Proje 5. Yılına Girerken, Türkiye’nin Dört Bir Yanında Yeni Ustalar Yetiştirmeye Devam Ediyor Anadolu’nun kaybolmaya yüz tutan mesleklerine dikkat çekmek amacıyla hayata geçirilen Bir Usta Bin Usta Projesi 4 yılı geride bıraktı. Proje, Mart ayı itibarıyla başlayacak kurslarıyla, beşinci yılında, beş yeni ilde geleneksel mesleklere hayat verecek. 2014 yılı için seçilen meslekler; Çanakkale’de ‘Çini İşlemeciliği’, Erzurum’da ‘Oltu Taşı İşlemeciliği’, Isparta’da ‘Deri Aksesuar Yapımı’, İzmir’de ‘Keçe Aksesuar Yapımı” ve Şanlıurfa’da ‘Kehribar Taşı İşlemeciliği’.
Anadolu Sigorta’nın 2010 yılında hayata geçirdiği “Bir Usta Bin Usta” Projesi, dört yıllık başarılı misyonunu beşinci seneye taşıyor. 4 yılda 20 geleneksel meslek üzerine eğitimler düzenleyen Anadolu Sigorta, 2014 yılında açacağı kursları da belirledi. Proje’nin beşinci yılında Çanakkale’de ‘Çini İşlemeciliği’, Erzurum’da ‘Oltu Taşı İşlemeciliği’, Isparta’da ‘Deri Aksesuar Yapımı, İzmir’de ‘Keçe Aksesuar Yapımı’ ve Şanlıurfa’da ‘Kehribar Taşı İşlemeciliği’ kursları düzenlenecek.
Ulusal ve uluslararası alanda birçok ödüle layık görülen Bir Usta Bin Usta Projesi kapsamında bugüne kadar 382 kişi eğitim aldı. Kursiyerler Milli Eğitim Bakanlığı onaylı usta öğretici niteliğindeki kurs bitirme sertifikalarını alarak mezun olurken, kurslar aracılığıyla bir yandan yerel mesleklerin yaşatılması diğer yandan ise yeni istihdam olanakları yaratılması sağlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nün teknik danışmanlığında yürütülen proje kapsamında her yıl 5 ilde, 3 ila 6 ay arasında değişen eğitim programları sonucunda 5 mesleki kurs düzenleniyor. Proje ile 10 yıl boyunca 50 mesleğin ve toplam 1.000 usta adayının desteklenmesi hedefleniyor.
Bir Usta Bin Usta – 2014 Kursları Hakkında
Çanakkale – Çini İşlemeciliği
Osmanlı İmparatorluğu döneminde mimari süslemenin en önemli unsuru olan çininin zaman içinde kullanım alanı genişlemiş; mutfak ve süs eşyası olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Kimyasal deneyler sonucu sırrın ve boyanın niteliğinin değiştirilmesiyle daha dayanıklı ve kullanışlı ürünler ortaya çıkmaya başladı. Çanakkale, 18. yüzyıl ortasından 20. yüzyıl başlarına kadar önemli bir seramik merkezi olmuştur. Kırmızı ve ender olarak bej hamur kullanılarak sır altı tekniği ile işlenen Çanakkale seramikleri özellikle sıra dışı desenleriyle dikkat çeker. 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyıl örneklerinde ise daha çok sır üstü boyama kullanılmıştır.
Erzurum – Oltu Taşı İşlemeciliği
Erzurum’un Oltu ilçesinin kuzeydoğusundan çıkarılan ve yarı değerli bir taş olan Oltu taşının diğer bir adı da Karakehribar’dır. Oltu taşı siyah, koyu kahve, sarı, nadiren de gri-yeşilimsi olabilmektedir. Aslında bir karbon bileşeni olan bu maden kolay işlenebilir niteliktedir. Oltu taşı ilk çıkarıldığında yumuşak bir niteliğe sahipken havayla temas eder etmez sertleşmektedir. Maden yumruları parçalara ayrılıp su içinde bir gün bekletildikten sonra çarkta çekilerek şekillendirilmektedir. İşlenen ürünler kömür tozu, tebeşir taşı ve zeytinyağı kullanılarak cilalanmaktadır. Erzurum, Oltu taşından yapılan ürünler için en önemli merkez konumundadır. Genellikle süs eşyası yapımında kullanılan bu taştan, günümüzde geleneksel formların yanı sıra farklı tasarımların uygulandığı takılar da üretilmektedir.
Isparta – Deri Aksesuar Yapımı
Anadolu topraklarında çok çeşitli alanlarda kullanılan deri işçiliği; kitap ciltlerinden, çadır süslemelerine, koşum takımlarından süs eşyalarına, Gölge Oyunu tasvirlerinden cami kapılarına kadar farklı tekniklerde karşımıza çıkmaktadır. Tabakhane adı verilen bölgedeki dükkânlarda işlenerek kullanıma hazır hale getirilen deri ürünlerde kullanılan motifler Selçuklu ve Osmanlı motifleri olup genellikle kilim desenli duvar süslemeleri ve tezhip sanatında kullanılan motiflerdir. Sıcak veya soğuk pres tekniğiyle derinin üzerine baskı yapılarak süsleme işlemi yapılmaktadır. Derinin tasarımı yapılarak kesim, baskı, boya, montaj ve dikimi yapılarak hazır hale getirilir.
İzmir – Keçe Aksesuar Yapımı
Hayvansal liflerden genellikle yünün ısı, nem, basınç altında, sabun, yağ, asit yardımıyla birbirlerine kenetlenmelerini sağlayarak oluşturulan doku, keçe olarak tanımlanmaktadır. Giyim kuşamın yanı sıra yaygı, kapı perdeleri, sikke, külah, kepenek, seccade, hayvan koşumları gibi geleneksel kullanım biçimlerinin içinde özellikle seccadeler önemli bir yer tutmaktadır. Keçe ürünlerin boyama, aplike ve işleme teknikleriyle bezendiği görülür. Günümüzde birçok ilimizde olduğu gibi İzmir’de de keçe üretimi devam etmekte, geleneksel ürün çeşitlerinin yanı sıra günümüzde keçeden bardak-tabak altlıkları, dekoratif süs eşyaları da yapılmaktadır.
Şanlıurfa – Kehribar Taşı İşlemeciliği
Kehribar, milyonlarca yıl önce yaşamış çok geniş alanlar kaplayan, yüksek ağaçlı, tropik ve yarı tropik ormanlardaki ağaçların salgıladığı reçinenin, toprak altında kaldıktan sonra uçucu bileşenlerini yitirerek ve kimyasal değişikliğe uğrayarak fosilleşmiş, taşlaşmış kalıntısıdır. İlk çağlardan bu yana var olan kehribar taşı işlemeciliği, bugün Anadolu’da birkaç küçük atölye haricinde yok olmaya yüz tutmuştur. Kehribar taşını işleme sanatı kesme, tıraşlama (yontma), taşlara şekil verme, torna ve cilalama tekniği ile dünden bugüne sabırla ve büyük emeklerle yapılarak günümüze kadar geldi. Sağaltma özelliğinden dolayı birçok yerde olduğu gibi Anadolu’da da takı ve tespih yapımında en çok tercih edilen taşlardan biri olmuştur.
