yatırım yapmadığı için pişmanlık duyuyor. Emeklilerin yüzde 40’ı daha fazla birikim yapmış olması, yüzde 33’ü ise birikim yapmaya daha erken bir yaşta başlamış olması gerektiğini düşünüyor.
-
Borç ödemeleri, çalışma çağında bulunan kişilerin konforlu bir emeklilik için yeterince hazırlık yapmalarını engelliyor. Her beş kişiden yaklaşık ikisi (yüzde 38), borç ödemeleri nedeniyle emeklilik dönemine hazırlık yapmanın imkânsızlaştığını belirtiyor.
-
Çalışma çağında bulunan katılımcıların yüzde 39’u, gelirlerinin yaşam maliyetleriyle aynı düzeyde ilerlemediğini belirtiyor.
-
Henüz emekli olmayanların yüzde 59’u şu anda emeklilik için birikim yapmıyor veya birikim yapmayı düşünmüyor. Daha endişe verici olan ise 45 yaş ve üzerinde olan ve emekliliği yaklaşanların yüzde 59’unun da birikim yapmaması veya yapmayı düşünmemesi.
-
Ekonomik gerileme insanların emeklilikleri için birikim yapma şekillerini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Son yıllarda gerçekleşen küresel ekonomik gerilemenin öncesi ile karşılaştırıldığında, çalışma çağındaki kişilerin çoğu sigorta (yüzde 28), mevduat (yüzde 28), yatırım (yüzde 27), yıllık sabit oranda gelir ödeyen ürünler (yüzde 26), bireysel emeklilik planları (yüzde 25) veya işveren emeklilik planları (yüzde 25) şeklinde emeklilik için yaptıkları birikimleri bıraktığını veya azalttığını ifade ediyor.
“Emeklilikte nasıl bir yaşam sürmek istediğinize şimdiden karar verin”
Raporla ilgili değerlendirmelerde bulunan HSBC Türkiye Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Taylan Turan, birikim yapmaya daha erken yaşta başlanmasının önemine dikkat çekerek, “HSBC’nin ‘Emekliliğin Geleceği’ Raporu, Türkiye’deki emeklilik eğilimleri ile emeklilikte oluşan tasarruf açığını telafi etmek adına emekliliğe yönelik alternatif birikim ve yatırım yöntemlerine ilişkin çok çarpıcı bulgular ortaya koyuyor. Gençken emekliliğin çok uzak olduğunu düşünebilirsiniz. Emeklilik birikiminin sadece 8 yıl yettiğini göz önüne alırsak, emeklilik planı yapmaya mümkün olan en erken zamanda başlamak çok önemli. Bireylerin emekli olduğunda nasıl bir yaşam tarzı istediğini ve bunun için ne kadar birikime ihtiyaç duyacağını şimdiden düşünmeye başlaması gerekiyor”dedi.
Son yıllarda hükümetin programında da tasarrufa yönlendirme anlamında ciddi çalışmaların yer aldığını belirten Turan “Türkiye’nin tasarruf oranı toplam gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 14,6’sı seviyesinde. Bu oranın 2015 yılında yüzde 15’i aşması ve 2016 da yüzde 16’ya ulaşmasını bekliyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin ortalaması ise yaklaşık yüzde 34. Tasarrufun ülke ekonomisine sağladığı olumlu katkıyı da göz önünde bulundurursak önümüzdeki dönemde tasarruf konusundaki çalışmalara daha da ağırlık verilecektir” dedi.
