Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES), kısmen ödeme uygulaması 1 Temmuz itibarıyla başladı. Yeni uygulama ile BES katılımcıları evlilik, konut alımı ve doğal afet hallerinde bireysel emeklilik sözleşmesini sonlandırmadan birikimlerinin yüzde 50’sine kadar olan kısmını alabilir, sistemdeki haklarını kaybetmeden nakit ihtiyacını karşılayabiliyor.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), BES’te kısmen ödeme uygulamasının 1 Temmuz itibariyle devreye aldı.
Uygulama katılımcılara, sistemden çıkmadan ve hak kaybına uğramadan evlilik, konut alımı ve doğal afet durumlarında hesaplarında biriken tutarın yüzde 50’ye kadar olan kısmını alma imkanı tanıyor. Söz konusu uygulamadan yararlanmak isteyen katılımcılar, sözleşmesi bulunan emeklilik şirketine SEDDK’nın belirlediği durum kapsamında başvuru yapabilecek. Emeklilik şirketleri katılımcıların başvurularını Emeklilik Gözetim Merkezi’nin sağladığı altyapı ile kontrol edecek. BES katılımcılarının evlilik ve konut alımı için kısmen ödeme talebinde bulunabilmesi için en az 5 yıllık BES hesabının olması ve bu hesaba aylık brüt asgari ücretin en az 5 katı kadar katkı payı ödemiş olması gerekiyor. Katılımcılar doğal afet halinde ise süre ve birikim şartı aranmaksızın kısmen ödeme yapılmasını talep edebiliyor.
Başvuru şartları neler?
Katılımcıların başvuru yapmaları için belirlenen hallerde daha önce kısmen ödeme almamış olmaları gerekiyor. Birden fazla bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan kişilere sadece bir başvuru hakkı tanınırken doğal afet hali hariç daha önce kısmen ödeme alanların, önceki kısmen ödeme tarihinden yeni başvuru tarihine kadar en az 5 yıl geçmiş olması şartı aranacak. İlk defa kısmen ödeme başvurusunda bulunan katılımcıların ise en az 5 yıl sistemde olma durumuna bakılacak.
SEDDK, süre şartının yanı sıra katkı payı ödemeleri için de bazı kriterler belirledi. Doğal afet hali hariç daha önce kısmen ödeme alanların, önceki kısmen ödeme tarihinden veya ilk kez bu hakkı kullanacak katılımcıların sözleşme yürürlük tarihinden son başvuru tarihine kadar aylık asgari ücretin en az beş katı kadar katkı payı ödemiş olması gerekecek.
Bireysel emeklilik sözleşmesinde rehin, haciz veya alacağın devri sözleşmesine konu olmadığı tespit edilecek. Kısmen ödeme başvurusunun kabul veya ret sonucu, talep formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren üç iş günü içinde elektronik iletişim araçlarıyla katılımcıya bildirilecek.
Katılımcılar, istenilen belgelerle eş zamanlı şekilde başvuru yapabildiği gibi, başvuru tarihinden 2 ay öncesine kadar evlendiğini veya konut aldığını gösterir belgeler ile de yapabilecek. Başvurusu onaylanıp ödeme alan katılımcılar ise ödeme aldıktan 2 ay sonrasına kadar ilgili belgeleri şirkete ileterek başvuru işlemlerini tamamlamakla yükümlü olacak.
Belge olarak konut alımı için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan web tapu ile üretilen doğrulama kodunun bulunduğu tapu belgesi nüshası sunulacak. Evlilik hali için e-Devlet sistemi ile üretilen ve üzerinde doğrulama kodu bulunan nüfus kayıt örneği, doğal afet hali için doğal afetin gerçekleşmesine müteakip SEDDK tarafından duyurulan belge ibraz edilecek.
Kısmen ödeme tutarı yüzde 50’ye kadar belirlenebilecek
Kısmen ödemeye ilişkin işlem ve hesaplamalar, başvuru tarihinde katılımcının hesabında bulunan fon pay adedi üzerinden yapılacak. Başvuru tarihinde bekleyen fon alım talimatları, henüz katılımcının hesabına intikal etmemiş katkı payı ve devlet katkısı tutarları dikkate alınmayacak.
Hesabında birden fazla çeşit fon payı bulunan katılımcının, her fon çeşidinden, kısmen ödeme tutarının toplam birikimine oranı kadar oranda fon payı satım talimatı verilecek. Fon satım talimatı verilecek hesapta, işlemi devam eden fon dağılım değişikliği veya kesintilere ilişkin süreçler varsa önce bu işlemlerin tamamlanması beklenecek. Katılımcılar, belge ibrazını başvuru sonrasında yapması durumunda azami iki ay olmak üzere kısmen ödeme süreci sonlanana kadar fon dağılım değişikliği yapamayacak.
Kısmen ödeme tutarları, en geç tüm fon paylarının nakde dönüştüğü günü takip eden ilk iş gününde katılımcı hesabına ödenecek. Belgelerin başvurudan sonra ibraz edilmesi durumunda, devlet katkısı en geç fon paylarının nakde dönüştüğü günü takip eden ilk iş günü ödemesi tamamlanacak.
Nakde dönüştürülmüş tutarın herhangi bir sebeple 10 iş günü içinde ödenememesi ve kısmen ödeme işleminin gerçekleştirilememesi durumunda başvuru yapılmamış sayılacak. Tutar ise iki iş günü içinde katılımcının mevcut fon dağılım tercihine uygun olarak yatırıma yönlendirilecek.
Yüzde 30’u devlet katkısı hesabından düşülecek
Katılımcılar başvuru formunda kısmen ödeme tutarını yüzde 50 olarak belirleyebildiği gibi daha az miktarda da talep edebilecek. Konut alımı ve evlilik durumlarında yapılan başvurularda, kısmen ödeme hallerinin oluşmaması veya 2 ay içinde gerekli belgelerin sunulmaması halinde kısmen ödeme hakkı kullanılmış sayılacak ve ödenen tutarın yüzde 30’u devlet katkısı hesabından indirilecek.
Katılımcılara 3 yıl sistemden ayrılmama şartı
Katılımcılar başvuru sırasında bireysel emeklilik sözleşmesinden 3 yıl ayrılmayacağına dair taahhütname imzalayacak. Bu taahhütnamenin başlangıç tarihi kısmen ödeme tarihi olacak ve bu tarihe 3 yıl eklenerek bitiş tarihi hesaplanacak. Katılımcı sözleşmesini, 3 yıllık taahhüt süresi içerisinde emeklilik, vefat veya maluliyet dışında sonlandırması durumunda, kısmen ödeme kapsamında aldığı devlet katkısı tutarı faiziyle tahsil edilecek.
