Euler Hermes’in “Sepetteki Bir Çürük Elma Tüm Sepeti Çürütür” başlıklı ekonomik görünüm raporunda 2014, hayal kırıklığı yılı olarak nitelendirilirken; likidite, talep ve politik gelişmeler 2015’te yakından takip edilmesi gereken üç ana öğe olarak ifade ediliyor.
Alacak sigortası şirketi Euler Hermes, “Sepetteki Bir Çürük Elma Tüm Sepeti Çürütür” başlıklı son ekonomik görünüm raporunda şirketlerin ödeme alışkanlıklarını inceledi. Rapora göre, şirketler tarafından ödeme yapılmaması riski henüz ortadan kalkmış değil, büyüme oranları ve ticari beklentiler düşük; bu nedenle dikkatli olunması gerekiyor.
Raporu değerlendiren Euler Hermes Grubu Baş Ekonomisti Ludovic Subran, “Likidite, talep ve politik gelişmeler 2015’te yakından takip edilmesi gereken üç ana öğe. Hangi tüketici dünyayı kurtaracak? Ticaretin finansmanı doların yükselmesi ile daha kolaylaşacak mı? Politik riskler ticari yatırım kararlarını nasıl etkileyecek? Bu üç konu, “en iyisini umalım ama en kötüsüne hazırlıklı olalım” deyişinin mevcut duruma her zamankinden daha çok uygun olduğunu gösteriyor. 2014 yılında global iflas oranlarında yüzde 12’lik bir düşüş kaydedildi ve 2015’te ilave olarak yalnızca yüzde 3’lük bir düşüş bekliyoruz ancak işletmeler arası ticaret için hala ciddi bir risk görünüyor” dedi.
Euler Hermes’in Global İflas Endeksi, kriz öncesi seviyenin yüzde 12 altında kalıyor. Küçük makro gelişmelerle finansman kısıtlamaları, pek çok ülkedeki şirketlerin gelir tablolarında yük oluyor. Ödeme yapılmaması tehdidinin, Rusya ve Çin ekonomisindeki sorunlar nedeniyle, 2014 yılsonuna kadar yüzde 23’ün üzerinde artması bekleniyor, bu yüzden eskiden düşük bulunan büyüme oranları günümüzde normal kabul edilmeye başlanıyor. Ortalama tahsilat sürelerinde 2009’dan beri her yıl yükselen ve 2014’de 73 güne ulaşan bir artış görülüyor.
Euler Hermes’in raporu özellikle Avro bölgesindeki kırılganlığın altını çiziyor. Rapor; talebin düşmesinden, altyapı yatırımlarının oldukça yetersiz kalmasından, aşağı yönlü fiyat baskılarından ve süregelen kurumsal finansman sorunlarından bahsediyor.
2014: hayal kırıklığı, aksamalar ve fikir ayrılıklarının yılı
- 2014 yılı genel olarak iyimser başlasa da sonuç olarak hayal kırıklıkları yaşanan bir yıl oldu. Euler Hermes tarafından sigortalanan 80 büyük ekonomi arasından yalnızca İspanya ve Hindistan mütevazı bir performans gösterdi ve buna rağmen beklenenin altında kaldılar.
- Avro bölgesinde durgunluk, hem kurumların, hem de tüketicilerin taleplerinde problem yaşanmasına neden oluyor.
- Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginliğin artmasına paralel olarak şirketlerin ticari riskleri de artıyor.
- Ortadoğu’da jeopolitik risklerin 2014 yılı boyunca artması sonucunda bölgede özellikle yatırım ve finans alanlarında tehditler oluşmaya başladı.
- Çin, yatırım odaklı yolundan ayrılarak yoluna yavaş ama iç pazara odaklı bir şekilde devam ediyor.
- Brezilya, 2014’te beklenen ve Euro bölgesindeki pek çok ülkeden daha düşük bir beklenti olan yüzde 0,3’lük büyüme kaydetti. Ürün fiyatlarının güçlü olduğu yıllarda kamu ve özel yatırım eksikliği varken tüketici harcamalarına güvenildiğinden ülke son dönemde ürün fiyatlarında yavaşlamaya maruz kaldı.
- Meksika, ABD’nin kalkınmasından yararlanarak güç kazandı. Yapısal reformlar yatırımcılara güven verdi ve enflasyon konusundaki baskılar gizli tutuldu.
2015’i likidite, talep ve politik gelişmeler yönlendirecek
Euler Hermes 2015’te Avro bölgesindeki ekonomik büyümenin yalnızca yüzde 1 olacağını öngörüyor. Dünyada GSYİH’de dört yıl üst üste bu yıl da yüzde 3’ün altında, 2,8’lik bir artış kaydedildi ve yalnızca gelişmekte olan pazarlarda yüzde 4,3’lük büyüme bekleniyor. Euler Hermes, ihracatçıların Afrika (yüzde 4,9) ve Orta Doğu (yüzde 3,8) gibi büyüyen bölgelerdeki fırsatlara yönelmesini bu esnada ödeme yapılmaması durumuna karşı da hazırlıklı olmalarını öneriyor.
- ABD, İngiltere ve Almanya’daki tüketim oranları biraz daha iyileşiyor ama oranların ancak 2008’deki seviyesine ulaşması bekleniyor. Ayrıca deflasyon riski nedeni ile ticaret hacmi ve fiyatlar uzun vadeli ortalamanın altında.
- 2015’te Fed’in faiz oranı politikasını değiştirmesinin dünya genelinde sınırlı bir etkisinin olması bekleniyor fakat bu yine de gelişmekte olan ülkeler için cari işlemler açığı ve risk anlamına geliyor. (Örn. Brezilya, Hindistan, Güney Afrika, Türkiye)
- Daha ileriye bakmak gerekirse, dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazlasının 2015’te seçimler nedeni ile oy kullanacağını ve kamu politikalarının gittikçe daha müdahaleci olma eğiliminde olduğu göz önünde bulundurulduğunda Euler Hermes jeopolitik bir riskin yakınlaştığına dikkat çekiyor.
Subran, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “ABD’deki imalat artışından, İtalya’nın yeni pazarlarla durgunluktan çıkmasına kadar, dünyanın her yerinden olumlu sinyaller geliyor. Bunlar endüstriyel ürünlerde ve ev eşyalarında önemli bir potansiyel sunuyor. Ancak aynı zamanda bazı karışıklıklar var ve bu dönemde sürdürülebilir güveni, yatırım ve istikrarı yenilemek çok önemli olacak. Şirketler krizlere alışkın; zaman içinde de deneyim ve uzmanlık kazanmış durumdalar. Uluslararası arenada başarılı olmak için kaynaklarını zenginleştirmek her zamankinden daha önemli olacak.”
Çin, Rusya, Brezilya, Şili, Kolombiya ve Polonya için tehlike çanları çalıyor
Tarihe geçecek seviyede yüksek ve düşük global iflaslar
2015 yılında asıl zorluk, bugünün riskli ülkelerini, zayıflama riski olan güçlü ülkelerden ayırmak olacak. Bu doğrultuda ayrı ayrı izlenmesi gereken beş ülke grubu şöyle:
1. GRUP
İflas rakamları rekor seviyede düşük olan ancak iflasları sınırlayan faktörlerle tahmin yürütülmeye devam edilemeyecek ülkeler
ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Güney Afrika ve daha düşük seviyede olsa da İsveç.
2. GRUP
2014’te rekor seviyelerde düşük iflas rakamlarına sahip olan ancak 2015’te iflaslarda sıçrama yaşanması beklenen ülkeler
Almanya, Avusturya ve Hong Kong
3. GRUP
Önemli yol kat etmiş olan ancak iflaslardaki azalmanın önemli dalgalanmalar sonrasında gerçekleşmesi nedeniyle risklerin halen mevcut olduğu ülkeler
Danimarka, İrlanda, Litvanya, Hollanda, Portekiz, İspanya, Türkiye ve daha düşük seviyede olsa da İsviçre. 2015’te bir sıçrama beklenmesi nedeniyle ise Belçika ve Lüksemburg.
4. GRUP
Rekor seviyede yüksek iflas kaydeden ve iflas rakamlarını dengelemek için çabalayan ülkeler
Fransa, İtalya, Finlandiya, Yunanistan, Norveç, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Romanya ve Fas.
5. GRUP
Belirsizlikler ve kötüleşen trendlerle karşı karşıya olan gelişmekte olan ekonomiler
Çin, Rusya, Brezilya, Şili, Kolombiya ve Polonya.
